Ký ức chiến tranh và động lực tìm kiếm đồng đội trên chiến trường xưa
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những mất mát, hy sinh của một thời bom đạn vẫn còn in đậm trong ký ức của vợ chồng cựu chiến binh Trương Xuân Tiêu và cựu thanh niên xung phong Võ Thị Niệm.
Từ những năm tháng trực tiếp chiến đấu, phục vụ trên chiến trường, hai ông bà luôn day dứt về những đồng đội đã ngã xuống nhưng còn chưa được trở về với quê hương.
Cựu chiến binh Trương Xuân Tiêu (bên trái) đang gói bọc hài cốt liệt sĩ.
Khi còn trong quân ngũ, ông Trương Xuân Tiêu chiến đấu tại Trung đoàn 165, Sư đoàn 312 và bị thương năm 1972 tại chiến trường Quảng Trị. Năm 1973, ông xuất ngũ, sau đó tiếp tục tham gia lực lượng thanh niên xung phong, đảm nhiệm chức vụ C trưởng C2711 thuộc Đoàn 559 còn bà Võ Thị Niệm tham gia thanh niên xung phong từ năm 1967.
Những năm tháng gắn bó với chiến trường đã giúp hai ông bà thấu hiểu sâu sắc giá trị của hòa bình và nỗi đau còn kéo dài sau chiến tranh. Bà Võ Thị Niệm kể lại, trong thời gian làm nhiệm vụ trên các tuyến vận tải, bà từng trực tiếp đối mặt với bom đạn ác liệt. Có lần, trên đường đi thực hiện nhiệm vụ, khi về đến địa phận tỉnh Thanh Hóa, máy bay Mỹ ném bom trúng hai xe bộ đội chở lương thực vào tuyến trong...
Bà đã kịp thời hỗ trợ đưa một đồng chí ra khỏi khu vực nguy hiểm, song một quả bom nổ gần đó khiến hai lái xe bị thương quá nặng và hy sinh. Những ký ức chiến tranh ấy trở thành nỗi day dứt thường trực, thôi thúc hai ông bà nhiều năm qua gắn bó với hành trình tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
Hành trình không mệt mỏi đưa đồng đội về quê hương
Sau ngày đất nước thống nhất, vợ chồng ông Tiêu chọn xã Thọ Sơn, tỉnh Đồng Nai làm nơi sinh sống. Khi cuộc sống dần ổn định, hai ông bà dành nhiều thời gian tham gia cùng các lực lượng chức năng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
Mỗi khi có thông tin về vị trí chôn cất liệt sĩ, dù trong hay ngoài tỉnh, vợ chồng ông bà đều chủ động phối hợp xác minh, trực tiếp có mặt tại hiện trường.
Theo ông Trương Xuân Tiêu, có những đợt tìm kiếm phải di chuyển quãng đường dài, nhiều ngày bám trụ tại khu vực nghi vấn để phục vụ công tác quy tập. Dù địa hình phức tạp, thời tiết khắc nghiệt, hai ông bà vẫn kiên trì theo sát từng manh mối, với mong muốn không bỏ sót bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến hài cốt liệt sĩ.
Qua nhiều lần phối hợp cùng lực lượng vũ trang và Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh khai quật khu mộ tập thể tại vùng phụ cận sân bay Phước Bình, nay là trung tâm phường Phước Long, tỉnh Đồng Nai, lực lượng đã phát hiện, cất bốc hàng chục bộ hài cốt liệt sĩ.
Trong một đợt khác tại tỉnh Bình Định, việc tìm kiếm, cất bốc và quy tập được thực hiện với tổng số 74 hài cốt liệt sĩ. Với vợ chồng ông Tiêu, mỗi hài cốt được tìm thấy là thêm một đồng đội được trở về, thêm một gia đình vơi bớt nỗi chờ mong kéo dài nhiều năm.
“Vợ chồng tôi chỉ mong có thể tìm được anh em đồng chí, đưa các anh về với quê hương, gia đình. Tìm được người nào là mừng cho người đó”, ông Tiêu chia sẻ.
Từ nguồn thu nhập của gia đình, mỗi năm ông bà trích 30 triệu đồng để hỗ trợ các gia đình liệt sĩ. Ba căn nhà xây tặng cựu thanh niên xung phong và gia đình liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn tại các xã Thọ Sơn, Bù Đăng, Nghĩa Trung đều có sự đóng góp của hai ông bà.
Những việc làm lặng lẽ nhưng bền bỉ ấy đã được cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương trân trọng, ghi nhận. Với vợ chồng ông Tiêu, hành trình đi tìm đồng đội chưa về không ồn ào, không phô trương, mà là sự tiếp nối tự nhiên của nghĩa tình đồng đội và đạo lý uống nước nhớ nguồn trong thời bình.
Theo ông Vũ Đình Luật, Ủy viên Ban Thường vụ Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Đồng Nao cho biết, không chỉ tích cực tham gia tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, vợ chồng cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong Trương Xuân Tiêu và Võ Thị Niệm còn dành nhiều tâm huyết cho hoạt động tri ân.