Vụ Mailisa: Nhiều dấu hiệu lừa dối khách hàng và buôn bán hàng giả

Thủ đoạn tinh vi kéo dài nhiều năm

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, TS. LS. Đặng Văn Cường, giảng viên luật hình sự, Khoa Luật và Lý luận chính trị, Trường Đại học Thủy Lợi cho biết, buôn lậu là hành vi buôn bán trái phép hàng hóa qua biên giới hoặc qua khu phi thuế quan, bản chất là gian lận trong kinh doanh nhằm trốn thuế nhập khẩu. Đây là tội danh có hình phạt lên đến 20 năm tù và toàn bộ tài sản liên quan đến hành vi phạm tội có thể bị tịch thu để sung công.

Theo đó, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) đã khởi tố vụ án Buôn lậu xảy ra tại Công ty MK Skincare và các đơn vị, địa phương liên quan. Đồng thời khởi tố, bắt tạm giam Phan Thị Mai, Giám đốc Công ty TNHH Thẩm mỹ viện Mailisa cùng 7 đối tượng liên quan về cùng tội danh. Khung xử phạt với hành vi buôn lậu phụ thuộc giá trị hàng hóa, mức thu lợi bất chính và các tình tiết tăng nặng, có thể từ phạt tiền 50 - 300 triệu đồng đến phạt tù 12 - 20 năm nếu vật phạm pháp hoặc số tiền thu lợi bất chính từ 1 tỷ đồng trở lên.

TS. LS. Đặng Văn Cường nhấn mạnh, tội buôn lậu được quy định tại Chương XVIII Bộ luật Hình sự, áp dụng đối với cả cá nhân và pháp nhân thương mại. Với cá nhân, mức phạt tiền tối đa lên đến 5 tỷ đồng; với pháp nhân thương mại, mức phạt có thể đến 15 tỷ đồng, thậm chí đình chỉ hoạt động.

“Hành vi buôn lậu thường đi kèm vi phạm khai báo hải quan, che giấu nguồn gốc hàng hóa để đưa những sản phẩm không đủ điều kiện kinh doanh vào Việt Nam, gây cạnh tranh không lành mạnh và xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng”, TS. LS. Đặng Văn Cường phân tích.

Theo TS.LS. Đặng Văn Cường, trong vụ án Mailisa, theo kết quả điều tra bước đầu, từ năm 2020 đến 2024, Phan Thị Mai và chồng là Hoàng Kim Khánh (Tổng Giám đốc Công ty MK Skincare) thỏa thuận nhập mỹ phẩm sản xuất tại Quảng Châu (Trung Quốc) với giá rẻ, không đảm bảo chất lượng, không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS).

Sau đó, nhóm này thông qua các đối tượng Trung Quốc lập hợp đồng ngụy tạo, thay đổi nguồn gốc xuất xứ từ Quảng Châu (Trung Quốc) thành Hồng Kông để xin CFS, rồi nhập lậu về Việt Nam. Khi quảng cáo, hệ thống Mailisa giới thiệu đây là mỹ phẩm “sản xuất tại Hồng Kông” nhằm thu hút sự tin tưởng của khách hàng, bán với giá cao gấp nhiều lần và thu lợi bất chính hàng nghìn tỷ đồng (chỉ tính riêng 3/100 sản phẩm chủ đạo).

Theo TS. LS. Đặng Văn Cường, cơ quan điều tra sẽ làm rõ dòng tiền, chất lượng sản phẩm, điều kiện lưu hành và xác định trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức để xử lý theo quy định. Nếu đủ căn cứ cho thấy có hành vi sản xuất hoặc buôn bán hàng giả, lừa dối khách hàng thì sẽ tiếp tục bổ sung tội danh. Bên cạnh đó, những vi phạm về kế toán, trốn thuế, rửa tiền nếu có cũng sẽ xử lý độc lập theo nguyên tắc mỗi hành vi một tội danh.

Quá trình điều tra, cơ quan chức năng đã áp dụng nhiều biện pháp như kê biên tài sản, phong tỏa tài khoản để ngăn chặn tẩu tán tài sản. Với số lượng lớn bất động sản, siêu xe, biệt thự sang trọng của hệ thống thẩm mỹ viện Mailisa, cơ quan điều tra sẽ xác minh nguồn gốc, tịch thu các tài sản liên quan đến tội phạm.

Nhiều dấu hiệu lừa dối khách hàng, buôn bán hàng giả

TS. LS. Đặng Văn Cường đánh giá, hành vi buôn lậu trong nhiều trường hợp kéo theo hàng loạt sai phạm khác như lừa dối khách hàng, trốn thuế, vi phạm kế toán, thậm chí rửa tiền. Với vụ Mailisa, cơ quan điều tra đã mở rộng làm rõ dấu hiệu sản xuất, buôn bán hàng giả và đưa thông tin sai lệch để người tiêu dùng tin tưởng vào chất lượng sản phẩm.

Theo phân tích của TS. LS. Đặng Văn Cường, hành vi thay đổi nguồn gốc xuất xứ, quảng cáo mỹ phẩm sản xuất tại Hồng Kông trong khi thực tế được sản xuất tại Quảng Châu (Trung Quốc) với chất lượng không đảm bảo, là biểu hiện rõ ràng của việc lừa dối người tiêu dùng.

“Nếu xác định đây là mỹ phẩm không đạt chuẩn, không đúng thành phần, không đủ điều kiện lưu hành, thì hoàn toàn có thể xử lý về tội sản xuất, buôn bán hàng giả tội danh có mức phạt rất nghiêm khắc”, TS. LS. Đặng Văn Cường nhấn mạnh.

TS. LS. Đặng Văn Cường cũng lưu ý, trong quá trình xác minh, cơ quan điều tra sẽ xem xét trách nhiệm của những người biết rõ nguồn gốc sản phẩm không đảm bảo nhưng vẫn tiếp tay. Các đối tượng này có thể bị xử lý hình sự với vai trò đồng phạm. Những người tiêu dùng mua phải sản phẩm kém chất lượng có quyền đề nghị được xác định là bị hại, yêu cầu bồi thường thiệt hại về sức khỏe và tài sản.

Theo chuyên gia pháp lý này, thời gian qua, cơ quan điều tra liên tục xử lý nhiều nhân vật nổi tiếng trên mạng xã hội liên quan hoạt động kinh doanh vi phạm pháp luật. Dù thường xuyên khoe tài sản, khoe sự giàu có, thậm chí có thái độ thách thức dư luận, nhưng khi bị điều tra, đều bộc lộ các hành vi gian lận thương mại, trốn thuế, lừa dối người tiêu dùng. Nhiều người sử dụng hình ảnh doanh nhân thành đạt, từ thiện rầm rộ như một cách để gia tăng uy tín, thu hút tương tác và bán hàng bất chính.

“Việc làm từ thiện không phải “kim bài miễn tử”. Số tiền từ thiện so với lợi nhuận bất chính hàng nghìn tỷ đồng là không đáng kể, thậm chí nhiều trường hợp còn được coi là một khoản đầu tư để lôi kéo người theo dõi, gia tăng lòng tin. Vì vậy, bất kỳ hành vi gian lận nào cũng sẽ bị xử lý nghiêm khắc nhằm làm trong sạch môi trường kinh doanh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”, TS. LS. Đặng Văn Cường cho hay.

TS. LS. Đặng Văn Cường cho rằng, việc xử lý nghiêm các doanh nhân vi phạm đạo đức kinh doanh, coi thường pháp luật, lợi dụng hình ảnh cá nhân để trục lợi là việc làm cần thiết để thanh lọc môi trường kinh doanh trên mạng. Người nổi tiếng phải có trách nhiệm với cộng đồng, trở thành hình mẫu chuẩn mực. Nếu cố tình gây dựng danh tiếng, khoe tài sản để lừa gạt người hâm mộ và kinh doanh bất chính thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Theo TS. LS. Đặng Văn Cường, vụ Mailisa là vụ án phức tạp, kéo dài nhiều năm, dòng tiền lớn, liên quan bất động sản và siêu xe, nhiều tổ chức cá nhân tham gia. Cơ quan điều tra sẽ mất nhiều thời gian để làm rõ toàn diện nhưng quan điểm xử lý hành vi nào đủ dấu hiệu tội phạm sẽ xử lý tội danh đó, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Những người bị hại cần mạnh dạn trình báo, yêu cầu xử lý, yêu cầu bồi thường thiệt hại để bảo vệ quyền lợi. Việc xử lý nghiêm sẽ góp phần tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh, nâng cao đạo đức kinh doanh và phòng ngừa các hành vi gian lận trong lĩnh vực làm đẹp, một lĩnh vực thu hút đông đảo người tiêu dùng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.