Bộ Xây dựng tham vấn chính sách hoàn thiện Bộ luật Hàng hải Việt Nam

Yêu cầu sửa đổi để đáp ứng thực tiễn 

Ngày 14/11, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị tham vấn chính sách Bộ luật Hàng hải Việt Nam nhằm tiếp thu ý kiến, hoàn thiện khung chính sách pháp lý cho ngành hàng hải và đường thuỷ.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang cho biết hàng hải là ngành tiên phong trong xây dựng Bộ luật, chính thức được triển khai xây dựng từ năm 1983. Sau thời gian dài nghiên cứu và được ban hành, đây là một trong những Bộ luật đầu tiên, cho thấy tầm nhìn của Đảng và Chính phủ trong đầu tư xây dựng và phát triển ngành hàng hải.

Với cơ sở pháp lý là Bộ luật Hàng hải năm 2015 cùng hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện đồng bộ, ngành hàng hải đã có những bước phát triển vượt bậc. Hệ thống cảng biển phát triển đồng bộ, tổng sản lượng hàng hoá thông qua hàng năm đạt từ 750 đến 780 triệu tấn một năm.

Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang cho biết vẫn có bộ phận cảng biển còn manh mún và nhỏ lẻ do đã xây dựng từ những năm trước nhưng hiện đã có cảng được đầu tư xây dựng mới. Một số cảng biển như Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải đã đón được tàu container lớn nhất thế giới, đáp ứng nhu cầu vận tải biển xa và có những cảng chuyên dùng còn đón được tàu tới 350.000 tấn.

Đặc biệt, cảng biển Việt Nam còn chưa bao giờ bị ách tắc dù trong thời điểm dịch Covid 19, cộng thêm giá dịch vụ cảng biển đang ở mức thấp hơn nhiều quốc gia và chất lượng dịch vụ ngày càng được nâng cao. Dịch vụ hàng hải phát triển đã góp phần giảm chi phí logistics. Đội tàu Việt Nam cơ bản đáp ứng gần 100% nhu cầu vận tải hàng hoá nội địa. Thị phần vận tải quốc tế của đội tàu Việt Nam ngày càng tăng và vận tải đa phương thức được ưu tiên phát triển.

Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang đánh giá chúng ta đã có hành lang pháp lý khá ổn cho việc phát triển và khai thác kết cấu hạ tầng hàng hải, vận tải hành khách, hàng hoá xuất nhập khẩu, góp phần đảm bảo an toàn và an ninh hàng hải, phòng chống cháy nổ và bảo vệ môi trường, đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội.

Tuy nhiên, trước nhu cầu hội nhập, phát triển kinh tế và bối cảnh tình hình xã hội mới, nhu cầu sửa đổi và bổ sung Bộ luật Hàng hải Việt Nam trở nên cấp thiết để giải quyết các bất cập còn tồn tại trong hệ thống pháp luật. Hiện nay, Cục Hàng hải và Đường thuỷ Việt Nam được Bộ Xây dựng giao nghiên cứu hướng tới xây dựng Bộ luật Hàng hải Việt Nam mới trên nền tảng kế thừa những tinh hoa của Bộ luật Hàng hải Việt Nam năm 2015 và Luật Giao thông đường thuỷ nội địa năm 2004, bổ sung các quy định mới phù hợp với xu thế phát triển.

Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang đề nghị Cục Hàng hải và Đường thuỷ Việt Nam tiếp tục trao đổi và tiếp thu các ý kiến của các đơn vị, chuyên gia và các cơ sở ban ngành để nắm bắt, chắt lọc và rà soát nhằm hoàn thiện Bộ luật. Cục Đăng kiểm Việt Nam có nhiệm vụ phối hợp hoàn thiện khung pháp lý trong quản lý nhà nước về tàu biển và phương tiện thuỷ nội địa.

Thể chế hóa chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước

Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thuỷ Việt Nam Lê Đỗ Mười cho biết việc xây dựng chính sách Bộ luật Hàng hải Việt Nam nhằm thể chế hóa chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước, tiếp tục hoàn thiện cơ chế và chính sách trong lĩnh vực hàng hải và giao thông đường thủy nội địa, thực hiện cam kết của Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Đồng thời, việc hoàn thiện chính sách nhằm khắc phục những vướng mắc và bất cập, đề xuất các giải pháp để giải quyết các vấn đề mới, khơi thông các điểm nghẽn, tạo ra động lực mới cho sự phát triển kinh tế xã hội, hội nhập quốc tế và đảm bảo quốc phòng an ninh.

Theo ông Lê Đỗ Mười, cơ quan soạn thảo đã đưa ra sáu khung chính sách hoàn thiện khung pháp lý của các vấn đề gồm công tác quản lý nhà nước chuyên ngành hàng hải và giao thông đường thủy nội địa, kết cấu hạ tầng hàng hải và đường thủy nội địa, quản lý tàu biển và tàu sông và tàu ven biển và các loại phương tiện nổi khác, thuyền bộ và thuyền viên và người lái, hoạt động vận tải, an toàn và an ninh và tìm kiếm cứu nạn và ứng phó sự cố khẩn cấp trong hoạt động hàng hải và đường thủy nội địa.

Ông Mười nhấn mạnh các chính sách được kế thừa có chọn lọc và phát triển theo hướng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp phân quyền, đột phá khoa học công nghệ và chuyển đổi xanh, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển kinh tế xã hội.

Đồng tình với các chính sách được đưa ra, bà Đinh Thị Phương Lan, Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho rằng các chính sách đã định hình được khung chính sách dự kiến xây dựng. Tuy nhiên, bà Lan đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục quan tâm và hoàn thiện chính sách, cân nhắc các yếu tố về tên gọi và nội hàm cùng các chiến lược phát triển về hàng hải và đường thuỷ. Bà Lan cho biết Kỳ họp thứ mười Quốc hội khoá mười lăm đang thảo luận về dự án Luật sửa đổi của nhiều luật như Luật Đầu tư, Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân và các nghị quyết về quy hoạch tổng thể.

Do đó, Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đề nghị Bộ Xây dựng chủ động phối hợp với các bộ và ngành, tiếp cận các chính sách sửa đổi để đề xuất các chính sách phù hợp nhất. Đồng thời, bà Lan đề nghị nghiên cứu và làm rõ các nội hàm về các vấn đề như quản lý kết cấu hạ tầng và thuyền bộ và thuyền viên để phù hợp với các nội dung pháp luật khác, cũng như chủ động tham gia đề xuất các chính sách liên quan ngay tại Kỳ họp thứ mười Quốc hội khoá mười lăm.

Ông Nguyễn Chiến Thắng, Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam lưu ý, khi xây dựng Bộ luật Hàng hải Việt Nam mới, chính sách về đăng kiểm cần phải được coi là phần quan trọng trong cấu trúc của Bộ luật. Các chính sách mới phải đáp ứng các yêu cầu đảm bảo an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường trong hoạt động hàng hải và đường thuỷ, thống nhất yêu cầu và phân cấp các loại phương tiện, tăng cường năng lực giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, đảm bảo tuân thủ quốc tế, khuyến khích ứng dụng công nghệ, khoa học kỹ thuật, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.