Buôn lậu, gian lận thương mại diễn biến phức tạp
Về tình hình buôn lậu, gian lận thương mại trong tháng 10/2025, theo đánh giá của Cục Hải quan còn những diễn biến phức tạp trên nhiều tuyến và mặt hàng…
Cụ thể, diễn biến phức tạp của thị trường vàng thế giới và trong nước với mức chênh lệch giá lớn đã làm gia tăng nguy cơ buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng, tiền tệ qua biên giới, tập trung tại các tuyến đường bộ, đường thủy nội địa khu vực biên giới phía Nam giáp Campuchia (Tịnh Biên, Khánh Bình - An Giang, Bờ Y - Gia Lai) và giáp Lào (Lao Bảo - Quảng Trị). Các đối tượng chủ yếu cất giấu vàng, tiền trong hành lý cá nhân, phương tiện vận tải; trên tuyến hàng không qua sân bay quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất nổi lên tình trạng cất giấu trong người, hành lý xách tay, đặc biệt trên các chuyến bay từ Đài Loan (Trung Quốc) về Việt Nam…
Buôn lậu, gian lậu thương mại diễn biến phức tạp trên các tuyến. Ảnh: HQ
Tiếp đến là hoạt động lợi dụng loại hình trung chuyển, chuyển khẩu, quá cảnh để vận chuyển hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn tiếp diễn, tập trung tại các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, Lào và Campuchia. Thủ đoạn phổ biến là: Khai sai, không khai báo nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ, trà trộn hàng vi phạm với hàng hợp pháp hoặc lợi dụng khai báo hải quan theo thủ tục đơn giản hàng quá cảnh để không khai nhãn hiệu hàng hóa…
Số liệu cụ thể cho thấy, tuyến đường biển tiếp tục chiếm tỷ trọng vi phạm lớn nhất với 1.021/1.793 vụ vi phạm, chiếm 56,9% số vụ phát hiện, bắt giữ và xử lý, tập trung tại các cảng biển lớn thuộc Chi cục Hải quan khu vưc II, III, XII. Nổi lên hiện tượng vi phạm về điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn nhập khẩu, vi phạm quy định về nhãn mác của hàng hóa... Đáng chú ý, tại cảng biển Hải Phòng phát hiện các vụ việc nhập khẩu hàng hoá đã qua sử dụng (quần áo, đồ gia dụng, máy móc...) thuộc danh mục cấm nhập khẩu.
Trên tuyến đường bộ đã phát hiện 542/1.793 vụ vi phạm, chiếm 30,2% số vụ phát hiện, bắt giữ và xử lý, tập trung ở các tuyến biên giới Việt- Trung, Việt- Campuchia. Các đối tượng lợi dụng chính sách ưu đãi cư dân biên giới để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa có giá trị cao (ngoại tệ, thuốc lá, điện thoại, vàng lá, thực phẩm đông lạnh…). Hoạt động mua bán, vận chuyển pháo nổ, đường kính trắng, thuốc bảo vệ thực vật tiếp tục diễn ra ở các tỉnh miền Trung và biên giới Việt - Lào.
Tuyến hàng không, trong tháng ghi nhận 105/1.793 vụ, chiếm 5,85% số vụ phát hiện, bắt giữ và xử lý; trị giá vi phạm ước tính 122 tỷ đồng, tăng 39 vụ so với tháng 9/2025. Vi phạm chủ yếu tại các cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng và các doanh nghiệp vận chuyển nhanh (FedEx, DHL, UPS…). Thủ đoạn thường gặp là lợi dụng loại hình phi mậu dịch, ký gửi hàng hóa, sử dụng giấy tờ tùy thân giả, địa chỉ không thật, thuê người nhận hộ, nhằm che giấu hành vi buôn lậu, vận chuyển hàng hóa, tiền tệ và ma túy.
Kết quả bắt giữ và xử lý vi phạm, từ ngày 15/9 - 14/10/2025, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 1.793 vụ (tăng 18 vụ, tương đương 1,01% so với cùng kỳ năm trước); trị giá hàng hoá vi phạm ước tính 1.856 tỷ đồng. Số thu ngân sách nhà nước xấp xỉ 46,1 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan khởi tố 01 vụ, chuyển cơ quan khác khởi tố 07 vụ.
Lũy kế từ ngày 15/12/2024 - 14/10/2025, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý là 15.121 vụ, trị giá hàng hoá vi phạm ước tính đạt 19.551 tỷ đồng; Số thu ngân sách nhà nước đạt 710,33 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 16 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 100 vụ…
Nâng cao nghiệp vụ, tăng cường chống buôn lậu
Trước những diễn biến phức tạp về tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, Cục Hải quan đã ban hành nhiều văn bản cảnh báo, tăng cường, hướng dẫn nghiệp vụ, như tăng cường ngăn chặn, phát hiện và xử lý đường nhập lậu; về tình hình sản xuất, mua bán và vận chuyển ma túy khu vực Mỹ - Latin... Chỉ đạo các Chi cục Hải quan khu vực rà soát, xây dựng, tổ chức tự kiểm tra công tác nghiệp vụ kiểm soát Hải quan nhằm tăng cường công tác kiểm soát, chống buôn lậu; nâng cao hiệu quả, đẩy nhanh tiến độ lập hồ sơ nghiệp vụ kiểm soát hải quan.
Hải quan ban hành kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Ảnh: TCKTTC
Cùng với đó, Cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính trình Chính phủ xây dựng Kế hoạch hành động về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Với vai trò là Cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Cục Hải quan đã tham mưu kiện toàn Ban Chỉ đạo 389 quốc gia trên cơ sở tiếp thu ý kiến thẩm định của Bộ Nội vụ.
Theo đại diện Cục Hải quan, để triển khai cao điểm chống buôn lậu cuối năm, ngành Hải quan đã ban hành Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trước, trong và sau Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 của toàn lực lượng.
Từ ngày 15/12/2024 - 14/10/2025, cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý là 15.121 vụ, trị giá hàng hoá vi phạm ước tính đạt 19.551 tỷ đồng; Số thu ngân sách nhà nước đạt 710,33 tỷ đồng. Cơ quan Hải quan đã khởi tố 16 vụ và chuyển cơ quan khác khởi tố 100 vụ…