Đêm buông xuống nơi phố núi Lai Châu, những ánh đèn từ chợ San Thàng lại bừng sáng, rực rỡ như một bức tranh lung linh giữa đại ngàn. Phiên chợ đêm không chỉ là điểm hẹn văn hóa độc đáo, mà còn là nơi bà con đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gửi gắm niềm tin vào một cuộc sống ấm no, từ chính những sản phẩm do bàn tay mình làm ra.
Chợ đêm San Thàng - Điểm hẹn văn hóa, kinh tế cho đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Lai Châu.
Sinh kế mới từ phiên chợ đêm
Nếu như chợ phiên ban ngày San Thàng (tỉnh Lai Châu) nổi tiếng với sắc màu thổ cẩm, nông sản núi rừng tươi xanh thì chợ đêm lại hấp dẫn du khách bằng hương vị ẩm thực và những khúc hát, điệu múa dân gian đậm chất vùng cao. Từ đầu giờ tối thứ 7, từng tốp người đã rủ nhau về chợ. Không gian rộn ràng tiếng nói cười, xen lẫn mùi thơm của thịt nướng, thắng cố, bánh phở… tạo nên một bầu không khí ấm cúng, gần gũi.
Ở một góc chợ, những bếp than hồng đỏ rực, khói tỏa nghi ngút. Người Giáy chuẩn bị những bát phở thơm nức và những nồi thắng cố ngào ngạt tỏa hương. Bên kia, các loại dược liệu, nông sản của người Mông, người Dao được bày bán thu hút du khách.
Không chỉ giữ gìn nét đẹp văn hóa, chợ đêm San Thàng còn mở ra hướng phát triển kinh tế bền vững cho người dân địa phương. Những món ăn truyền thống, những sản phẩm nông nghiệp, đồ thủ công, thổ cẩm… đều trở thành hàng hóa có giá trị, góp phần tăng thu nhập cho bà con.
Chị Nùng Thị Nga, người dân tộc Giáy, chia sẻ: “Từ ngày gia đình tôi mở quán phở Nhắng ở chợ đêm, kinh tế ổn định hẳn, mỗi tháng thu nhập khoảng 10 triệu đồng. Với vùng cao, đó là con số đáng mơ ước. Tôi thấy hạnh phúc vì vừa được giữ nghề truyền thống của cha ông, vừa có thể nuôi dạy con cái đầy đủ”.
Chợ đêm San Thàng thu hút đông đảo du khách và người dân.
Không chỉ gia đình chị Nga, hàng trăm hộ dân nơi đây và các bản làng lân cận đã tìm thấy cơ hội mưu sinh từ phiên chợ đêm. Người bán rau, người bán mật ong, người bày sạp thổ cẩm… ai cũng thấy rõ thu nhập tăng lên, đời sống khấm khá hơn. Nhiều hộ còn mạnh dạn đầu tư nuôi gà đen, trồng rau sạch, chế biến sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP để bán vào dịp chợ đêm.
Nơi hội tụ văn hóa và kinh tế
Điểm đặc biệt của chợ đêm San Thàng là sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa và kinh tế. Du khách đến đây không chỉ để mua hàng, mà còn để thưởng thức nghệ thuật truyền thống. Trong không gian rực rỡ ánh đèn, những điệu múa xòe, những câu hát giao duyên được cất lên, tạo nên một “bữa tiệc tinh thần” khiến bất kỳ ai cũng say mê.
Chính sự độc đáo đó đã giúp San Thàng trở thành điểm đến du lịch nổi bật của Lai Châu. Khách đến càng nhiều thì cơ hội buôn bán của bà con càng lớn. Bởi thế, phiên chợ đêm không chỉ đơn thuần là chợ, mà còn là “cầu nối” đưa sản phẩm địa phương vươn xa, góp phần quảng bá hình ảnh Lai Châu thân thiện, mến khách.
Không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa, chợ phiên San Thàng còn là dịp đồng bào các dân tộc được giao lưu văn hóa.
Để chợ đêm San Thàng phát triển đúng hướng, chính quyền địa phương và ngành Công Thương tỉnh Lai Châu đã có nhiều chính sách hỗ trợ. Các gian hàng được bố trí ngăn nắp, phân khu rõ ràng: khu ẩm thực, khu văn nghệ, khu bán hàng nông sản, hàng khô. Công tác vệ sinh, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy cũng được chú trọng, tạo niềm tin cho du khách.
Ông Vương Thế Mẫn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lai Châu cho biết: “Chợ San Thàng, đặc biệt là chợ đêm, không chỉ là nơi giao lưu văn hóa mà còn là động lực phát triển kinh tế cho bà con. Đây là mô hình cần được gìn giữ và phát huy để gắn thương mại với du lịch, giúp đồng bào các dân tộc làm giàu ngay trên chính quê hương mình”.
Chia tay chợ đêm San Thàng, trong tôi vẫn còn lưu giữ âm vang của tiếng khèn Mông, vị ngọt của mật ong rừng, mùi thơm của thắng cố và nụ cười hiền hậu của những người dân vùng cao. Hơn tất cả, đó là niềm tin từ phiên chợ đêm này, đồng bào dân tộc Lai Châu sẽ có một tương lai tươi sáng hơn, kinh tế ổn định hơn, cuộc sống ấm no hơn.
Bà Dương Thị Nhài, Phó Trưởng phòng Kinh tế, Hạ Tầng và Đô thị phường Tân Phong cho biết: "Phiên chợ đêm San Thàng được diễn ra vào tối thứ 7 hàng tuần. Không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa, chợ phiên San Thàng còn là dịp đồng bào các dân tộc gặp gỡ, giao lưu, trò chuyện về cuộc sống sau những ngày lao động vất vả, hoặc trao đổi kinh nghiệm sản xuất và cơ hội giao thương hàng hóa, phát triển kinh tế”.
Chợ đêm San Thàng không chỉ níu chân du khách bằng vẻ đẹp văn hóa, mà còn thắp sáng ước mơ thoát nghèo của người dân miền núi. Từ ánh đèn chợ đêm, một hướng phát triển kinh tế mới đã mở ra, góp phần đưa Lai Châu tiến bước vững vàng trên con đường hội nhập và phát triển bền vững.
Phiên chợ đêm San Thàng đã trở thành “cần câu cơm” của nhiều gia đình đồng bào dân tộc miền núi. Từ những gian hàng nhỏ bé, bà con đã có thêm nguồn thu nhập ổn định, từng bước thoát nghèo. Thu nhập từ mỗi phiên chợ đã giúp nhiều gia đình có điều kiện cho con cái ăn học, xây dựng nhà cửa khang trang hơn. Quan trọng hơn, bà con cảm nhận rõ niềm tự hào khi nghề truyền thống, sản vật địa phương được trân trọng và tiêu thụ ngay trên quê hương mình, biến chợ đêm San Thàng thành điểm tựa kinh tế bền vững giữa đại ngàn Tây Bắc.