Công nghệ mở đường làm giàu cho người nông dân
Dưới trời nắng dịu của những ngày cuối tháng 9, cánh đồng ổi lê của gia đình ông Trần Đình Long, Giám đốc Hợp tác xã ổi lê Tân Yên, xã Phúc Hòa, tỉnh Bắc Ninh trở thành một điểm sáng, là minh chứng sống động cho hành trình đổi mới nông nghiệp nông thôn. Từ những thửa ruộng gian khó, nhờ mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật, gia đình ông và nhiều hộ dân đã vươn lên thoát nghèo, từng bước làm giàu.
Người dân Tân Yên thu hoạch ổi. Ảnh: Thu Huyền
Với hơn 2.000 gốc ổi lê và 200 gốc vải thiều sớm, ông Long đầu tư hệ thống tưới thông minh. Chỉ một thao tác trên điện thoại, ông có thể thay thế cả ngày công tưới thủ công, vừa tiết kiệm nước, vừa giảm sức lao động. “Ngày trước, mỗi khi vào vụ ổi lê, cả nhà phải thay nhau ra đồng. Giờ công việc nhàn hơn, năng suất lại tăng, sản phẩm bán ra được giá cao hơn. Cuộc sống nhờ vậy mà đổi khác rất nhiều”, ông Long chia sẻ.
Hợp tác xã ổi lê Tân Yên hiện mỗi năm cung cấp 200-300 tấn ổi lê ra thị trường, với đơn hàng ổn định từ hệ thống siêu thị lớn và các kênh thương mại điện tử. Nông sản không chỉ dừng lại trong tỉnh mà đã vươn xa khắp cả nước.
Tại xã Phúc Hòa - nơi đặt “đại bản doanh” của hợp tác xã, việc ứng dụng công nghệ đã trở thành xu hướng phổ biến. Người dân tích cực dùng phần mềm quản lý sâu bệnh, theo dõi sinh trưởng, lập kế hoạch thu hoạch. Nhiều sản phẩm được đưa lên các sàn thương mại điện tử, nhờ đó, đầu ra không còn phụ thuộc thương lái, giá cả ổn định hơn, thu nhập bền vững hơn.
Phúc Hòa cũng là một trong ba xã được chọn thí điểm “xã thương mại điện tử” giai đoạn 2023-2025. Gần 200 gian hàng nông dân đã có mặt trên sàn số, góp phần tạo nền tảng kinh tế số vững chắc, mở ra con đường giảm nghèo dài hạn cho địa phương.
Hợp tác xã - điểm tựa vững chắc trên hành trình giảm nghèo
Không chỉ Phúc Hòa, nhiều vùng nông thôn khác của Bắc Ninh như Biên Sơn, Chũ, Hiệp Hòa, Gia Bình… cũng đang chuyển mình nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật. Những công cụ hiện đại như máy cấy, máy bay không người lái, cảm biến độ ẩm, phần mềm kiểm soát dịch bệnh cây trồng… vốn chỉ quen thuộc ở đô thị, nay đã len lỏi vào từng thửa ruộng.
Bắc Ninh đang ứng dụng nhiều sản phẩm công nghệ cao, hướng tới sản xuất nông nghiệp thông minh. Ảnh: Hà Anh
Đằng sau sự thay đổi tích cực ấy là sự giúp đỡ và đồng hành của chính quyền địa phương có vai trò quan trọng. Trong những qua, thực hiện công tác xóa đói giảm nghèo, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai đồng bộ, hiệu quả các chính sách hỗ trợ hiệu quả như cho vay tín dụng ưu đãi, nhân rộng các mô hình giảm nghèo, hỗ trợ về nhà ở, đào tạo nghề, tạo việc làm, hỗ trợ sinh kế giúp người dân vươn lên thoát nghèo bền vững.
Theo đó, căn cứ Nghị quyết số 36/NQ-HĐND ngày 25/4/2025 của Hội đồng nhân dân tỉnh về việc điều chỉnh, phân bổ kế hoạch vốn các chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu Sở Tài chính thẩm định, trình UBND tỉnh ban hành Quyết định số 447/QĐ-UBND ngày 27/4/2025. Theo đó, tổng số vốn chi thường xuyên được phân bổ cho chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025 là 139 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương hỗ trợ 138 tỷ đồng, ngân sách tỉnh bố trí 840 triệu đồng.
Cùng với đó, tỉnh Bắc Ninh cũng đẩy mạnh công tác truyền thông về giảm nghèo, từng bước nâng cao nhận thức của toàn xã hội về giảm nghèo, chú trọng huy động nguồn lực thực hiện các chương trình, đẩy mạnh phong trào xã hội hoá về giảm nghèo, thu hút sự tham gia của toàn xã hội. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân đã làm tốt công tác vận động, phân công đoàn viên, hội viên giúp nhau về xóa đói, giảm nghèo phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững...
Thực tế, nhờ sự giúp sức của chính quyền địa phương, nhiều mô hình hợp tác xã đã chứng minh hiệu quả về kinh tế. Hợp tác xã thủy sản Trường Mạnh ở phường Mão Điền đạt gần 700 tấn cá mỗi năm, trị giá hơn 30 tỷ đồng. Hợp tác xã Quang Tiến kết hợp nuôi cá nước ngọt và chăn nuôi lợn, còn Hợp tác xã Gỗ mỹ nghệ Hiệp Thắng lại mở hướng đi mới trong làng nghề truyền thống.
Ông Nguyễn Văn Thịnh, một xã viên hợp tác xã thủy sản, cho biết: “Nhờ có hợp tác xã hỗ trợ vốn vay và kỹ thuật, chúng tôi mới dám mạnh dạn đầu tư ao nuôi quy mô lớn. Thu nhập gấp 3-4 lần so với trước, cuộc sống gia đình ổn định hơn, con cái có điều kiện học hành tử tế”.
Liên minh Hợp tác xã tỉnh Bắc Ninh cùng Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã trở thành “bà đỡ” thực sự, không chỉ hỗ trợ vốn vay ưu đãi mà còn tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật, xúc tiến thương mại và kết nối tiêu thụ sản phẩm. Hàng nghìn nông dân nhờ đó có thêm cơ hội vươn lên, xóa bỏ cái nghèo bám riết bao đời.
Dù Bắc Ninh vốn có nền kinh tế phát triển cao hơn nhiều địa phương khác, khoảng cách giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn vẫn từng là vấn đề đáng lo ngại. Tuy nhiên, nhờ đổi mới mô hình sản xuất và phát huy vai trò hợp tác xã, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm sâu và bền vững. Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người toàn tỉnh đạt gần 97 triệu đồng/năm, cao hơn mức trung bình cả nước. Hệ thống an sinh xã hội được củng cố, hàng nghìn hộ được hỗ trợ nhà ở, y tế, giáo dục, đào tạo nghề và việc làm mới.
Điều quan trọng nhất, theo nhiều chuyên gia, là sự thay đổi trong nhận thức của người dân. Từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, nay nông dân đã biết liên kết thông qua hợp tác xã, chủ động ứng dụng công nghệ, khai thác thương mại điện tử, kết nối thị trường. Đây mới là “chìa khóa” giúp Bắc Ninh không chỉ giảm nghèo theo con số thống kê, mà còn xây dựng nền tảng phát triển bền vững.
Trong tương lai, với sự đồng hành của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, chính quyền địa phương và nỗ lực từ mỗi nông hộ, Bắc Ninh hoàn toàn có thể tiến xa hơn nữa: phát triển nền nông nghiệp xanh - sạch - bền vững, đồng thời tiếp tục khẳng định vị thế là tỉnh dẫn đầu cả nước trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.