Đắk Lắk: Cảnh báo về lắp đặt điện mặt trời mái nhà không đăng ký

Thực trạng lắp điện mặt trời tràn lan

Gần đây, nhiều hộ dân, tổ chức ở Đắk Lắk đã đầu tư lắp đặt điện mặt trời mái nhà do những lợi ích mà nó mang lại. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều chủ đầu tư chưa thông báo cho cơ quan thẩm quyền để được hướng dẫn và quản lý theo Điều 12 Nghị định 58/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới.

Theo báo cáo của Công ty Điện lực Đắk Lắk, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã có gần 200 khách hàng lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà để tự sản xuất, tự tiêu thụ. Trong đó, chỉ có khoảng 68 hộ dân và tổ chức đã chủ động gửi thông báo đến công ty điện lực nhằm thực hiện các chức năng quản lý nhà nước và đảm bảo an toàn điện. 

Nằm trong số danh sách những hộ dân tiên phong chủ động thông báo đến cơ quan quản lý nhà nước, ông Hà Văn Đông (sinh năm 1984, trú tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) cho hay, trong tháng 3/2025 gia đình ông đã hoàn thành lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất 7 kW, chi phí hết khoảng 90 triệu đồng.

Ông Hà Văn Đông chia sẻ: “Trước khi lắp đặt hệ thống điện pin mặt trời, mỗi tháng gia đình tôi tiêu tốn hơn 1,5 triệu đồng tiền điện. Tuy nhiên, sau khi hệ thống đi vào hoạt động, chúng tôi chỉ cần thanh toán chưa đến 500.000 đồng/tháng. Đây là một lợi ích rất rõ rệt đối với gia đình. Chúng tôi luôn chấp hành nghiêm túc trong việc thông báo cho ngành điện và Sở Công Thương để được hướng dẫn, đảm bảo an toàn cho đường dây truyền tải cũng như sự an toàn cho gia đình trong suốt quá trình sử dụng điện".

Tương tự, gia đình ông Nguyễn Đăng Nhật (sinh năm 1973, trú tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) vừa hoàn thiện lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà để sử dụng điện sinh hoạt. “Trước đây, mỗi tháng, gia đình tôi tiêu thụ khoảng 8 triệu đồng tiền điện. Tuy nhiên, từ khi hệ thống điện mặt trời đi vào hoạt động, chúng tôi đã giảm được hơn một nửa lượng điện tiêu thụ. Gia đình chủ yếu sử dụng điện lưới vào buổi tối, do đó chi phí sử dụng cũng thấp hơn. Trước khi lắp đặt và hoàn thành công trình điện mặt trời, chúng tôi đã thông báo cho ngành điện lực và họ đã cử cán bộ đến tận nhà để hướng dẫn cách vận hành, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho đường dây truyền tải”, ông Nhật chia sẻ.

Tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ khi lắp điện mặt trời không đăng ký

Với mức tiêu thụ điện hàng tháng rất lớn, Bệnh viện Nhi Đức Tâm (phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) cũng đã triển khai lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái nhà với công suất khoảng 100 kW, tổng chi phí khoảng 1 tỷ đồng. Mục tiêu đầu tư là góp phần giảm bớt gánh nặng chi phí điện năng cho bệnh viện.

Theo ông Phan Văn Nam, Trưởng phòng Hành chính - Quản trị của Bệnh viện Nhi Đức Tâm cho biết, bệnh viện đã thực hiện đầy đủ các thủ tục trước khi lắp đặt hệ thống điện mặt trời. Cụ thể, bệnh viện đã gửi thông báo đến Sở Công Thương và Công ty Điện lực Đắk Lắk về quá trình triển khai, lắp đặt, vận hành. Sau khi hoàn tất công trình, bệnh viện đã gửi kết quả nghiệm thu để đưa vào sử dụng, kèm theo kết quả nghiệm thu về phòng cháy do Phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh Đắk Lắk cấp.

Ông Nam chia sẻ: “Sau một thời gian sử dụng, chúng tôi nhận thấy hệ thống điện mặt trời mái nhà đã mang lại nhiều lợi ích rõ rệt, giúp giảm khoảng 30% mức tiêu thụ điện so với trước đây".

Theo báo cáo của Công ty Điện lực Đắk Lắk, ngoài Bệnh viện Nhi Đức Tâm, nhiều đơn vị khác sau khi lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà đã chủ động gửi thông báo đến Sở Công Thương và Công ty Điện lực Đắk Lắk. Đó là, Công ty TNHH may mặc Able Joy Đắk Lắk đã lắp đặt 2 hệ thống điện mặt trời tại Khu công nghiệp Hòa Phú (xã Hòa Phú, tỉnh Đắk Lắk) với tổng công suất 2.530 kW; Trường Tiểu học, Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Victory (phường Buôn Ma Thuột) lắp đặt 1 hệ thống điện mặt trời với công suất 200 kW;  Công ty TNHH MTV Sài Gòn – Buôn Ma Thuột (Siêu thị CoopMart) cũng đã lắp đặt thiết bị với công suất khoảng 250 kW…

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Hà Văn Chương, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Đắk Lắk cho rằng thời gian qua, ngành điện đã tích cực khuyến khích và hướng dẫn từng hộ dân cũng như các tổ chức về việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà với mục tiêu tự sản xuất và tự tiêu thụ điện năng. Ông Chương nhấn mạnh việc đăng ký hệ thống điện trên hiện đang được thực hiện theo quy định của Nghị định 58/2025/NĐ-CP của Chính phủ.

Ông Hà Văn Chương nhấn mạnh: “Việc thực hiện thông báo cho ngành điện lực chỉ mất khoảng 5 đến 7 phút, hoàn toàn không tốn kém chi phí cho nhà đầu tư. Điều này vô cùng quan trọng đối với ngành điện trong việc quản lý nguồn cung từ các hộ gia đình và doanh nghiệp, đặc biệt là các chủ đầu tư khi tiến hành đấu nối. Nếu hệ thống điện mặt trời không được vận hành đúng kỹ thuật và không đạt tiêu chuẩn, có thể xảy ra sự cố nghiêm trọng như cháy nổ dẫn đến mất điện trên diện rộng. Những sự cố này không chỉ ảnh hưởng đến công trình điện mặt trời mái nhà mà còn có thể tác động tiêu cực đến lưới điện của toàn ngành”.

Tuy vậy, những hộ dân, tổ chức không thông báo, ông Chương cũng thẳng thắn thừa nhận, đối với ngành điện sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong công tác vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia (nếu không kiểm soát được nguồn điện), nguy cơ cháy nổ do chất lượng tấm pin, invert không đảm bảo. Bởi vậy, khi phát hiện những trường hợp này, công ty sẽ có văn bản hướng dẫn đăng ký cụ thể.

Để đảm bảo an toàn cho mạng lưới điện và để không xảy ra các vi phạm có thể dẫn đến cháy nổ, theo Điều 12 Nghị định số 58/2025/NĐ-CP quy định rõ: Tổ chức, cá nhân có nhu cầu đầu tư xây dựng nguồn điện phải thông báo cho Sở Công Thương và đơn vị năng lượng cung cấp các thông tin như tên, loại hình nguồn điện, quy mô công suất, mục tiêu, địa điểm, thời gian bắt đầu và hoàn thành dự án.