Đắk Lắk: Cơ hội khi phân quyền cấp giấy chứng nhận xuất xứ

Lợi ích rõ nét cho doanh nghiệp

Ngày 20/12, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Hải Triều – Phó Giám đốc Sở Công Thương Đắk Lắk - cho biết, Sở đang triển khai các hoạt động tập huấn cho cán bộ chuyên trách nhằm chuẩn bị thực hiện cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) theo phân quyền từ Bộ Công Thương. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm đưa chính sách vào thực tiễn, tạo thuận lợi trực tiếp cho cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn.

Theo ông Triều, việc phân quyền cấp C/O cho địa phương mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong bối cảnh hoạt động xuất khẩu ngày càng đòi hỏi tốc độ và tính linh hoạt cao. Khi không còn phải di chuyển xa hoặc chờ đợi xử lý hồ sơ tại các cơ quan trung ương, doanh nghiệp có thể rút ngắn đáng kể thời gian hoàn thiện thủ tục, từ đó giảm chi phí tuân thủ và chi phí cơ hội trong kinh doanh.

Bên cạnh đó, thủ tục được giải quyết nhanh gọn ngay tại địa phương giúp doanh nghiệp nâng cao tính chủ động trong kế hoạch sản xuất, xuất khẩu. Việc tiếp cận kịp thời Giấy chứng nhận xuất xứ cũng tạo điều kiện để doanh nghiệp tận dụng tốt hơn các ưu đãi thuế quan trong các hiệp định thương mại tự do (FTA), qua đó mở rộng thị trường xuất khẩu và gia tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam.

Không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp, việc phân quyền còn góp phần cải thiện môi trường đầu tư – kinh doanh tại địa phương. Khi cơ quan quản lý gần doanh nghiệp hơn, việc hướng dẫn, hỗ trợ và tháo gỡ vướng mắc cũng trở nên kịp thời, sát thực tế hơn. Đây là yếu tố quan trọng để nâng cao niềm tin của doanh nghiệp vào hệ thống quản lý nhà nước, đồng thời thúc đẩy hoạt động xuất khẩu phát triển bền vững.

Sẽ đầu tư thêm hạ tầng

Theo ông Nguyễn Hải Triều, bên cạnh những lợi ích rõ nét, chính sách phân quyền cấp C/O cũng đặt ra không ít thách thức cho cả cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Một trong những vấn đề lớn nhất là công tác kiểm soát chất lượng Giấy chứng nhận xuất xứ và phòng chống gian lận xuất xứ – lĩnh vực vốn có tác động trực tiếp đến uy tín hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Khi thẩm quyền được phân cấp về địa phương, yêu cầu về trình độ chuyên môn, đạo đức công vụ và khả năng phối hợp giữa các cơ quan liên quan càng trở nên khắt khe. Doanh nghiệp cũng phải đáp ứng yêu cầu cao hơn về năng lực quản trị, hệ thống kiểm soát nội bộ và mức độ tuân thủ các quy định phức tạp liên quan đến xuất xứ hàng hóa. Trong bối cảnh lợi thế về thủ tục hành chính dần được thực hiện rõ, gần hơn, nhưng áp lực cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cũng gia tăng, buộc mỗi đơn vị phải không ngừng nâng cao năng lực thực chất.

Riêng tại Đắk Lắk, theo ông Nguyễn Hải Triều, địa phương hiện vẫn đang trong quá trình chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai việc cấp C/O. Công tác tập huấn cho cán bộ chuyên môn chưa được thực hiện trên diện rộng, trong khi cơ sở vật chất, phôi C/O và trang thiết bị kỹ thuật còn thiếu. “Trong thời gian tới, Sở sẽ đề nghị tỉnh quan tâm đầu tư, mua sắm máy móc, thiết bị phục vụ công tác cấp Giấy chứng nhận xuất xứ. Đồng thời, chúng tôi sẽ làm việc với Bộ Công Thương để đăng ký chữ ký theo quy định, cũng như mở thêm các lớp tập huấn nhằm giúp cán bộ nắm vững quy trình, nghiệp vụ cấp C/O một cách thành thạo”, ông Triều cho biết.

Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương Đắk Lắk, khi các điều kiện về con người, hạ tầng và quy trình được hoàn thiện, việc cấp C/O ngay tại địa phương sẽ tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn được hỗ trợ trực tiếp, kịp thời khi phát sinh vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục. Từ thực tế trên có thể thấy, phân quyền cấp Giấy chứng nhận xuất xứ là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả toàn diện, cần có sự chuẩn bị đồng bộ từ phía cơ quan quản lý nhà nước, nâng cao năng lực tuân thủ của doanh nghiệp, cũng như cơ chế giám sát chặt chẽ nhằm bảo đảm tính minh bạch, thống nhất và uy tín của hệ thống cấp C/O.

Không chỉ mạnh về sản xuất, Đắk Lắk còn là điểm sáng trong hoạt động chế biến và xuất khẩu nông sản. Toàn tỉnh hiện có hơn 100 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu nông sản, trong đó khoảng 21 doanh nghiệp duy trì hoạt động thường xuyên và ổn định. Các doanh nghiệp này đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối nông dân với thị trường quốc tế, từng bước nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản địa phương. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Đắk Lắk gồm cà phê, hồ tiêu, mật ong và nhiều loại trái cây. Đặc biệt, cà phê được xem là sản phẩm mũi nhọn, góp phần khẳng định thương hiệu nông sản Đắk Lắk trên bản đồ thế giới.