Đầu tư vùng nguyên liệu, Gia Lai đưa nông sản vươn xa

Tỉnh Gia Lai đang tập trung đầu tư xây dựng các vùng nguyên liệu quy mô lớn, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ, nhằm nâng cao giá trị nông sản. Với lợi thế về đất đai, khí hậu cùng sự vào cuộc của doanh nghiệp và hợp tác xã, nông sản Gia Lai đứng trước cơ hội vươn xa, chinh phục những thị trường khó tính.

Khai thác lợi thế, mở rộng vùng nguyên liệu

Cà phê, cây ăn quả, cao su, hồ tiêu… từ lâu đã là những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Gia Lai. Ông Nguyễn Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Gia Lai cho biết, Gia Lai có diện tích tự nhiên lớn thứ hai cả nước, với tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp khoảng 977.000 ha, diện tích gieo trồng hàng năm đạt khoảng 770.000 ha.

Đặc biệt, tỉnh có khoảng 753.000 ha đất đỏ bazan, thích hợp cho việc phát triển cà phê, hồ tiêu, cao su, cây ăn quả và một số cây dược liệu. Những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã mạnh dạn chuyển hướng sang sản xuất bền vững, chuẩn hóa quy trình nhằm chinh phục các thị trường khó tính như Nhật Bản, châu Âu.

“Gia Lai còn kết nối trực tiếp với vùng biển Duyên hải miền Trung, có điều kiện thuận lợi để phát triển ngành thủy sản chế biến, tận dụng hệ thống hạ tầng công nghiệp và vận tải biển hiện đại. Tỉnh sở hữu cảng Quy Nhơn - một trong những cửa ngõ xuất khẩu quan trọng của miền Trung và Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, thông thương trực tiếp với Campuchia, mở rộng cơ hội giao thương ra thị trường ASEAN và quốc tế”, ông Nguyễn Tuấn Thanh nhấn mạnh.

Những lợi thế này tạo điều kiện thuận lợi để Gia Lai phát triển các vùng sản xuất chuyên canh quy mô lớn, đồng thời thu hút doanh nghiệp đầu tư vào vùng nguyên liệu, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản bền vững.

Song song với mở rộng diện tích, tỉnh chú trọng gắn sản xuất vùng nguyên liệu với công nghiệp chế biến. Các nhà máy chế biến nông sản hiện đại được đầu tư ngay tại vùng nguyên liệu, giúp nâng cao giá trị gia tăng, giảm tình trạng “được mùa rớt giá” và hạn chế xuất khẩu thô.

Nhiều doanh nghiệp đã triển khai mô hình liên kết khép kín, từ sản xuất - chế biến - tiêu thụ. Nhờ đó, nông dân yên tâm sản xuất theo hợp đồng bao tiêu, còn doanh nghiệp chủ động được nguồn nguyên liệu ổn định, đảm bảo chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Đây là nền tảng quan trọng để Gia Lai chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất tập trung, hiện đại.

Ứng dụng công nghệ và minh bạch hóa chuỗi sản xuất

Một điểm mới nổi bật là nhiều doanh nghiệp tại Gia Lai tiên phong ứng dụng công nghệ số vào quản lý vùng trồng. Toàn bộ quy trình được số hóa: từ khâu chọn giống đến chăm sóc, thu hoạch, sản phẩm đều gắn mã QR để truy xuất nguồn gốc, thậm chí giám sát bằng camera và trí tuệ nhân tạo (AI).

Bà Nguyễn Thị Diễm Hằng, Tổng Giám đốc Công ty CP Vinanutrifood Bình Định chia sẻ: "Chúng tôi đã có 13 năm xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc. Yếu tố sống còn là phải hiểu rõ thị trường, dự đoán được nhu cầu và minh bạch hóa toàn bộ chuỗi sản xuất. Mỗi sản phẩm đều gắn mã QR, lưu trữ từ vùng trồng, giống cây, phân bón cho đến biểu đồ sinh trưởng. Đất là của nông dân, nhưng toàn bộ công nghệ là của doanh nghiệp. Chúng tôi cam kết đồng hành lâu dài, tạo ra giá trị bền vững cho cả hai bên".

Theo bà Hằng, Vinanutrifood Bình Định và một số doanh nghiệp khác đang xúc tiến thí điểm 1.000 ha vùng nguyên liệu công nghệ cao, với mục tiêu nhân rộng mô hình ra toàn tỉnh, bảo đảm sản lượng ổn định, chất lượng đồng đều và đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

“Chúng tôi không đi một mình. Chúng tôi đi cùng người nông dân, cùng công nghệ và cùng niềm tin rằng nông sản Việt Nam hoàn toàn có thể chinh phục thị trường quốc tế”, bà Hằng nhấn mạnh.

Trong bối cảnh các thị trường nhập khẩu ngày càng siết chặt tiêu chuẩn, đặc biệt là EU với Quy định chống phá rừng (EUDR), việc phát triển vùng nguyên liệu bền vững và minh bạch trở thành “chìa khóa” để nông sản Gia Lai mở rộng thị trường.

Không chỉ cà phê, hồ tiêu, cao su mà sầu riêng, hạt điều,... cũng đang nổi lên như những sản phẩm giàu tiềm năng. Có thể thấy, với định hướng đầu tư vùng nguyên liệu quy mô lớn, gắn với chế biến sâu và ứng dụng công nghệ hiện đại, Gia Lai đang từng bước khẳng định vị thế mới trong chuỗi giá trị nông sản toàn cầu.

Tại Hội nghị gặp mặt, đối thoại với các doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu tại Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh: "Các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần tập trung nâng cao năng lực sản xuất, chủ động nghiên cứu, mở rộng đầu tư, phát triển ngành nghề phù hợp với tiềm năng, lợi thế và định hướng phát triển của tỉnh. Đổi mới tư duy là yếu tố tiên quyết để doanh nghiệp phát triển bền vững. Vì vậy, các doanh nghiệp cần chuyển đổi từ tư duy kinh doanh truyền thống sang đổi mới sáng tạo, hạn chế tối đa xuất khẩu thô, thay vào đó chú trọng đầu tư công nghệ chế biến sâu, nâng cao giá trị sản phẩm".

Đầu tư vùng nguyên liệu không chỉ giúp Gia Lai khai thác tối đa lợi thế sẵn có, mà còn tạo động lực để ngành nông nghiệp bứt phá, đưa nông sản địa phương vươn xa hơn trên bản đồ xuất khẩu quốc tế.