Nền tảng để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh
Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là nền tảng, ưu tiên tất yếu để nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu diễn ra gay gắt. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam (trong đó có doanh nghiệp công nghiệp) thời gian qua đã ưu tiên đầu tư khoa học, công nghệ, tăng cường liên kết với các cơ quan Nhà nước, nhà khoa học để tạo ra các sản phẩm có tính ứng dụng cao. Việc này cũng góp phần tạo “đòn bẩy” quan trọng cho hoạt động đổi mới sản xuất của doanh nghiệp, đem lại những hiệu quả đáng ghi nhận.
Theo ông Đỗ Minh Tâm, Tổng giám đốc THACO Industries, trong những năm qua, cùng với sự hỗ trợ từ phía Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ, các nhà khoa học, doanh nghiệp đã triển khai nhiều đề tài nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ. Những đề tài này đã góp phần quan trọng trong việc định hướng sản xuất kinh doanh, đổi mới, nâng cấp công nghệ nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Bộ Khoa học & Công nghệ phối hợp với THACO thực hiện đề tài “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo khuôn mẫu cho một số linh kiện ô tô tải” tại Nhà máy Cơ khí chính xác và khuôn mẫu.
Một số đề tài tiêu biểu có thể kể đến như: Nghiên cứu và thiết kế, chế tạo xe khách giường nằm cao cấp mang thương hiệu Việt Nam; nghiên cứu chế tạo khuôn mẫu cho linh kiện ô tô tải, đổi mới công nghệ sản xuất, lắp ráp thùng xe tải trên cơ sở mô-đun tự động hoá, tự động hóa quá trình sản xuất nhíp ô tô, hướng tới nhà máy thông minh; thiết kế chế tạo khung chassis xe tải.
“Có thể thấy, hoạt động khoa học và công nghệ đã làm thay đổi quá trình sản xuất của doanh nghiệp một cách mạnh mẽ, thúc đẩy nghiên cứu, chế tạo, sản xuất các sản phẩm mới, nâng cao năng lực và sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên trường quốc tế. Những kết quả này dựa trên việc mô hình liên kết 3 nhà (nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp) được thực hiện có hiệu quả”, ông Đỗ Minh Tâm nói.
Cũng theo ông Đỗ Minh Tâm, vai trò của nhà nước (thông qua các bộ, ngành) là vô cùng quan trọng trong việc định hướng, thẩm định các đề tài, dự án từ thực tiễn yêu cầu của doanh nghiệp, đề xuất các nhóm giải pháp công nghệ để thực hiện các dự án, đề tài này được hiệu quả.
“Trong bối cảnh hiện nay, nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn cùng với xu thế ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất, áp dụng số hóa trong quản trị thì việc kết nối giữa các bộ, ngành của nhà nước và nguồn lực nghiên cứu (từ viện nghiên cứu, các trường, doanh nghiệp) là rất cần thiết. Trong đó, vai trò của nhà nước (qua các bộ, ngành) được thể hiện hết sức rõ nét, nhất là đối với việc kết nối các bên nghiên cứu với nhau”, ông Đỗ Minh Tâm cho hay.
Tăng cường liên kết “3 nhà" theo chiều sâu
Trong thời gian tới, để hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp được phát triển, nhất là các doanh nghiệp ngành công nghiệp, ông Đỗ Minh Tâm cho rằng, các cơ quan nhà nước, cần sớm ban hành quy chuẩn, đặc biệt đối với các lĩnh vực mới như tàu cao tốc, đường sắt cao tốc bởi những ngành này sẽ là tương lai mới của ngành công nghiệp. Đồng thời, có cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp tập trung nghiên cứu về các công nghệ sản xuất, chế tạo, bảo trì, bảo dưỡng; tăng cường kết nối, chuyển giao công nghệ.
“Chúng tôi mong muốn Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan thúc đẩy việc kết nối, ký kết các biên bản ghi nhớ, thoả thuận hợp tác với các đối tác nước ngoài với doanh nghiệp Việt Nam để thúc đẩy chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm sản xuất”, ông Đỗ Minh Tâm cho hay.
Tổng giám đốc THACO Industries cũng cho hay, doanh nghiệp này đã hình thành một trung tâm nghiên cứu riêng phục vụ hoạt động nghiên cứu, sản xuất cơ khí và phụ tùng với khoảng 1.000 kỹ sư và một số chuyên gia. Tuy nhiên, con số này không đồng nghĩa với việc THACO có khả năng làm chủ toàn bộ các công nghệ vật liệu mới, công nghệ điều khiển. Do đó, vẫn rất cần vai trò hỗ trợ từ cơ quan nhà nước và nhà khoa học. Vì vậy, việc tăng cường liên kết 3 nhà một cách thường xuyên, liên tục, theo chiều sâu là rất cần thiết.
Doanh nghiệp có thể tận dụng thành quả về nghiên cứu khoa học, công nghệ dựa trên nền tảng liên kết "3 nhà" (nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp). Ảnh minh hoạ
“Chúng tôi sẽ đặt hàng đề tài nghiên cứu cho các nhà khoa học tại các viện, các trường và xem đó giống như một hợp đồng hợp tác về kinh tế. Chúng tôi sẽ đưa ra các mục tiêu để các nhà khoa học tập trung nghiên cứu, có được những giải pháp về khoa học, công nghệ ứng dụng được trong thực tiễn doanh nghiệp, tạo sự thay đổi lớn trong sản xuất của doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ”, ông Đỗ Minh Tâm nhấn mạnh.
Về giải pháp chung cho các doanh nghiệp ngành công nghiệp, ông Đỗ Minh Tâm cho rằng, các trường đại học, viện nghiên cứu cần thiết lập các chương trình đào tạo sát với nhu cầu doanh nghiệp. Còn đối với doanh nghiệp, cần phải xây dựng chiến lược sản xuất, kinh doanh, phát triển, ứng dụng khoa học và công nghệ xuất phát từ chính thực tiễn, nhu cầu cũng như lợi thế của doanh nghiệp. Từ đó, đề xuất các chính sách hỗ trợ hợp lý từ nhà nước, các viện, trường.
Việc tăng cường mối liên kết chặt chẽ giữa nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp không chỉ giúp thúc đẩy nghiên cứu khoa học, công nghệ, mà còn mở ra môi trường đổi mới sáng tạo bền vững. Khi cả ba bên cùng đồng hành, các ý tưởng mới sẽ nhanh chóng được thương mại hóa, nguồn nhân lực chất lượng cao được hình thành, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và vị thế của nền kinh tế.