Tập trung vào 5 nhóm nội dung chính sách
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, mục đích ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, đặc biệt đối với một số lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, lợi thế. Đồng thời, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường sở hữu trí tuệ; tạo môi trường thuận lợi cho tiếp thu, hấp thụ, làm chủ và ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Sở hữu trí tuệ tập trung vào 5 nhóm nội dung chính sách.
Một là, chính sách “Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo”.
Hai là, chính sách “Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ”.
Ba là, chính sách “Nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ”.
Bốn là, chính sách “Bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập”.
Năm là, chính sách “Cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ sở hữu trí tuệ trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam”.
Trong đó, với chính sách “Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ”, dự thảo Luật nêu rõ: Sửa đổi, hoàn thiện quy định về thủ tục kiểm soát an ninh sáng chế và sáng chế mật trước khi đăng ký ra nước ngoài (Điều 89a).
Sửa đổi, hoàn thiện các quy định về xác lập quyền sở hữu công nghiệp theo hướng để Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ quy định chi tiết; sửa đổi, hoàn thiện quy định về đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan, quyền đối với giống cây trồng nhằm nâng cao hiệu quả dịch vụ công trực tuyến, đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Lý do của việc sửa đổi, hoàn thiện trên nhằm bảo đảm tính ổn định của Luật, phù hợp với mục tiêu về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính và chuyển đổi số.
Về nội dung bổ sung mới, dự thảo Luật bổ sung quy định ưu tiên phát triển nguồn lực, đầu tư cho hạ tầng công nghệ thông tin, nền tảng số phục vụ nghiệp vụ sở hữu trí tuệ, cơ sở dữ liệu chuyên ngành sở hữu trí tuệ; làm rõ trách nhiệm của người nộp đơn về các thông tin khai trong đơn để chuyển sang cơ chế hậu kiểm; bổ sung quy định về các điều kiện bảo đảm hoạt động quản lý nhà nước sở hữu trí tuệ.
Về nội dung lược bỏ, dự thảo Luật đã chuyển quy định liên quan đến xử lý đơn từ Luật xuống Nghị định, Thông tư (các Điều 52, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 149), với lý do nhằm bảo đảm tính ổn định của Luật, phù hợp với mục tiêu về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Ngoài ra, sửa đổi các quy định để rút ngắn thời hạn xử lý đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng (các Điều 110, 112a, 119, 178) nhằm rút ngắn thời gian thực hiện, đơn giản hóa thủ tục hành chính.
Nghiên cứu bổ sung quy định về đối tượng sở hữu trí tuệ mới
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành sự cần thiết, mục đích xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ nêu tại Tờ trình của Chính phủ.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng
Hồ sơ dự án Luật đã được Chính phủ chuẩn bị nghiêm túc, công phu; thành phần hồ sơ đáp ứng quy định tại điểm c khoản 5 Điều 51 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng cơ bản tán thành với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật. Đồng thời, đề nghị tiếp tục nghiên cứu bổ sung các quy định liên quan đến đối tượng sở hữu trí tuệ mới như tác phẩm phái sinh trên nền tảng kỹ thuật số, sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), xây dựng khung pháp lý bảo vệ quyền lợi của các chủ thể sở hữu trí tuệ mới trong môi trường trực tuyến để đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Bên cạnh đó, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo, làm rõ tính cấp thiết, hợp lý của việc bổ sung thủ tục hành chính về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan, làm rõ việc “công nhận” các tiêu chí thành lập và hoạt động của tổ chức này có làm phát sinh thủ tục hành chính mới, bên cạnh thủ tục cấp giấy chứng nhận hay không để tránh chồng chéo về thủ tục.
Đối với Điều 2 của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Danh mục phí và lệ phí bổ sung 5 loại phí và 3 loại lệ phí, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, số lượng phí và lệ phí theo dự thảo Luật tăng nhiều so với quy định hiện hành.
Việc bổ sung nhiều loại phí và lệ phí mới hoặc phân tách các loại phí, lệ phí hiện có thành nhiều khoản nhỏ hơn như quy định của dự thảo Luật là làm gia tăng gánh nặng tài chính cho tác giả, chủ sở hữu quyền và các tổ chức trung gian. Đồng thời, làm giảm động lực đăng ký và bảo hộ quyền, ảnh hưởng đến việc bảo đảm hệ thống đăng ký, xác lập quyền sở hữu trí tuệ minh bạch, dễ tiếp cận và đáp ứng nhu cầu của xã hội. Do đó, đề nghị rà soát để chỉnh lý cho phù hợp.
Theo Tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ không phát sinh thủ tục hành chính mới. Đồng thời, bảo đảm phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và quy định pháp luật về phân quyền, phân cấp, việc ứng dụng, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, bảo đảm bình đẳng giới, chính sách dân tộc.