Sáng 4/10, tại Khu du lịch quốc gia Mộc Châu, UBND tỉnh Sơn La phối hợp Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh tổ chức Chương trình Cà phê Doanh nhân năm 2025 với chủ đề “Kết nối Doanh nghiệp – Hợp tác xã trong chuỗi giá trị nông sản”. Đây là hoạt động thường niên, trở thành không gian đối thoại cởi mở giữa chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), qua đó tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy liên kết và nâng tầm nông sản Sơn La, đặc biệt là nông sản vùng dân tộc thiểu số trên thị trường.
Sơn La – “vựa trái cây” và điểm sáng nông nghiệp công nghệ cao
Phát biểu khai mạc chương trình, ông Nguyễn Thành Công – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La nhấn mạnh: “Doanh nghiệp, doanh nhân và HTX chính là lực lượng nòng cốt thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, đồng thời đóng góp lớn vào ngân sách và chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương”.
Chương trình Cà phê Doanh nhân năm 2025 với chủ đề “Kết nối Doanh nghiệp – Hợp tác xã trong chuỗi giá trị nông sản” (Ảnh: Minh Hiếu)
Theo thống kê của UBND tỉnh Sơn La, những năm qua, tỉnh Sơn La đã vươn lên trở thành một trong những trung tâm nông nghiệp hàng đầu của miền Bắc. Toàn tỉnh hiện có hơn 80.000 ha cây ăn quả, trong đó 24.300 ha cà phê với sản lượng gần 38.000 tấn, trong đó 28.000 tấn đạt chứng nhận sản xuất bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế. Tỉnh đã hình thành hai vùng cà phê công nghệ cao, 9 cơ sở chế biến công nghiệp, đưa thương hiệu cà phê Sơn La khẳng định vị thế trên thị trường trong và ngoài nước.
Song song, Sơn La có gần 6.000 ha chè, nhiều vùng chè đặc sản như Tà Xùa, San Tuyết, Mộc Châu nổi tiếng cả nước. Diện tích mía đạt khoảng 10.000 ha, sắn hơn 44.000 ha, cùng các loại cây ăn quả như xoài, nhãn, mận hậu, cam, bưởi, chanh leo… đang trở thành nguồn nguyên liệu dồi dào cho chế biến và xuất khẩu.
Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng 308 chuỗi nông sản an toàn, có 214 sản phẩm OCOP được công nhận. Nhiều sản phẩm như cà phê bột, chè Mộc Châu, xoài Yên Châu, nhãn Sông Mã, mận hậu Mộc Châu đã ghi dấu trên bản đồ nông sản Việt Nam và bước ra thị trường quốc tế.
Theo ông Nguyễn Quốc Khánh – Nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, Sơn La hiện có hơn 4.200 doanh nghiệp và hơn 1.000 HTX, trong đó hàng trăm đơn vị hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Nhiều mô hình liên kết tiêu biểu đã hình thành: Công ty Phúc Sinh với vùng nguyên liệu cà phê, Công ty Đồng Giao với vùng xoài, HTX Phương Nam Yên Châu với vùng nhãn công nghệ cao. Các nhà máy chế biến như Doveco, Nafoods, IC Food, Mía đường Sơn La, Vinatea Mộc Châu… đã tiêu thụ hàng trăm nghìn tấn nông sản, góp phần mở rộng thị trường sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu.
Nhiều doanh nghiệp trẻ đã chọn hướng đi mới: nông nghiệp hữu cơ, nông sản sạch, thương mại điện tử. Sản phẩm của Sơn La đã xuất hiện trên các sàn trực tuyến lớn như Shopee, Lazada, TikTok Shop, Sendo… giúp tiếp cận hàng triệu khách hàng.
Cùng với sản xuất, cộng đồng doanh nghiệp còn đồng hành cùng địa phương trong các phong trào xã hội: “Chung tay xây dựng nông thôn mới”, “Xóa nhà tạm, nhà dột nát”, “Vì người nghèo – không để ai bị bỏ lại phía sau”… với giá trị hàng chục tỷ đồng mỗi năm.
Ông Nguyễn Thành Công phát biểu tại sự kiện
Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Công cũng thẳng thắn nhìn nhận: quy mô doanh nghiệp và HTX chủ yếu nhỏ và vừa, năng lực quản trị còn hạn chế; nhiều HTX thiếu vốn, thiếu nhân lực chất lượng cao, hoạt động hình thức; logistics, kho lạnh, bảo quản sau thu hoạch chưa đáp ứng yêu cầu; tỷ lệ chế biến sâu thấp; doanh nghiệp gặp khó khăn về vốn, đất đai và chuyển đổi số. Những yếu tố này khiến nông sản Sơn La chưa khai thác hết tiềm năng.
Hướng tới nông nghiệp xanh, bền vững
Trước thực tế đó, lãnh đạo UBND tỉnh Sơn La đề nghị các sở, ngành tiếp tục cải cách hành chính, giải quyết thủ tục nhanh chóng, hiệu quả, tạo môi trường thuận lợi nhất cho doanh nghiệp và HTX. Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh cần đổi mới Chương trình Cà phê doanh nhân, biến nơi đây thành diễn đàn thực chất, tổng hợp nhanh chóng các kiến nghị, đề xuất giải pháp kịp thời.
Nông sản Sơn La trưng bày tại sự kiện
Để thúc đẩy tiêu thụ, tìm đầu ra ổn định cho nông sản Sơn La, ông Nguyễn Quốc Khánh kiến nghị nhiều giải pháp cụ thể. Theo đó, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng logistics, kho lạnh, sơ chế tại vùng nguyên liệu, giúp giảm chi phí, hạn chế tổn thất sau thu hoạch.
Tăng cường chế biến sâu, nâng cao giá trị gia tăng, giảm phụ thuộc tiêu thụ nông sản tươi. Ứng dụng công nghệ số, truy xuất nguồn gốc, mở rộng kênh tiêu thụ qua thương mại điện tử.
Doanh nghiệp cũng kiến nghị phát triển mô hình liên kết “4 nhà” (Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà nông – Doanh nghiệp, HTX). Kết hợp nông nghiệp với du lịch sinh thái, trải nghiệm, đưa du khách trở thành khách hàng và người quảng bá sản phẩm.
Ông Nguyễn Quốc Khánh nhấn mạnh: “Sơn La đã trở thành điểm sáng nông nghiệp của cả nước, nhưng để phát triển xanh, bền vững, chúng ta cần quyết liệt hơn trong chuyển đổi số, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu nông sản gắn với tiêu chuẩn quốc tế”.
Chương trình Cà phê Doanh nhân 2025 không chỉ là diễn đàn đối thoại mà còn mở ra hướng đi mới cho nông sản Sơn La: kết nối chặt chẽ doanh nghiệp - HTX - nông dân, đẩy mạnh chế biến và thương mại hóa, ứng dụng công nghệ số và xây dựng thương hiệu bền vững. Sự đồng hành của chính quyền cùng khát vọng đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp, HTX sẽ là động lực đưa Sơn La trở thành trung tâm nông nghiệp công nghệ cao và du lịch sinh thái của vùng Tây Bắc.