Hoàn thiện khung pháp lý trong các lĩnh vực năng lượng, hóa chất và chất lượng sản phẩm
Cùng với các nghị định của Chính phủ, từ năm 2026, nhiều đạo luật quan trọng được ban hành hoặc sửa đổi cũng chính thức có hiệu lực, góp phần hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả sửa đổi năm 2025, được Quốc hội thông qua ngày 18/6/2025, sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật năm 2010 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2018). Luật tiếp tục hoàn thiện các quy định liên quan đến sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng, làm cơ sở pháp lý cho việc thúc đẩy các giải pháp tiết kiệm năng lượng, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên năng lượng trong nền kinh tế.
Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả sửa đổi năm 2025 có hiệu lực từ năm 2026. Ảnh minh họa
Luật Hóa chất năm 2025, ban hành ngày 14/6/2025 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, thay thế Luật Hóa chất năm 2007. Luật quy định toàn diện về hóa chất và quản lý hoạt động hóa chất, từ phát triển ngành công nghiệp hóa chất, thông tin hóa chất đến quản lý hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm, hàng hóa. Đồng thời, luật đặt ra các yêu cầu về an toàn, an ninh trong hoạt động hóa chất, nhằm tăng cường quản lý nhà nước, phòng ngừa rủi ro và bảo đảm an toàn cho con người, môi trường và xã hội.
Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi năm 2025, được ban hành ngày 18/6/2025 và có hiệu lực từ đầu năm 2026, sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật năm 2007 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2018). Luật tiếp tục hoàn thiện các quy định về biện pháp quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; làm rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh cũng như các chủ thể có liên quan trong hoạt động bảo đảm chất lượng sản phẩm, hàng hóa, đáp ứng yêu cầu quản lý trong bối cảnh phát triển và hội nhập.
Tăng lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng
Theo Nghị định số 293/2025/NĐ-CP, từ ngày 1/1/2026, mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động được điều chỉnh tăng từ 250.000 đồng đến 350.000 đồng/tháng so với quy định tại Nghị định số 74/2024/NĐ-CP.
Nghị định quy định mức lương tối thiểu tháng và mức lương tối thiểu giờ, áp dụng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động theo Bộ luật Lao động và người sử dụng lao động, bao gồm doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động, cùng các tổ chức, cá nhân có liên quan.
Cụ thể, mức lương tối thiểu tháng tại bốn vùng được điều chỉnh như sau: vùng I tăng 350.000 đồng, từ 4.960.000 đồng lên 5.310.000 đồng/tháng; vùng II tăng 320.000 đồng, từ 4.410.000 đồng lên 4.730.000 đồng/tháng; vùng III tăng 280.000 đồng, từ 3.860.000 đồng lên 4.140.000 đồng/tháng; vùng IV tăng 250.000 đồng, từ 3.450.000 đồng lên 3.700.000 đồng/tháng.
Quy định chặt chẽ hơn về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính
Chính phủ ban hành Nghị định số 296/2025/NĐ-CP quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Nghị định xác lập nguyên tắc, trình tự, thủ tục áp dụng các biện pháp cưỡng chế; quy định chi phí cưỡng chế, trách nhiệm thi hành và bảo đảm thi hành quyết định cưỡng chế.
Theo nghị định, việc cưỡng chế chỉ được thực hiện khi có quyết định cưỡng chế bằng văn bản của người có thẩm quyền theo Luật Xử lý vi phạm hành chính. Người ra quyết định cưỡng chế có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc hoặc căn cứ đề xuất của người có thẩm quyền xử phạt để ban hành quyết định, đồng thời lựa chọn một hoặc nhiều biện pháp cưỡng chế phù hợp với tính chất, mức độ vi phạm và điều kiện thực tế, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức liên quan.
Quy định mới về hồ sơ, trình tự, thủ tục đăng ký lao động
Nghị định số 318/2025/NĐ-CP ngày 12/12/2025 quy định chi tiết một số điều của Luật Việc làm về đăng ký lao động và hệ thống thông tin thị trường lao động, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Nghị định gồm 4 chương, 25 điều, quy định về thông tin đăng ký lao động, cơ sở dữ liệu người lao động; hồ sơ, trình tự, thủ tục và nơi đăng ký lao động; việc tiếp nhận, quản lý, khai thác, kết nối, chia sẻ và sử dụng cơ sở dữ liệu; hệ thống thông tin và thông tin thị trường lao động theo Luật Việc làm số 74/2025/QH15.
Ba nhóm đối tượng được đăng ký lao động gồm người lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; người lao động đang có việc làm nhưng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; và người thất nghiệp đang tìm kiếm việc làm, sẵn sàng làm việc. Cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang nhân dân không thực hiện đăng ký, điều chỉnh thông tin đăng ký lao động theo nghị định này.
Tiêu chí lựa chọn tổ chức nhận chuyển giao công nghệ cho dự án đường sắt
Nghị định số 319/2025/NĐ-CP ngày 12/12/2025 quy định chi tiết cơ chế, chính sách đặc thù về phát triển khoa học, công nghệ, nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ đối với các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực đường sắt, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Theo nghị định, tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam được giao nhiệm vụ hoặc đặt hàng nhận chuyển giao công nghệ phải đáp ứng đồng thời các tiêu chí về tư cách pháp lý, chức năng nhiệm vụ hoặc ngành nghề kinh doanh phù hợp; có cơ sở vật chất, nguồn lực tài chính đáp ứng yêu cầu tiếp nhận công nghệ; có đội ngũ nhân lực đủ năng lực tiếp nhận, làm chủ, vận hành công nghệ; có kế hoạch huy động nguồn lực và cam kết hoàn thành việc chuyển giao; có kinh nghiệm hợp tác quốc tế; không trong quá trình giải thể, không mất khả năng thanh toán và giá chuyển giao không vượt dự toán được phê duyệt.
Theo khoản 1 Điều 1 Nghị quyết số 105/2025/UBTVQH15, dự kiến có 13 dự án luật được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XVI (tháng 4/2026).