Trên 17.000 sản phẩm được sản xuất, đưa ra thị trường
Năm 2018, Chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và ban hành tại Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 7/5/2018, với sự tham gia triển khai của nhiều bộ, ngành trung ương và các địa phương trên toàn quốc. Đây là chương trình phát triển kinh tế khu vực nông thôn theo hướng phát triển nội lực và gia tăng giá trị; là giải pháp, nhiệm vụ trong triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Sau 7 năm triển khai, Chương trình OCOP đã trở thành một trong những giải pháp quan trọng để khơi dậy tiềm năng kinh tế nông thôn, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Với vai trò là bộ quản lý đa ngành được giao triển khai nhiều hoạt động trong chương trình, thời gian qua, Bộ Công Thương đã chú trọng thực hiện các hoạt động nhằm góp phần tạo đầu ra, xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị cho sản phẩm. Từ những đặc sản mang đậm dấu ấn vùng miền, OCOP đã góp phần đưa nông sản, hàng hóa Việt Nam đến gần hơn với thị trường trong nước và thế giới.
Tính đến tháng 7 năm 2025, cả nước có 17.068 sản phẩm OCOP (Ảnh: VGP)
Tính đến tháng 7 năm 2025, cả nước có 17.068 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Trong đó, có 126 sản phẩm được công nhận đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia. Các sản phẩm trải khắp các nhóm hàng: thực phẩm, đồ uống, thảo dược, thủ công mỹ nghệ, trang trí nội thất… Nhiều sản phẩm đã xây dựng được thương hiệu, thâm nhập vào hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, sàn thương mại điện tử và xuất khẩu ra nước ngoài với kim ngạch hàng trăm triệu USD. Những con số này cho thấy nỗ lực rất lớn từ các địa phương, doanh nghiệp, hợp tác xã và bà con nông dân.
Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước - Bộ Công Thương cho biết, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc đưa các sản phẩm OCOP của Việt Nam vào các hệ thống phân phối hiện đại, đặc biệt là tại thị trường quốc tế, không chỉ là mục tiêu chiến lược mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm gia tăng giá trị thương hiệu, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam. Sản phẩm OCOP không chỉ đại diện cho chất lượng, bản sắc văn hóa vùng miền mà còn thể hiện nỗ lực của các địa phương, hợp tác xã và doanh nghiệp trong việc nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp và thủ công.
Thực tế triển khai cho thấy, để sản phẩm OCOP thực sự phát triển bền vững, việc kết nối cung cầu giữa sản xuất và phân phối, kết nối giữa địa phương và doanh nghiệp đóng vai trò then chốt. Nhận thấy tầm quan trọng này, Bộ Công Thương cùng các địa phương đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm OCOP. Các chương trình kết nối cung - cầu, tuần hàng Việt, hội chợ OCOP, các hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài nước được tổ chức thường xuyên.
Bên cạnh đó, các địa phương cũng chủ động phối hợp với hệ thống phân phối để đưa sản phẩm OCOP vào siêu thị, trung tâm thương mại, sàn thương mại điện tử như Sendo, nongsan.buudien.vn, Lazada… Những chính sách này không chỉ hỗ trợ tiêu thụ mà còn tạo động lực để các hợp tác xã, doanh nghiệp chú trọng hơn đến việc cải thiện mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường. Thực tế, các hoạt động xúc tiến thương mại cũng giúp doanh nghiệp, hợp tác xã dễ dàng tìm kiếm thị trường cho sản phẩm của mình.
Thực tế thời gian qua đã chứng minh: nhiều sản phẩm OCOP sau khi được hỗ trợ kết nối đã vươn xa, có mặt trong giỏ hàng của người tiêu dùng cả nước. Trà Thái Nguyên, cà phê Sơn La, cà phê Quảng Trị, mật ong Cao Bằng, gạo Séng Cù Lào Cai, bánh gai Tứ Trụ Thanh Hóa… không chỉ hiện diện tại các hội chợ trong nước mà còn từng bước có mặt ở các thị trường khó tính như Nhật Bản, EU, Mỹ. Điều đó khẳng định: kết nối không chỉ là hành động nhất thời mà là chiến lược dài hạn.
Nhiều sản phẩm OCOP được người tiêu dùng ưa chuộng (Ảnh: Moit)
Bà Phạm Thị Bích Thủy, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ tổng hợp sen Đông Hòa (tỉnh Đắk Lắk) cho biết, người tiêu dùng hiện nay đang rất quan tâm đến các sản phẩm hữu cơ, tốt cho sức khỏe nên thị trường tiêu thụ nội địa còn rất nhiều tiềm năng để khai thác. Do đó, HTX đang tập trung sản xuất và chế biến sản phẩm từ sen (trà tim sen, bột sen, hạt sen tươi, hạt sen sấy ăn liền…), trong đó đã có 6/10 sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao. Bên cạnh việc nâng cao chất lượng, đầu tư mẫu mã, bao bì cho sản phẩm thì HTX cũng chú trọng tham gia các hoạt động xúc tiến, kết nối giao thương để tìm kiếm khách hàng, cơ hội đầu tư và liên kết kinh doanh.
Nhân rộng hiệu quả của chương trình OCOP
Song song với những kết quả đáng ghi nhận, việc tiêu thụ sản phẩm OCOP được đánh giá là vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều sản phẩm chất lượng tốt nhưng chưa có bao bì, nhãn mác hấp dẫn; khả năng truy xuất nguồn gốc còn hạn chế; chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm. Đặc biệt, sản phẩm OCOP thường mang tính nhỏ lẻ, thiếu tính ổn định về sản lượng, dẫn đến khó khăn trong việc kết nối với các hệ thống phân phối hiện đại. Đây cũng là những nút thắt mà các cơ quan chức năng nói chung và Bộ Công Thương nói riêng quyết tâm tháo gỡ để hỗ trợ tối đa cho các chủ thể OCOP.
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, ‘kết nối’ chính là chìa khóa để tháo gỡ những điểm nghẽn. Khi sản phẩm OCOP được kết nối với doanh nghiệp phân phối, siêu thị, chợ đầu mối, sàn thương mại điện tử… cơ hội tiêu thụ sẽ rộng mở hơn. Không chỉ vậy, việc kết nối còn giúp sản phẩm OCOP tiếp cận được thị hiếu người tiêu dùng, nâng cao giá trị thương hiệu và từng bước mở đường xuất khẩu.
Trong thời gian tới, để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP, Bộ Công Thương sẽ xác định tiếp tục triển khai những giải pháp đồng bộ. Thứ nhất, tiếp tục tổ chức các hoạt động kết nối cung – cầu một cách bài bản, chuyên nghiệp, gắn với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp và người tiêu dùng. Thứ hai, hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, quản lý, truy xuất nguồn gốc và bán hàng. Thứ ba, chú trọng đào tạo, nâng cao kỹ năng marketing, xây dựng thương hiệu cho các chủ thể OCOP.
Đặc biệt, kênh thương mại điện tử được xác định là hướng đi tất yếu. Khi sản phẩm OCOP được đưa lên sàn thương mại điện tử, kết hợp logistics hiện đại, người tiêu dùng ở mọi vùng miền đều có thể tiếp cận dễ dàng. Đây cũng là cơ hội để sản phẩm OCOP vượt ra ngoài biên giới, tiếp cận các thị trường quốc tế tiềm năng.
OCOP không chỉ là chương trình phát triển kinh tế, mà còn là câu chuyện về bản sắc văn hóa, về sự sáng tạo và khát vọng vươn lên của người nông dân Việt Nam. Mỗi sản phẩm OCOP thành công không chỉ đem lại lợi ích kinh tế, mà còn góp phần khẳng định giá trị của nông sản, hàng hóa Việt Nam trên bản đồ thương mại toàn cầu. Với sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, OCOP chắc chắn sẽ còn tiến xa, trở thành niềm tự hào của mỗi địa phương, mỗi vùng miền trên đất nước.