Quảng Ngãi: Thoát nghèo bền vững nhờ mô hình luân chuyển con giống

Thoát nghèo nhờ con giống

Gia đình bà Phạm Thị Nga ở thôn An Chỉ Tây (xã Đình Cương, tỉnh Quảng Ngãi) đã trải qua hành trình thoát nghèo từ chính một con bò cái được trao tặng cách đây hơn ba năm.

Năm 2021, khi vẫn còn nằm trong diện cận nghèo, gia đình bà Nga may mắn được Hội Nông dân xã lựa chọn tham gia mô hình “ngân hàng bò”. Khi đó, một con bò cái giống trở thành tài sản quý giá nhất, cũng là “cần câu cơm” mở lối thoát nghèo.

Với sự chăm chỉ, kiên nhẫn, gia đình bà Nga đã nhân đàn lên ba con bò khỏe mạnh. Đúng thời hạn cam kết 30 tháng, gia đình bà trao lại một con bò cái cho hộ nghèo khác trong xã.

“Trước đây, chúng tôi chỉ sống nhờ vào ruộng lúa, nương mì, quanh năm làm lụng vẫn thiếu thốn. Từ khi có con bò, tôi bắt đầu có vốn và thêm động lực để làm ăn. Quý nhất không chỉ là con bò, mà còn là niềm tin và tình người, khi mình có thể san sẻ lại cho hộ khác”, bà Nga chia sẻ.

Đầu năm 2024, gia đình bà Nga trao tặng con bò giống lại cho ông Trần Đức Thông, cũng ở xã Đình Cường. Với ông Thông, món quà ấy chẳng khác nào tài sản lớn nhất trong nhà. Ông chăm sóc từng chút, bởi con bò đang mang thai, hứa hẹn cơ hội sinh kế mới.

“Tôi xác định rõ, khi bò sinh sản, gia đình sẽ tặng lại một con cho hộ khó khăn khác. Đó vừa là cam kết, vừa là tình nghĩa xóm làng. Nhận được thì phải có trách nhiệm trao đi, như thế mới bền”, ông Thông nói.

Câu chuyện của bà Nga và ông Thông chỉ là lát cắt nhỏ trong bức tranh xóa nghèo ở xã Đình Cương. Từ năm 2018, Hội Nông dân xã Đình Cương đã khởi xướng mô hình dân vận khéo “Ngân hàng bò giống và ngân hàng heo giống”.

Đến nay, Hội Hội Nông dân xã Đình Cương  đã trao tổng cộng 102 con heo giống và 5 con bò giống cho 107 hộ nghèo, cận nghèo và hộ khó khăn, với kinh phí hoàn toàn từ nguồn xã hội hóa.

Mỗi hộ không chỉ nhận được con giống, mà còn nhận thêm niềm tin, sự động viên, đồng thời ý thức rõ trách nhiệm tiếp nối, trao cơ hội cho người khác. Với heo giống, sau 12 tháng hộ nhận sẽ trả lại một con; với bò, thời gian hoàn trả là 30 tháng.

Nhân rộng giải pháp giảm nghèo hiệu quả

Không dừng lại ở việc trao tặng con giống ban đầu, mô hình “luân chuyển bò, heo” đã tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Theo đó, hộ được nhận hỗ trợ phải cam kết gây đàn, sau một thời gian nhất định sẽ tiếp tục chuyển giao con giống cho hộ khó khăn khác. Vòng quay sẻ chia này không chỉ giúp nguồn lực được nhân rộng, mà còn khơi dậy tinh thần trách nhiệm, tình làng nghĩa xóm trong mỗi người dân.

Bà Võ Thị Vui, Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách HĐND xã Đình Cương (nguyên Chủ tịch Hội Nông dân xã) cho biết: “Điểm hay của mô hình là không chỉ hỗ trợ một chiều. Hộ được trao bò, heo phải cam kết gây đàn, sau đó hỗ trợ lại cho hộ khó khăn khác. Với heo là sau 12 tháng, bò là 30 tháng. Nhờ vậy, mô hình không chỉ xóa nghèo cho một gia đình, mà còn tạo ra vòng luân chuyển, giúp nhiều hộ khác cùng hưởng lợi, có động lực thoát nghèo bền vững”.

Mô hình “ngân hàng bò” do tổ chức ADRA Việt Nam tài trợ, được Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Ngãi triển khai từ năm 2001 tại 3 xã: Phổ Châu, Phổ Khánh (thị xã Đức Phổ cũ) và Nghĩa Hà (TP. Quảng Ngãi cũ). Sau 24 năm, từ 255 con bò ban đầu, số lượng bò trong dân đã tăng lên hơn 2.000 con.

Những con bò giống được người dân chăm sóc, gây đàn và tiếp tục trao lại cho hộ nghèo khác, tạo nên vòng quay lan tỏa tình yêu thương và trách nhiệm cộng đồng. Nhờ mô hình này, hàng trăm hội viên phụ nữ có cơ hội phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, thậm chí làm giàu.

Theo bà Lê Thị Lệ Huyền, Phó trưởng Ban Công tác Phụ nữ (Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Quảng Ngãi), mô hình đã chứng minh hiệu quả rõ rệt, nhiều hội viên không chỉ thoát nghèo mà còn khá giả. Trong thời gian tới, Hội sẽ kiến nghị UBND tỉnh có thêm chính sách hỗ trợ để người dân quản lý, chăm sóc đàn bò tốt hơn, giữ cho vòng quay của “ngân hàng” ngày càng bền vững.

Có thể thấy, sau nhiều năm triển khai, hàng trăm hộ dân ở Quảng Ngãi đã có thêm cơ hội phát triển kinh tế, thoát nghèo bền vững. Mô hình này vì thế không chỉ là câu chuyện thoát nghèo, mà còn là minh chứng cho cách làm bền vững, gắn kết cộng đồng và lan tỏa hy vọng đổi thay nơi vùng quê khó.

Không dừng lại ở việc hỗ trợ con giống ban đầu, mô hình “luân chuyển bò, heo” đã tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Sau nhiều năm triển khai, hàng trăm hộ dân ở Quảng Ngãi đã có thêm cơ hội phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống ổn định.