Quảng Ninh: Xây dựng thương hiệu OCOP bền vững, hội nhập

Nâng tầm giá trị nông nghiệp

Quảng Ninh là địa phương đi đầu cả nước trong thực hiện chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” (OCOP), giai đoạn 2020-2025 đánh dấu bước phát triển toàn diện của chương trình OCOP tại tỉnh. Đến hết tháng 6/2025, toàn tỉnh có 432 sản phẩm OCOP đạt chuẩn từ 3 sao trở lên, trong đó có 5 sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia, 107 sản phẩm 4 sao và 320 sản phẩm 3 sao. Các sản phẩm này đến từ 186 chủ thể, bao gồm 48 doanh nghiệp, 70 hợp tác xã, 8 tổ hợp tác và 60 hộ gia đình.

Phát triển sản phẩm OCOP không chỉ là câu chuyện về sản xuất, mà còn là chuyển đổi tư duy, nâng tầm quản trị và phát huy thế mạnh địa phương. Theo ông Vũ Duy Văn, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh, đây là hướng đi chiến lược trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.

“Chương trình OCOP là động lực cốt lõi để thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững. Trong giai đoạn tiếp theo, Quảng Ninh sẽ đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và nông nghiệp xanh. Từ đó, không chỉ tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, mà còn giúp người dân xây dựng thương hiệu bền vững, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước” - ông Vũ Duy Văn nhấn mạnh.

Đồng hành cùng chương trình có nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã tiêu biểu đã và đang đóng góp tích cực cho sự lan tỏa của sản phẩm OCOP Quảng Ninh. Điển hình, Hợp tác xã sản xuất và kinh doanh Huy Hoàng (HTX Huy Hoàng), phường An Sinh, tỉnh Quảng Ninh là một trong những đơn vị đi đầu trong việc đổi mới sáng tạo, phát triển sản phẩm gắn với thế mạnh địa phương. Đến nay, HTX Huy Hoàng có 9 sản phẩm OCOP đạt từ 3 đến 4 sao, trong đó 6 sản phẩm đạt 4 sao, nổi bật như: Rượu trà hoa vàng, Trà hoa vàng, Rượu Kim hoa, Rượu dâu tằm, Siro dâu tằm và Mứt dâu tằm.

Bà Lê Thị Thêm, Chủ tịch HĐQT HTX Huy Hoàng chia sẻ: “Chúng tôi luôn chú trọng đầu tư vào chất lượng và đổi mới sản phẩm. Ví dụ như dòng sản phẩm từ dâu tằm, loại quả chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe được HTX nghiên cứu, chế biến thành siro và mứt, không chỉ giữ được giá trị dinh dưỡng mà còn mang tính thương mại cao. Đặc biệt, rượu trà hoa vàng của HTX còn được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu”.

Không chỉ có HTX Huy Hoàng, nhiều doanh nghiệp khác cũng góp phần làm rạng danh thương hiệu OCOP tỉnh. Công ty TNHH Quang Vinh đang có tới 3 sản phẩm gốm sứ tham gia dự thi sản phẩm tiềm năng 5 sao cấp quốc gia năm 2025. Trong khi đó, Công ty cổ phần Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu với sản phẩm miến dong Bình Liêu cũng được đánh giá đạt chuẩn 5 sao sau vòng sơ loại.

Lan tỏa thương hiệu OCOP Quảng Ninh

Một trong những điểm sáng của OCOP Quảng Ninh là sự tham gia tích cực của người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tính đến giữa năm 2025, có tới 50 sản phẩm OCOP đạt sao đến từ 15 chủ thể là đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần khẳng định vai trò làm chủ của người dân trong phát triển kinh tế địa phương.

Tiêu biểu, tại xã Kỳ Thượng, tỉnh Quảng Ninh, ông Nịnh Văn Trắng (người Sán Chỉ), Giám đốc Công ty cổ phần Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh đã biến đam mê với cây trà hoa vàng thành động lực phát triển kinh tế cộng đồng. Ông là người đầu tiên quy hoạch vùng nguyên liệu trà hoa vàng hơn 30ha tại các xã có điều kiện thổ nhưỡng phù hợp, áp dụng quy trình canh tác hữu cơ và công nghệ chế biến hiện đại đạt chuẩn ISO22000.

Từ nguyên liệu trà hoa vàng, doanh nghiệp của ông Trắng đã phát triển nhiều dòng sản phẩm như trà khô, tinh chất, viên nang, trà túi lọc, đóng gói cao cấp phục vụ quà tặng và xuất khẩu. Đặc biệt, sản phẩm trà hoa vàng của công ty đã đạt chuẩn OCOP 5 sao quốc gia, minh chứng cho tiềm năng lớn của nông sản bản địa nếu được đầu tư bài bản.

Không dừng ở sản xuất, ông Trắng còn kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm, đưa khách đến tham quan vườn trà, tìm hiểu quy trình chế biến và kết nối tiêu dùng xanh. Đồng thời, ông tích cực vận động người dân tham gia tổ hợp tác trồng trà hoa vàng, hỗ trợ giống, kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm, từ đó hình thành chuỗi sản xuất khép kín và ổn định đầu ra cho nông sản địa phương.

Hay hộ nông dân, Nguyễn Thị Hiến ở khu Dọc Mản, phường Bình Khê, tỉnh Quảng Ninh. Năm 2022, chị Hiến đã mạnh dạn thuê 6ha đất đồi trước đây người dân địa phương trồng bạch đàn, vải để chuyển sang trồng cây Sâm núi Dành lá nhỏ, dược liệu quý có nguồn gốc từ Bắc Giang (cũ), hiện đang được nghiên cứu phát triển thành sản phẩm OCOP mới cho tỉnh.

Chị Hiến cho biết: "Ban đầu tôi gặp nhiều khó khăn về giống, kỹ thuật và vốn, nhưng nhờ có hỗ trợ từ địa phương, tôi có điều kiện học hỏi thêm về sản xuất theo tiêu chuẩn và phát triển sản phẩm có tính thương mại. Tôi rất mong sản phẩm sâm núi của mình sẽ sớm được công nhận OCOP để phục vụ tốt hơn cho thị trường".

Với cách làm sáng tạo, chính sách đồng bộ và sự đồng hành từ doanh nghiệp đến người dân, chương trình OCOP tại Quảng Ninh đã trở thành chất xúc tác mạnh mẽ trong tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn và xây dựng thương hiệu địa phương.

Không chỉ tập trung phát triển về số lượng, tỉnh Quảng Ninh đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc và cải tiến mẫu mã sản phẩm. Năm 2025, tỉnh Quảng Ninh có 4 sản phẩm tham gia đánh giá cấp quốc gia tiềm năng 5 sao, trong đó sơ bộ 100% sản phẩm đạt điểm tiêu chuẩn. Đây là minh chứng cho sự phát triển bền vững và chiều sâu của chương trình OCOP trong hành trình khẳng định vị thế thương hiệu quốc gia từ gốc rễ nông thôn.