Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc phỏng vấn ông Đoàn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn về việc Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn được Tổ chức Du lịch Thế giới (UN Tourism) vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025”, ghi nhận những nỗ lực của địa phương trong phát triển du lịch cộng đồng gắn với bền vững và bảo tồn văn hóa bản địa.
Niềm tự hào của du lịch Việt Nam trên bản đồ thế giới
Ông Đoàn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn
- Thưa ông, việc Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn được Tổ chức Du lịch Thế giới (UN Tourism) vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025” mang ý nghĩa như thế nào đối với tỉnh Lạng Sơn nói riêng và du lịch Việt Nam nói chung?
Ông Đoàn Thanh Sơn: Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn được hình thành từ năm 2010, là làng du lịch cộng đồng đầu tiên của Lạng Sơn và được UBND tỉnh công nhận là điểm du lịch địa phương từ ngày 22/7/2015. Hơn một thập kỷ qua, Quỳnh Sơn luôn là điểm đến hấp dẫn của du lịch Lạng Sơn, nằm trong không gian Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn.
Việc được Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025” là niềm vinh dự, tự hào lớn lao không chỉ với người dân Quỳnh Sơn mà còn với ngành du lịch Lạng Sơn và du lịch Việt Nam nói chung. Danh hiệu này là “cú hích” quan trọng giúp khẳng định vị thế du lịch Lạng Sơn trên bản đồ du lịch thế giới, đồng thời thể hiện định hướng phát triển bền vững, có trách nhiệm và mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng địa phương.
Giải thưởng là minh chứng cho những đóng góp quan trọng của cộng đồng dân cư vào hoạt động du lịch. Du lịch cộng đồng được xây dựng trên nền tảng giá trị văn hóa và thiên nhiên bản địa, do chính người dân quản lý, tổ chức và hưởng lợi. Thành công của Quỳnh Sơn là nguồn động lực để người dân thêm tự hào, tiếp tục gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời lan tỏa kinh nghiệm phát triển du lịch nông thôn bền vững đến các địa phương khác.
“Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025” là niềm vinh dự, tự hào lớn lao không chỉ với người dân Quỳnh Sơn mà còn với ngành du lịch Lạng Sơn và du lịch Việt Nam nói chung
Danh hiệu cũng mở ra cơ hội lớn trong quảng bá hình ảnh du lịch Việt Nam ra thế giới. Quỳnh Sơn trở thành một phần của mạng lưới “Best Tourism Villages” do UN Tourism điều hành, được quảng bá trên các kênh truyền thông quốc tế và thu hút sự quan tâm của du khách, nhà đầu tư trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, giải thưởng góp phần bảo tồn di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, thúc đẩy phát triển du lịch nông thôn – du lịch cộng đồng gắn với bảo vệ môi trường và cảnh quan sinh thái.
Quan trọng hơn, danh hiệu này khích lệ các doanh nghiệp và người dân địa phương không ngừng đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển sinh kế và tăng thu nhập, góp phần tạo dựng nền kinh tế du lịch bền vững tại Lạng Sơn.
Quỳnh Sơn: Bản làng Tày đậm đà bản sắc và bền vững với thiên nhiên
- Ông có thể chia sẻ những yếu tố giúp Quỳnh Sơn vượt qua hàng trăm ứng cử viên toàn cầu để được lựa chọn, đó là bản sắc văn hóa, cảnh quan thiên nhiên hay cách làm du lịch cộng đồng gắn với sinh kế bền vững?
Ông Đoàn Thanh Sơn: Hàng năm, Tổ chức Du lịch Liên hợp quốc nhận hàng trăm hồ sơ từ nhiều quốc gia tham dự giải thưởng “Làng du lịch tốt nhất”. Năm 2025, có tới 270 hồ sơ đến từ 65 quốc gia. Việc Quỳnh Sơn trở thành một trong hai đại diện của Việt Nam được vinh danh là kết quả của quá trình đánh giá độc lập, khách quan theo 9 tiêu chí khắt khe của UN Tourism, bao gồm bảo tồn văn hóa, phát triển bền vững, hạ tầng, sinh kế, bảo vệ môi trường và quản trị cộng đồng.
Quỳnh Sơn đáp ứng đầy đủ các tiêu chí đó. Nằm trong thung lũng được bao quanh bởi dãy núi đá vôi hùng vĩ thuộc Khu di tích quốc gia đặc biệt Bắc Sơn, ngôi làng có hơn 400 ngôi nhà sàn bằng gỗ theo kiến trúc truyền thống của người Tày, tất cả đều quay hướng Nam và đặc biệt, toàn bộ cư dân trong làng cùng mang họ “Dương”, nét văn hóa độc đáo hiếm có.
Người dân nơi đây vẫn lưu giữ nguyên vẹn những giá trị văn hóa truyền thống như làn điệu Then, đàn Tính – Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO vinh danh; Lễ hội Lồng Tồng tổ chức hằng năm vào ngày 12-13 tháng Giêng, một trong những lễ hội đặc sắc của vùng Đông Bắc.
Ẩm thực địa phương là điểm nhấn nhiều đặc sắc. Ảnh minh hoạ
Bên cạnh đó, Quỳnh Sơn còn sở hữu nhiều điểm du lịch hấp dẫn gắn với lịch sử dân tộc như Đình Quỳnh Sơn, Đình Nông Lục, Đền thờ liệt sĩ Bắc Sơn, cùng rừng gỗ Nghiến nguyên sinh hơn 2.000 cây quý hiếm được bảo tồn nghiêm ngặt. Các trải nghiệm văn hóa, sinh thái như chèo thuyền trên suối hoa, săn mây trên đỉnh Nà Lay, hay làm ngói âm dương, giã gạo, nấu xôi… đem lại ấn tượng khó quên cho du khách.
Ẩm thực địa phương cũng là điểm nhấn đặc sắc với bánh chưng đen, xôi lá cẩm, thịt treo gác bếp, quýt Bắc Sơn… Tất cả hòa quyện tạo nên một “bức tranh du lịch cộng đồng sống động”, nơi con người và thiên nhiên cùng phát triển hài hòa, đúng tinh thần phát triển bền vững của Liên hợp quốc.
Hướng tới phát triển du lịch xanh, bền vững và nhân rộng mô hình
- Tỉnh Lạng Sơn sẽ có những định hướng và giải pháp nào để phát huy giá trị từ danh hiệu này, đồng thời bảo tồn bản sắc và không gian sống nguyên bản của người dân Quỳnh Sơn, thưa ông?
Ông Đoàn Thanh Sơn: Thời gian tới, tỉnh Lạng Sơn sẽ tập trung triển khai các giải pháp phát triển du lịch bền vững theo đúng tinh thần của UN Tourism: bảo tồn cảnh quan, giữ gìn môi trường sinh thái, phát huy giá trị văn hóa bản địa, đảm bảo lợi ích hài hòa giữa cộng đồng dân cư và doanh nghiệp.
Cụ thể, tỉnh sẽ liên kết và hợp tác phát triển du lịch: Kết nối Quỳnh Sơn với các tuyến, điểm du lịch trong vùng Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn, hình thành các tour, tuyến liên vùng và liên tỉnh.
Đa dạng hóa sản phẩm du lịch: Phát triển du lịch nông nghiệp, làng nghề, ẩm thực; hướng đến các thị trường khách Trung Quốc, Đông Bắc Á, Đông Nam Á, mở rộng sang châu Âu và Bắc Mỹ.
Đầu tư hạ tầng và cơ sở lưu trú: Hỗ trợ người dân nâng cấp dịch vụ theo tiêu chuẩn quốc tế, khuyến khích xã hội hóa đầu tư, gắn phát triển du lịch với xây dựng nông thôn mới.
Nâng cao nguồn nhân lực du lịch: Đào tạo nghiệp vụ, ngoại ngữ, kỹ năng phục vụ khách quốc tế; khuyến khích thanh niên và phụ nữ khởi nghiệp trong lĩnh vực du lịch cộng đồng.
Ứng dụng khoa học – công nghệ: Đưa công nghệ số và vật liệu xanh vào phát triển du lịch; xây dựng du lịch thông minh và cơ sở dữ liệu số.
Bảo vệ tài nguyên và môi trường: Tăng cường tuyên truyền, quản lý chặt tài nguyên, khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, giảm thiểu rác thải.
Đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá: Tổ chức các lễ hội như “Lễ hội mùa vàng Bắc Sơn”, “Lễ hội quýt vàng Bắc Sơn”; mời KOLs, KOC trải nghiệm, quảng bá hình ảnh trên nền tảng số.
- Tỉnh có kế hoạch nhân rộng mô hình “mỗi làng một sản phẩm du lịch đặc trưng” từ thành công của Quỳnh Sơn ra sao, thưa ông?
Ông Đoàn Thanh Sơn: Hiện Lạng Sơn có 6 làng du lịch cộng đồng được công nhận là điểm du lịch địa phương, trong đó có 3 làng đã đạt các giải thưởng khu vực và quốc tế. Tỉnh xác định Quỳnh Sơn là “làng tiên phong, hình mẫu tiêu biểu” của du lịch xanh, từ đó nhân rộng mô hình “mỗi làng một sản phẩm du lịch đặc trưng” trên toàn tỉnh.
Xác định Quỳnh Sơn là “làng tiên phong, hình mẫu tiêu biểu” của du lịch xanh, từ đó nhân rộng mô hình “mỗi làng một sản phẩm du lịch đặc trưng” trên toàn tỉnh.
Mục tiêu là xây dựng chuỗi làng du lịch cộng đồng đặc sắc, không trùng lặp, vừa bảo tồn bản sắc văn hóa, vừa tạo động lực phát triển kinh tế bền vững. Tỉnh tiếp tục đẩy mạnh đào tạo nhân lực, hoàn thiện hạ tầng, kết hợp chuyển đổi số trong quảng bá, hướng tới mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Lạng Sơn theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII.
Xin cảm ơn ông!
Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn nằm ở xã Quỳnh Sơn, tỉnh Lạng Sơn, được hình thành từ năm 2010 và công nhận là điểm du lịch địa phương năm 2015. Toàn làng có hơn 400 ngôi nhà sàn gỗ truyền thống của đồng bào Tày, cùng quay về hướng Nam và hầu hết người dân mang họ Dương. Nằm giữa thung lũng Bắc Sơn thơ mộng, được bao bọc bởi cánh cung đá vôi hùng vĩ, Quỳnh Sơn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc như làn điệu Then, đàn Tính và Lễ hội Lồng Tồng mỗi dịp đầu xuân.
Với bản sắc văn hóa nguyên sơ, cảnh quan đặc biệt và cách làm du lịch cộng đồng bền vững, năm 2025, Quỳnh Sơn được Tổ chức Du lịch Thế giới (UN Tourism) vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới”.