Hành trình xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP
Chia sẻ tại Hội nghị “Kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP” diễn ra chiều 29/9 do Báo Công Thương phối hợp với Cục Quản lý và Phát triển thị trường nước tổ chức, ông Nguyễn Văn Nam - Giám đốc HTX Mỳ Chũ Nam Thể đã kể lại hành trình xây dựng sản phẩm OCOP cho mỳ chũ cùng những trăn trở để “đặc sản quê hương” không bị pha loãng trong bối cảnh hội nhập.
Ông Nguyễn Văn Nam - Giám đốc HTX Mỳ Chũ Nam Thể chia sẻ tại Hội nghị “Kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP”
Theo ông Nguyễn Văn Nam, trước khi sáp nhập, huyện Lục Ngạn (Bắc Giang cũ) vốn nổi tiếng với nhiều sản phẩm đặc trưng, trong đó vải thiều là “đặc sản quốc gia”. Cùng với vải, mỳ Chũ là niềm tự hào khác, khi vừa là sản phẩm truyền thống, vừa mang đậm bản sắc địa phương.
Hiện nay, làng nghề mì Chũ có tới 16 hợp tác xã và 2 công ty, được xem là cụm sản xuất, phân phối mỳ Chũ lớn nhất trong vùng. Toàn làng có 18 sản phẩm OCOP đạt chuẩn, đứng đầu trong tỉnh Bắc Giang cũ. Nhưng để có được kết quả này là hành trình không dễ dàng.
Năm 2019, HTX Nam Thể bắt đầu tham gia chương trình OCOP. Khó khăn lớn nhất không nằm ở sản xuất, mà ở nhận thức người tiêu dùng. Khi ấy, chỉ những khách hàng có kiến thức mới phân biệt được OCOP là gì, giá trị ra sao. HTX đã mất gần 2 năm tuyên truyền, quảng bá để nâng tầm sản phẩm. Đến nay, thương hiệu đã khẳng định được chỗ đứng, thậm chí được chứng nhận thêm một sản phẩm OCOP và mở rộng hướng xuất khẩu.
Mỗi ngày, làng nghề cho ra khoảng 30 tấn thành phẩm, tiêu thụ hết ngay tại chỗ nhờ sức hút của thương hiệu. Sản phẩm đã vào các khu công nghiệp, nhà hàng, dần tiến tới siêu thị và đơn hàng xuất khẩu. Hơn 295 trong tổng số 395 hộ dân làm nghề mỳ Chũ quanh năm, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động trực tiếp và gián tiếp.
Nỗi lo hàng giả
Những năm gần đây, làng nghề nhận được nhiều sự quan tâm. Từ Bộ Công Thương, Sở Công Thương, Hội Nông dân đến Trung tâm Xúc tiến thương mại thường xuyên hỗ trợ đưa sản phẩm tham gia các hội chợ, kết nối giao thương truyền thống lẫn điện tử.
Đặc biệt, mỗi năm, làng nghề được đầu tư vài tỷ đồng để nâng cấp máy móc, thiết bị, bao bì và thương hiệu. Đây là động lực để mỳ Chũ từng bước đáp ứng chuẩn mực cao hơn, hướng tới xuất khẩu bền vững.
Các diễn giả tham gia thảo luận tại Tọa đàm "Kết nối cung cầu giải pháp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP"
Định hướng sắp tới, làng nghề không chỉ mở rộng sản xuất mà còn kết hợp với doanh nghiệp du lịch lữ hành, biến nơi đây thành điểm đến trải nghiệm văn hóa, ẩm thực. Sản phẩm mỳ Chũ khi ấy không chỉ là thực phẩm, mà còn trở thành cầu nối quảng bá hình ảnh Việt Nam.
Song song với cơ hội, nỗi lo hàng giả cũng là vấn đề nhức nhối. Ông Nam chia sẻ, nhiều địa phương đã nhập mỳ từ nước ngoài rồi gắn nhãn “Mỳ Chũ Nam Thể”. Điều này vừa gây thiệt hại cho người sản xuất chân chính, vừa ảnh hưởng đến uy tín của thương hiệu OCOP.
“Chúng tôi kiến nghị các cơ quan chức năng, đặc biệt là Chi cục Quản lý thị trường Bắc Ninh, tăng cường kiểm tra, ngăn chặn hàng giả. Nếu không, công sức gây dựng thương hiệu OCOP của cả làng nghề sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng” -ông Nam bày tỏ.
Câu chuyện của mỳ Chũ Nam Thể là minh chứng cho nỗ lực giữ hồn làng nghề, khẳng định thương hiệu trong hội nhập. Từ sản phẩm truyền thống, mỳ Chũ nay đã trở thành hàng hóa thương mại hóa, có chỗ đứng tại thị trường trong nước và quốc tế.
Đặc biệt, khi chương trình OCOP đi vào chiều sâu, mỳ Chũ không chỉ đơn thuần là một đặc sản, mà là minh chứng cho cách một sản phẩm địa phương có thể bước ra thế giới nhờ sự vào cuộc đồng bộ của HTX - Nhà nước - người dân.
Trong dòng chảy hội nhập, mỗi sản phẩm OCOP như mỳ Chũ chính là “viên gạch” góp phần xây dựng nền kinh tế nông thôn hiện đại, bền vững. Nhưng để thương hiệu ấy không bị “pha loãng”, cần quyết liệt hơn trong chống hàng giả, hỗ trợ đổi mới bao bì, tháo gỡ rào cản đất đai, môi trường.
Sau hơn 7 năm triển khai, chương trình OCOP đã tạo nên bước chuyển quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn, góp phần nâng cao giá trị nông sản, khôi phục và phát triển nhiều sản phẩm đặc trưng của các vùng, miền trên cả nước.
Tính đến tháng 7/2025, cả nước có 17.068 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Trong số đó có 126 sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao. Nhiều sản phẩm là đặc sản vùng miền, nông sản, thực phẩm chế biến, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, dược liệu, mỹ phẩm tự nhiên…