Nhờ Chương trình OCOP, các sản phẩm đặc trưng của các xã phía Bắc đã được nhận diện rõ ràng hơn, đồng thời được bảo tồn và phát huy giá trị. Từ thủ công mỹ nghệ, món ăn truyền thống đến cây trồng đặc sản đều được khôi phục, nâng tầm chất lượng và giới thiệu rộng rãi ra thị trường.
Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, nhiều sản phẩm còn gắn liền với văn hóa truyền thống, phương thức sản xuất thủ công và tri thức bản địa của đồng bào các dân tộc thiểu số, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc địa phương.
OCOP trở thành động lực phát triển của nhiều nông dân, HTX và doanh nghiệp. Ảnh: Vũ Phường
Điển hình như HTX Tài Hoan (xã Côn Minh), trước đây sản phẩm miến dong chỉ sản xuất nhỏ lẻ, chưa có thương hiệu rõ ràng. Sau khi tham gia chương trình OCOP, HTX đã được hỗ trợ cải tiến quy trình sản xuất, mẫu mã bao bì và đạt chứng nhận sản phẩm OCOP 5 sao. Hiện sản phẩm đã có mặt trên thị trường xuất khẩu, mở ra hướng phát triển bền vững hơn cho người dân địa phương.
Trong khi đó, HTX Yến Dương (xã Thượng Minh) lại tận dụng lợi thế văn hóa, làng nghề để phát triển du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm OCOP. Với các mặt hàng như bí xanh thơm, miến dong, gạo nếp Tài, HTX đã có 3 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, 1 sản phẩm 3 sao.
Thực tế cho thấy, nhiều sản phẩm OCOP tại Thái Nguyên không đơn thuần là hàng hóa, mà còn mang trong mình câu chuyện về truyền thống, lịch sử và tri thức bản địa. Hiện tại, các xã Thượng Minh, Ba Bể... đã gắn liền việc quảng bá các sản phẩm OCOP với du lịch trải nghiệm.
Việc gắn sản phẩm với du lịch nông thôn, du lịch văn hóa đang mở ra hướng đi bền vững, giúp người dân có thêm nguồn thu nhập, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa.
Thành công của Chương trình OCOP tại Thái Nguyên đã tạo tiền đề để hình thành các chuỗi giá trị nông sản - dịch vụ đặc trưng, thúc đẩy liên kết chặt chẽ giữa nông dân, HTX và doanh nghiệp. Sự phát triển này không chỉ góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng, mà còn xây dựng cộng đồng nông thôn giàu bản sắc, đáng sống, gắn tăng trưởng với bền vững.
Với những kết quả đạt được, Thái Nguyên đang tiếp tục khai thác tối ưu lợi thế OCOP, khuyến khích đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm. Đây sẽ là nền tảng để địa phương đưa OCOP trở thành thương hiệu mạnh, vừa mang lại giá trị kinh tế, vừa gìn giữ và lan tỏa các giá trị văn hóa đặc sắc của tỉnh.