Trong những năm gần đây, chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã trở thành một hướng đi quan trọng trong phát triển kinh tế nông thôn ở Việt Nam, góp phần nâng cao giá trị nông sản địa phương và tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Triển khai Quyết định 645/QĐ TTg về phát triển thương mại điện tử quốc gia, Bộ Công Thương đã xây dựng hệ thống giải pháp đồng bộ nhằm hỗ trợ chủ thể OCOP đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử.
Hệ thống sàn thương mại điện tử như Postmart, Shopee, Tiki, Lazada đều có các gian hàng OCOP với hàng nghìn sản phẩm đặc sản vùng miền, tăng độ nhận diện và dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng.
Cùng với đó, Bộ Công Thương triển khai hàng trăm khóa đào tạo chuyên sâu cho hàng chục nghìn chủ thể OCOP trên cả nước. Nội dung các khóa tập trung vào kỹ năng bán hàng trực tuyến, tối ưu hóa gian hàng, chụp ảnh, xây dựng hình ảnh sản phẩm, sử dụng nền tảng số, livestream bán hàng và phối hợp logistics. Nhờ đó, nhiều chủ thể vốn quen với mô hình sản xuất nhỏ lẻ đã tiếp cận được các công cụ thương mại hiện đại, tự tin hơn khi tham gia thị trường trực tuyến.
Thực hiện những video ngắn nhưng ấn tượng cũng là cách nhiều chủ thể OCOP đang áp dụng khi bán hàng trên TikTok Shop. Với cách làm này, sản phẩm của Công ty TNHH Ba Thức Food, tỉnh Gia Lai đã tăng doanh thu gấp 3 lần thông thường. Nếu như bằng việc bán hàng truyền thống, việc bán chỉ chỉ lan tỏa tại địa phương hoặc các tỉnh lân cận; nhưng với thương mại điện tử, sản phẩm đã được nhiều tỉnh/thành trên cả nước biết đến, thậm chí ở cả nước ngoài. Anh Phan Minh Thức, Giám đốc Công ty TNHH Ba Thức Food, cho biết:
Lai Châu là một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, việc đưa sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử giúp tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, đồng thời là bước chuyển mình quan trọng trong quá trình chuyển đổi số nông nghiệp.
Với địa hình phức tạp, giao thông khó khăn, việc tiêu thụ sản phẩm lâu nay chủ yếu phụ thuộc kênh truyền thống. Điều này khiến nhiều sản phẩm có chất lượng tốt nhưng khó tìm đầu ra ổn định, thưởng xuyên gặp cảnh được mùa mất giá hoặc ngược
Theo ông Vương Thế Mẫn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Lai Châu, đây là điểm nghẽn lớn nhất khiến sản phẩm OCOP của địa phương chưa thể bứt phá mạnh dù tiềm năng rất lớn về thảo dược, chè, mật ong, nông sản đặc hữu và các sản phẩm của đồng bào dân tộc.
Nhìn thấy cơ hội từ thương mại điện tử, tỉnh đã triển khai các giải pháp đồng bộ nhằm hỗ trợ chủ thể OCOP tiếp cận nền tảng số. Các sở, ngành phối hợp với doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ sản xuất để chuẩn hóa mẫu mã, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc và xây dựng hình ảnh sản phẩm phù hợp với môi trường kinh doanh trực tuyến.
Đồng thời, chủ động làm việc với các sàn thương mại điện tử uy tín để mở gian hàng OCOP, tổ chức các tuần lễ nông sản trực tuyến, đào tạo kỹ năng vận hành gian hàng và quảng bá sản phẩm.
Bên cạnh hoạt động quảng bá, tổ chức sự kiện và thúc đẩy liên kết vùng, Lai Châu còn chú trọng đào tạo kỹ năng số cho người dân, hỗ trợ thiết kế bao bì gắn mã QR truy xuất nguồn gốc và phối hợp đơn vị vận chuyển để bảo đảm phân phối hàng hóa nhanh, hiệu quả.
Từ chỗ còn bỡ ngỡ, hiện nay nhiều người dân chủ động đăng bán sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, không chỉ quảng bá mà còn tập trung bán hàng thông qua livestream, video ngắn.
Là một trong những hộ kinh doanh vừa xây dựng thành công 5 sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Thời gian qua, các sản phẩm của bà Phìn Thị Chiển, ở thị trấn Mường Tè, tỉnh Lai Châu làm ra, nhất là cá trắm sấy và khoai sọ được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh rất ưa chuộng.
Để xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm này, năm vừa qua, bà Chiển đã đăng ký tham gia đánh giá, phân loại sản phẩm cá trắm sấy và khoai sọ và được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Đây là những sản phẩm được sản xuất thủ công, tuân thủ nghiêm ngặt quy trình về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Việc đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử đang mở ra hướng tiêu thụ mới cho nông dân Lai Châu và cho thấy quyết tâm của tỉnh trong chuyển đổi số nông nghiệp, hướng tới kinh tế nông thôn hiện đại và bền vững. Đây là cơ hội để nông sản địa phương tiếp cận thị trường rộng lớn hơn và tạo nền tảng để Lai Châu khẳng định vị trí trên bản đồ nông nghiệp số quốc gia.