Lúa thu đông ngập nước, năng suất giảm mạnh
Từ đầu tháng 11 đến nay, các tỉnh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long liên tục hứng chịu những đợt mưa lớn và triều cường dâng cao bất thường. Tại Vĩnh Long, nước sông dâng nhanh khiến nhiều cánh đồng lúa thu đông ở giai đoạn chín rộ bị ngập sâu, gây thiệt hại lớn cho nông dân.
Hàng trăm ha lúa bị ngập sâu, tiến độ thu hoạch chậm, nguy cơ thua lỗ vụ mùa.
Theo thống kê của ngành nông nghiệp, đến cuối tháng 10/2025, toàn tỉnh đã gieo sạ khoảng 1.410ha lúa đông xuân, đạt 1,3% kế hoạch. Tuy nhiên, đợt triều cường vừa qua đã làm hơn 338ha lúa bị ngập úng, tập trung chủ yếu tại các xã Song Phú, Hòa Hiệp, Phú Quới, Hiếu Thuận và Long Hồ.
Mưa dầm kéo dài khiến nước tràn ruộng, làm lúa đổ ngã, khó thu hoạch. Ông Trần Văn Hiền (xã Hòa Hiệp) cho hay: “Lúa còn hơn chục ngày nữa mới đến ngày thu hoạch, nhưng triều cường lên nhanh, nước ngập nhiều. Tôi phải thuê người bơm nước, dựng lúa, chi phí tăng mà năng suất chắc chắn giảm”.
Tại xã Long Hồ, nhiều diện tích đến kỳ thu hoạch không thể đưa máy gặt vào vì đồng ruộng ngập sâu. Việc thiếu lao động khiến nông dân buộc phải thuê nhân công cắt tay với giá từ 500.000 – 600.000 đồng/công, cộng thêm chi phí bó lúa 300.000 – 400.000 đồng/công. Trong khi đó, năng suất chỉ đạt 15 - 20 giạ/công, giá bán thấp hơn so với vụ trước khiến người dân lỗ khoảng 1 triệu đồng mỗi công.
Không chỉ ảnh hưởng đến vụ lúa hiện tại, tình trạng ngập úng kéo dài còn khiến nhiều địa phương chưa thể xuống giống vụ đông xuân đúng thời vụ, đe dọa đến kế hoạch sản xuất và tiến độ cung ứng giống lúa cho cả vùng.
Ngành nông nghiệp chủ động ứng phó
Trước nguy cơ thiệt hại gia tăng, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long đã chỉ đạo các địa phương triển khai các biện pháp khẩn cấp nhằm tiêu úng, bảo vệ diện tích lúa còn lại và chuẩn bị tốt cho vụ đông xuân sắp tới.
Ông Nguyễn Thanh Bình – Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long cho biết: “Ngành nông nghiệp đang hướng dẫn các địa phương theo dõi sát tình hình triều cường, mưa lũ, đồng thời khuyến cáo nông dân tranh thủ thu hoạch sớm đối với lúa đã chín để giảm thiệt hại. Với lúa còn non, cần bơm tiêu nước nhanh, rửa sạch bùn và giảm lượng phân bón để tránh ngộ độc hữu cơ”.
Với vụ đông xuân sắp tới, tỉnh Vĩnh Long khuyến nghị bà con lựa chọn các giống lúa có khả năng chống chịu tốt với điều kiện thời tiết cực đoan như OM5451, OM6976, Đài Thơm 8, ST24, ST25...
Bên cạnh đó, cần áp dụng kỹ thuật “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm” để tiết kiệm chi phí và giảm rủi ro do thời tiết thất thường.
Các địa phương được yêu cầu lên kế hoạch gieo sạ đồng loạt theo từng vùng, đảm bảo khung thời vụ hợp lý nhằm hạn chế rầy nâu, bệnh đạo ôn và các dịch hại khác. Cơ giới hóa cũng cần được đẩy mạnh, giúp giảm áp lực nhân công và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Ngành nông nghiệp tỉnh cũng khuyến khích nông dân chủ động thực hiện biện pháp “xanh nhà hơn già đồng”, thu hoạch sớm để hạn chế thiệt hại do ngập. Với diện tích lúa đang ở giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng, cần sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm Trichoderma để xử lý ngộ độc hữu cơ, cải thiện đất sau ngập úng.
Ngoài ra, việc bón phân cần được điều chỉnh hợp lý: Giảm 10% lượng đạm ở giai đoạn đón đòng, tăng phân lân và kali nhằm giúp cây phục hồi nhanh, cứng cây, chống đổ ngã; khuyến khích sử dụng bảng so màu lá để xác định nhu cầu dinh dưỡng, tránh tình trạng thừa đạm khiến cây yếu.
Ngành nông nghiệp Vĩnh Long còn phối hợp với các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền về quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), sản xuất lúa bền vững, gắn với mục tiêu tăng trưởng xanh. Áp dụng nguyên tắc “4 đúng” trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, cải tiến kỹ thuật canh tác, được xem là giải pháp dài hạn giúp nâng cao năng suất và chất lượng hạt gạo.
Việc chủ động ứng phó với triều cường và thời tiết cực đoan đã giúp nông dân giảm thiệt hại trước mắt, góp phần xây dựng nền sản xuất nông nghiệp bền vững, thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.