Đổi đời từ cây dứa, cây chè
Bản Lầu, mảnh đất vùng cao của tỉnh Lào Cai trước đây vốn gắn bó với ruộng ngô, nương sắn đang chuyển mình mạnh mẽ sau khi thực hiện sáp nhập hành chính. Sự đổi thay không chỉ nằm ở diện mạo địa lý, mà hiện rõ từng nếp nhà, từng ruộng nương khi dứa và chè, vươn lên thành hai cây trồng chủ lực, mở lối cho công cuộc giảm nghèo bền vững cho bà con dân tộc thiểu số nơi đây.
Hành trình đổi đời của người dân Bản Lầu khởi đầu từ cây dứa. Sau khi sáp nhập 3 xã Bản Lầu, Bản Sen và Lùng Vai, địa phương mới mang tên xã Bản Lầu có diện tích tự nhiên lên tới 125,29 km² và dân số gần 18.560 người, trở thành một trong những đơn vị hành chính lớn của tỉnh Lào Cai. Nhưng không chỉ lớn về diện tích, Bản Lầu còn rộng mở về tầm nhìn phát triển khi quyết tâm chuyên canh cây trồng có thế mạnh.
Sản lượng dứa của xã Bản Lầu lên đến 41.160 tấn mỗi năm. Ảnh: Hoàng Thủy
Với hơn 1.790 ha trồng dứa, sản lượng lên đến 41.160 tấn mỗi năm, cây dứa đã khẳng định vị thế cây kinh tế chủ lực, đem lại nguồn doanh thu hàng trăm tỷ đồng cho người dân nơi đây. Giữa những triền đồi xanh mướt, dứa ngọt quả, trĩu cành không chỉ là hình ảnh mùa màng bội thu, mà còn là minh chứng sống động cho nỗ lực vươn lên của đồng bào từng lận đận vì nghèo đói.
“Từ năm 2024 đến nay, tình hình tiêu thụ dứa ổn định, giá lại cao, nên bà con có lãi và yên tâm sản xuất. Gia đình tôi trồng 10 vạn cây, tương đương hơn 2 ha. Đến nay đã thu hoạch khoảng 80%, thu về 400 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi 200 triệu. Dứa năm nay được mùa, được giá nên chúng tôi rất phấn khởi”, chị Hoàng Thị Hường ở thôn Na Mạ 1 hồ hởi chia sẻ, ánh mắt rạng ngời sau mùa vụ thắng lợi.
Ở thôn Na Lốc, chị Sùng Thị Phúc cũng không giấu nổi sự vui mừng: “Giá dứa tăng liên tục, nhà nào cũng thu vài trăm triệu mỗi vụ, đỡ khổ hơn nhiều. Sau khi sáp nhập, diện tích đất được mở rộng, dứa có thể trồng nhiều hơn, mà yên tâm nhất là ngay trong xã đã có nhà máy chế biến dứa xuất khẩu rồi”.
Phát triển trồng chè theo hướng hàng hóa ở xã Bản Lầu. Ảnh: Hoàng Thủy
Không chỉ có dứa, cây chè cũng đang thay áo mới cho vùng đất này. Từ những đồi chè xanh ngắt, những búp chè được hái tươi mỗi ngày đã mang lại nguồn thu ổn định cho hàng trăm hộ dân. Bà Vàng Thị Dủ ở thôn Đồng Tâm bộc bạch: “Gia đình tôi trồng chè mấy chục năm rồi. Mỗi năm cũng thu được 5 - 6 tấn chè búp tươi, bán khoảng 40 triệu. So với trước đây làm nương ngô thì nhờ cây chè mà sống khá hơn hẳn”.
Giữa quá trình chuyển mình đó của đồng bào dân tộc thiểu số Bản Lầu, không thể không nhắc đến vai trò của các doanh nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã, hay các mô hình kinh tế tập thể… Trong đó phải kể đến Hợp tác xã Thịnh Phong ở thôn Na Mạ 1. Hợp tác xã này vừa là cầu nối, vừa là bệ đỡ cho người dân vững bước vào thị trường. Với vai trò bao tiêu hàng nghìn tấn chè, dứa mỗi năm, hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật và đầu ra, Thịnh Phong đã tiếp sức cho giấc mơ vươn lên của đồng bào nơi đây.
“Chính quyền cấp xã mới đi vào vận hành sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn cho người dân làm nông nghiệp, nhất là ứng dụng khoa học kỹ thuật và tăng cường liên kết thị trường”, bà Nguyễn Thị Hà, Giám đốc Hợp tác xã Thịnh Phong nhấn mạnh.
Kết nối sản xuất, mở lối giảm nghèo bền vững
Theo lãnh đạo xã Bản Lầu, sau sáp nhập hành chính, cùng với việc ổn định bộ máy quản lý, chính quyền địa phương đã nhanh chóng định hình chiến lược phát triển mới, đặt nông nghiệp lên vị trí trung tâm, gắn với xây dựng nông thôn mới và mục tiêu giảm nghèo bền vững. Không chỉ mở rộng diện tích cây trồng chủ lực như dứa và chè, xã còn triển khai hàng loạt giải pháp đồng bộ từ tổ chức sản xuất, liên kết chuỗi đến đẩy mạnh áp dụng công nghệ cao.
Nhà máy chế biến dứa xuất khẩu tại xã Bản Lầu. Ảnh: Á Châu
Ông Lê Thanh Hoa, Phó Chủ tịch UBND xã Bản Lầu, cho biết, xã xác định rõ, phát triển nông nghiệp chuyên canh, nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo là nhiệm vụ trọng tâm. “Thời gian tới, chúng tôi sẽ rà soát lại toàn bộ diện tích cây dứa, cây chè, tiếp tục mở rộng vùng trồng và thúc đẩy kinh tế tập thể”, ông Hoa cho hay.
Cùng với đó, xã chú trọng nâng cao vai trò liên kết giữa hộ dân, hợp tác xã, doanh nghiệp. Các hợp đồng bao tiêu sản phẩm chè, dứa đang được thiết lập và mở rộng. Các chương trình đào tạo, tập huấn kỹ thuật canh tác, đầu tư giống cây trồng chất lượng, phân bón hữu cơ và công nghệ chế biến sau thu hoạch cũng được đẩy mạnh.
Không chỉ dừng lại ở sản xuất, Bản Lầu đang từng bước xây dựng chuỗi giá trị cho nông sản địa phương. Việc đầu tư vào chế biến, đóng gói, truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu giúp nâng cao giá trị sản phẩm, mở đường vào các thị trường lớn. Nhà máy chế biến dứa ngay trong xã chính là minh chứng cho bước đi bài bản và lâu dài này.
Người dân không còn đơn độc trên cánh đồng, mà đang được dẫn dắt bởi những hợp tác xã chuyên nghiệp, kết nối thị trường, tạo sinh kế bền vững. Nơi từng là vùng khó khăn của tỉnh Lào Cai, nay trở thành vùng nguyên liệu, vùng sản xuất hàng hóa có giá trị, mang đến niềm tin và khát vọng làm giàu ngay trên chính mảnh đất quê hương.
Lãnh đạo xã Bản Lầu thông tin thêm, diện mạo nông thôn mới tại địa phương đang định hình rõ rệt. Những ngôi nhà xây mới thay thế nhà tạm, đường vào bản được bê tông hóa, trẻ em đến trường đầy đủ, người dân có điện, có nước sinh hoạt ổn định. Thu nhập bình quân đầu người được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo từng bước được kéo giảm. Từng mùa dứa, mùa chè nối nhau, không chỉ mang lại vụ thu hoạch, mà còn là mùa thu của niềm tin và hy vọng.
Có thể thấy, trên hành trình giảm nghèo, điều đáng quý hơn cả là sự thay đổi tư duy. Người dân Bản Lầu không còn canh tác manh mún, tự phát mà đã biết tính toán đầu tư, sản xuất theo tín hiệu thị trường, liên kết để cùng phát triển. Chính quyền không chỉ “điều hành” mà còn làm vai trò “bà đỡ” hỗ trợ, kết nối, kiến tạo động lực.
Trong bức tranh phát triển chung của tỉnh Lào Cai, Bản Lầu nổi lên như một điểm sáng, không chỉ ở sự năng động trong chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, mà còn ở cách đồng hành cùng người dân vượt qua đói nghèo bằng nội lực và quyết tâm. Những quả dứa chín ngọt, những đồi chè xanh mướt, đó không chỉ là nông sản, mà còn là kết tinh của sự dấn thân, của hành trình tự đứng lên từ chính đôi tay lao động của người dân bản địa.