Gắn kết xúc tiến thương mại với quản lý xuất nhập khẩu trong bối cảnh mới
Trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với nhiều biến động khó lường, từ xung đột địa chính trị, đứt gãy chuỗi cung ứng đến xu hướng gia tăng các rào cản kỹ thuật và tiêu chuẩn xanh, hoạt động xuất khẩu của Việt Nam đang đứng trước cả cơ hội và thách thức đan xen.
Trước yêu cầu đó, việc tăng cường phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt là giữa Cục Xuất nhập khẩu và Cục Xúc tiến thương mại, được xem là một trong những giải pháp then chốt nhằm tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững.
Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác xúc tiến thương mại năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Cục Xúc tiến thương mại sáng ngày 29/12, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương nhấn mạnh, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, những kết quả đạt được trong lĩnh vực xuất khẩu thời gian qua là minh chứng cho nỗ lực rất lớn của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý nhà nước đến cộng đồng doanh nghiệp.
Ông Trần Thanh Hải cho rằng, việc tăng cường phối hợp giữa Cục Xuất nhập khẩu và Cục Xúc tiến thương mại là giải pháp thúc đẩy xuất khẩu bền vững. Ảnh: Cấn Dũng
Theo ông Trần Thanh Hải, năm 2025 ghi dấu nhiều chuyển động phức tạp của kinh tế thế giới, với các yêu cầu ngày càng khắt khe về môi trường, phát triển bền vững, truy xuất nguồn gốc và trách nhiệm xã hội. Những thay đổi này buộc các nền kinh tế, trong đó có Việt Nam, phải liên tục thích ứng để duy trì năng lực cạnh tranh.
Trong bối cảnh đó, vai trò của công tác xúc tiến thương mại không chỉ dừng lại ở việc kết nối cung cầu, mà ngày càng gắn chặt với nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực tuân thủ, tiếp cận thị trường một cách bền vững.
“Chúng ta không thể chỉ nhìn xúc tiến thương mại như những hoạt động đơn lẻ mang tính sự kiện. Điều quan trọng hơn là phải gắn xúc tiến thương mại với quản lý nhà nước về xuất nhập khẩu, với việc nâng cao năng lực của doanh nghiệp và sự phát triển dài hạn của chuỗi giá trị”, ông Trần Thanh Hải nói.
Đánh giá mối quan hệ phối hợp giữa Cục Xuất nhập khẩu và Cục Xúc tiến thương mại có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, ông Trần Thanh Hải cho rằng, nếu Cục Xuất nhập khẩu đóng vai trò xây dựng thể chế, hoàn thiện chính sách, hướng dẫn thực thi các quy định về xuất xứ, tiêu chuẩn kỹ thuật, phòng vệ thương mại thì Cục Xúc tiến thương mại là “cánh tay nối dài”, trực tiếp đưa các chính sách đó đến với doanh nghiệp thông qua các chương trình xúc tiến, kết nối thị trường, đào tạo và hỗ trợ thực tiễn.
Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp hiện nay không chỉ cần thông tin về thị trường mà còn rất cần được hỗ trợ về cách thức đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của đối tác nhập khẩu. Việc lồng ghép nội dung hướng dẫn về xuất xứ hàng hóa, tiêu chuẩn môi trường, lao động, trách nhiệm xã hội vào các hoạt động xúc tiến thương mại được đánh giá là hướng đi đúng, giúp doanh nghiệp chủ động thích ứng và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tăng cường phối hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa Việt
Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường chia sẻ thông tin, cảnh báo sớm rủi ro và xu hướng thị trường. Trong bối cảnh biến động nhanh chóng hiện nay, thông tin chính xác, kịp thời chính là “vũ khí” giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro và nắm bắt cơ hội. Do đó, việc phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong việc thu thập, xử lý và truyền tải thông tin đến cộng đồng doanh nghiệp là yêu cầu mang tính sống còn.
Nhấn mạnh vai trò của hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài trong việc hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, ông Trần Thanh Hải cho biết, đây không chỉ là “cánh tay nối dài” của Bộ Công Thương trong hoạt động xúc tiến thương mại, mà còn là lực lượng nắm bắt kịp thời diễn biến thị trường, xu hướng tiêu dùng và những yêu cầu mới từ phía đối tác nhập khẩu.
Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài chính là đầu mối giúp doanh nghiệp tiếp cận thông tin một cách kịp thời, chính xác, qua đó chủ động điều chỉnh chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp với từng thị trường cụ thể.
Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng.
Trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động nhanh, việc tăng cường kết nối giữa Cục Xuất nhập khẩu, Cục Xúc tiến thương mại và hệ thống Thương vụ được xem là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp kịp thời tiếp cận thông tin, hạn chế rủi ro và tận dụng hiệu quả các cơ hội thị trường.
Khi thông tin được chia sẻ đầy đủ, thông suốt và đúng thời điểm, doanh nghiệp sẽ chủ động hơn trong điều chỉnh chiến lược sản xuất - kinh doanh, thay vì rơi vào thế bị động trước những thay đổi của thị trường quốc tế.
Do đó, việc phối hợp giữa các đơn vị không chỉ dừng ở hỗ trợ ngắn hạn, mà cần hướng tới xây dựng nền tảng dài hạn cho hoạt động xuất khẩu. Trong đó, các chương trình xúc tiến cần gắn chặt với định hướng phát triển ngành hàng, yêu cầu về tiêu chuẩn, xuất xứ, cũng như năng lực đáp ứng của doanh nghiệp. Đây là điều kiện quan trọng để hàng hóa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, thay vì chỉ dừng lại ở khâu gia công, xuất khẩu thô.
Ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh, việc tăng cường phối hợp giữa Cục Xuất nhập khẩu và Cục Xúc tiến thương mại không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn mang ý nghĩa chiến lược lâu dài. Sự phối hợp hiệu quả này sẽ góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lý nhà nước về xuất nhập khẩu; tạo nền tảng vững chắc để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng.