Tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC), không khí những ngày cuối tháng 10 trở nên sôi động hơn bao giờ hết khi Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 chính thức khai mạc. Đây là sự kiện xúc tiến thương mại quy mô quốc gia do Bộ Công Thương chủ trì, quy tụ hàng trăm doanh nghiệp, hợp tác xã, làng nghề và đơn vị sản xuất từ khắp các tỉnh, thành trên cả nước.
Giữa không gian trưng bày ngập sắc màu của sản vật vùng miền, gian hàng tỉnh Vĩnh Long thu hút đông đảo khách tham quan với nhiều sản phẩm đặc trưng của miền Tây sông nước như dừa nước, mứt dừa, thốt nốt, trái dừa sáp và đặc biệt là chuối táo quạ - loại nông sản độc đáo, lần đầu tiên được giới thiệu tới người tiêu dùng Thủ đô.
Nhân dịp này, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Thành Nam - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Vĩnh Long, để hiểu thêm về ý nghĩa của việc mang sản phẩm địa phương ra giới thiệu tại Hội chợ Mùa Thu 2025, cũng như định hướng phát triển thương hiệu nông sản đặc trưng của tỉnh trong thời gian tới.
- Tại gian hàng của tỉnh Vĩnh Long, có một sản phẩm rất đặc biệt, thu hút sự tò mò, thích thú của khách tham quan, đó là hình ảnh của những trái chuối táo quạ, to, lạ mắt. Ông có thể chia sẻ thêm về nguồn gốc cũng như điểm khác biệt của giống chuối đặc biệt này?
Ông Phạm Thành Nam: Đây là giống chuối táo quạ, người dân địa phương còn gọi là chuối tá quạ, vốn là một giống chuối đặc sản có nguồn gốc từ vùng đất Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh (cũ) nay thuộc địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Nói đến giống chuối này, người dân nơi đây vẫn xem đó như một báu vật của miệt vườn Nam Bộ, bởi không chỉ quý hiếm mà còn mang trong mình một câu chuyện dài về sự gìn giữ giống cây truyền thống giữa thời buổi nông nghiệp đang dần cơ giới hóa.
Hiện nay, toàn tỉnh chỉ còn khoảng 10 ha chuối táo quạ được duy trì, chủ yếu ở những hộ trồng lâu năm, am hiểu đặc tính của cây. Cách trồng nhìn qua tưởng đơn giản, cũng trồng, cũng chăm như các loại chuối khác, nhưng thật ra chuối táo quạ lại khá “khó tính”: Cây không sai trái, chỉ cho mỗi vụ chừng hai nải, mà mỗi nải chỉ có từ 6 đến 10 quả. Trái to, phần thịt dày, vị ngọt thanh và thơm dịu. Người trồng thường ví giống chuối này như người con gái quê, ít nói, ít phô trương nhưng lại có nét duyên thầm, ai từng nếm thử một lần sẽ nhớ mãi.
Điều đặc biệt là hương vị của chuối táo quạ không lẫn vào đâu được, vừa dẻo, vừa bùi, lại phảng phất vị mật tự nhiên. Khi chín, vỏ có màu vàng ngà, ruột dẻo quánh, được người dân trong vùng xem như món quà quê quý hiếm, thường dùng để biếu tặng hoặc dâng lễ. Có thể nói, mỗi buồng chuối táo quạ là kết tinh của nắng gió miệt vườn, của đất phù sa và hơn hết là của bàn tay cần mẫn, kiên nhẫn của người nông dân, những người vẫn âm thầm giữ lại nét tinh túy của cây trái phương Nam giữa thời hiện đại.
Ông Phạm Thành Nam - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Vĩnh Long chia sẻ về chuối táo quạ. Ảnh: Diệu Linh
- Tại Hội chợ Mùa Thu 2025, ngoài mang đến giới thiệu giống chuối táo quạ đặc biệt, tỉnh Vĩnh Long còn mang đến những sản phẩm nào để trưng bày, thưa ông?
Ông Phạm Thành Nam: Tham gia Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025, Vĩnh Long mang đến một không gian trưng bày đậm đà hồn quê Nam Bộ, nơi hội tụ những sản phẩm tiêu biểu nhất của vùng đất phù sa trù phú. Chúng tôi muốn qua gian hàng lần này, du khách và đối tác không chỉ nhìn thấy hàng hóa, mà còn cảm nhận được tinh thần của người dân miền Tây - cần cù, sáng tạo và đầy tự hào về quê hương mình.
Vĩnh Long mới (sáp nhập cùng Bến Tre và Trà Vinh), từ lâu đã được xem là “vương quốc của dừa”. Từ loại cây quen thuộc này, người dân nơi đây đã tạo nên vô vàn sản phẩm đặc sắc: những viên kẹo dừa ngọt bùi, những gói mứt dừa thơm dịu, những chai nước dừa mát lành hay cả những món mỹ nghệ tinh xảo làm từ gáo và xơ dừa. Mỗi sản phẩm đều là kết tinh của sự khéo léo và tình yêu lao động, vừa mang hơi thở truyền thống vừa hướng đến tiêu chuẩn xuất khẩu hiện đại.
Bên cạnh đó, chuối táo quạ - một giống chuối đặc sản hiếm có cũng được chúng tôi trân trọng giới thiệu tại hội chợ. Loại chuối này có nguồn gốc từ vùng Cầu Kè, mang hương vị rất riêng với quả lớn, thơm đậm và chỉ cho vài nải mỗi cây. Chính sự “ít mà quý” ấy khiến chuối táo quạ trở thành niềm tự hào của người dân địa phương. Khi đưa nông sản này ra Hà Nội, chúng tôi không chỉ mong quảng bá một sản phẩm độc đáo mà còn muốn kể câu chuyện về một miền quê miệt mài gìn giữ hương vị tự nhiên, về những con người nặng lòng với đất đai, với từng mùa trái ngọt.
Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 là dịp để Vĩnh Long khẳng định vị thế của mình trên bản đồ nông sản Việt, đồng thời mở ra cơ hội kết nối giao thương với các vùng miền khác. Tôi tin rằng, khi những sản phẩm mang linh hồn của quê hương được đặt giữa không gian hội chợ đầy sắc màu và năng lượng, chúng sẽ tự kể câu chuyện của mình - câu chuyện về một vùng đất luôn biết cách vươn lên và tỏa sáng từ những điều giản dị nhất.
Sản phẩm nông sản tại gian hàng tỉnh Vĩnh Long. Ảnh: Diệu Linh
- Vì sao tỉnh lại lựa chọn sản phẩm chuối táo quạ để mang ra trưng bày tại hội chợ lần này, thưa ông?
Ông Phạm Thành Nam: Chuối táo quạ là một trong những giống chuối đặc biệt và hiếm có bậc nhất ở miền Tây Nam Bộ. Khác với những loại chuối thường thấy, chuối táo quạ có kích thước rất lớn, mỗi quả có thể dài tới 40-50 cm, mang vẻ ngoài độc đáo, gây ấn tượng mạnh với bất kỳ ai lần đầu nhìn thấy. Nhưng điều khiến loại chuối này trở nên đáng quý không chỉ nằm ở kích thước, mà còn ở hương vị đặc trưng là ngọt thanh, dẻo mềm và thoang thoảng mùi thơm của đất phù sa.
Điều thú vị là chuối táo quạ chỉ thực sự đạt hương vị chuẩn mực khi được trồng ở vùng Cầu Kè, Vĩnh Long. Vùng đất này được thiên nhiên ưu đãi với khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng màu mỡ và nguồn nước hiền hòa quanh năm. Chính sự hòa quyện giữa đất, nước và bàn tay cần mẫn của người nông dân đã tạo nên vị ngọt tinh tế mà không nơi nào có thể sao chép được. Nhiều nơi đã thử mang giống cây này đi trồng, nhưng dù có kỹ thuật tốt đến đâu, chuối vẫn không thể đạt được vị ngọt, độ dẻo và mùi thơm như khi được sinh trưởng trên đất Cầu Kè.
Mang chuối táo quạ ra trưng bày tại Hội chợ Mùa Thu 2025, chúng tôi muốn gửi đến người dân Thủ đô và du khách một lời mời khám phá, khám phá về một loại trái cây lạ mắt, hiếm có, nhưng ẩn chứa trong đó là cả câu chuyện về văn hóa, con người và vùng đất miền Tây trù phú. Đây không chỉ là dịp để quảng bá sản phẩm, mà còn là cơ hội để nông sản Vĩnh Long bước ra ánh sáng, khẳng định giá trị kinh tế lẫn bản sắc riêng biệt của mình trong bức tranh đa sắc của nông nghiệp Việt Nam.
- Xin ông cho biết khi trưng bày tại Hội chợ Mùa Thu 2025, sản phẩm này nhận được phản hồi như thế nào từ khách tham quan?
Ông Phạm Thành Nam: Khi mang sản phẩm chuối táo quạ ra giới thiệu tại Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025, chúng tôi thực sự bất ngờ trước sự quan tâm của người tiêu dùng thủ đô. Rất nhiều khách tham quan dừng lại khá lâu trước gian hàng, tò mò, thích thú khi lần đầu tiên được nhìn thấy một giống chuối có kích thước to lạ đến vậy. Nhiều người không tin đó là chuối thật, có người còn xin chụp ảnh kỷ niệm, hỏi tỉ mỉ về cách trồng, cách chăm sóc và hương vị. Có thể nói, chuối táo quạ đã trở thành điểm nhấn đặc biệt trong không gian trưng bày của Vĩnh Long - bên cạnh những sản phẩm chủ lực như dừa, mứt dừa hay dừa nước vốn đã quen thuộc với người tiêu dùng miền Bắc.
Sự tò mò và thích thú ấy đối với chúng tôi là một tín hiệu đáng mừng. Nó cho thấy nông sản đặc trưng của miền Tây hoàn toàn có thể chinh phục người tiêu dùng ở những thị trường xa hơn nếu được giới thiệu đúng cách, đúng tinh thần. Mỗi trái chuối táo quạ không chỉ là một sản phẩm, mà còn là câu chuyện của vùng đất Cầu Kè, của bàn tay người nông dân miệt mài gắn bó với cây trái quê hương. Khi nhìn thấy ánh mắt ngạc nhiên rồi nụ cười của khách tham quan, chúng tôi hiểu rằng nỗ lực quảng bá của mình đã chạm được đến cảm xúc của người xem, đó là thành công đầu tiên, và cũng là động lực để chúng tôi tiếp tục đưa sản vật địa phương vươn xa.
Hội chợ Mùa Thu lần này với chúng tôi không chỉ là dịp trưng bày, mà còn là cơ hội mở ra cánh cửa kết nối. Chúng tôi mong muốn thông qua sự kiện, các doanh nghiệp Vĩnh Long có thể tìm được đối tác, mở rộng hệ thống phân phối tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Xa hơn, đó là bước đệm để bà con nông dân thêm tự tin đầu tư, mở rộng quy mô canh tác, nâng cao giá trị nông sản của tỉnh nhà. Bởi khi một loại trái cây dân dã như chuối táo quạ có thể đứng vững giữa hội chợ lớn của cả nước, điều đó có nghĩa là hương vị của quê hương đã thực sự tìm được chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng.
- Với giống chuối táo quạ, sau hội chợ này, tỉnh Vĩnh Long có định hướng phát triển ra sao để mở rộng quy mô và tăng giá trị sản phẩm?
Ông Phạm Thành Nam: Sau khi mang chuối táo quạ ra giới thiệu tại Hội chợ Mùa Thu 2025, chúng tôi nhận thấy đây không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, mà còn là tiềm năng lớn để phát triển thành thương hiệu mang bản sắc riêng của tỉnh Vĩnh Long. Hiện nay, diện tích trồng chuối táo quạ ở địa phương đang được mở rộng dần. Nếu như trước kia, chuối chủ yếu phục vụ nhu cầu ăn tươi trong vùng, thì giờ đây, các doanh nghiệp đã bắt đầu tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị, nghiên cứu và chế biến chuối thành nhiều dạng sản phẩm phong phú hơn.
Một trong những hướng đi mới đáng chú ý là sản phẩm chuối sấy khô - hay còn gọi là chuối sấy đường. Loại sản phẩm này giữ nguyên hương vị đặc trưng của chuối táo quạ, vừa dẻo, vừa giòn, lại có độ ngọt tự nhiên, dễ bảo quản và vận chuyển đi xa. Nhờ vậy, chuối táo quạ không còn bị giới hạn trong phạm vi địa phương, mà có thể vươn tới các thị trường khác trong nước, thậm chí hướng đến xuất khẩu trong tương lai. Đây là cách chúng tôi muốn biến một đặc sản quê nhà thành sản phẩm thương mại thực thụ, có thể đi xa, đi lâu, và mang lại giá trị kinh tế bền vững cho người trồng.
Tỉnh Vĩnh Long cũng đang định hướng xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ, qua đó tạo ra chuỗi giá trị khép kín cho cây chuối táo quạ. Chúng tôi kỳ vọng trong vài năm tới, sản phẩm này sẽ không chỉ dừng ở việc “lạ mắt” trong hội chợ, mà sẽ trở thành một thương hiệu đặc sản của miền Tây - một biểu tượng mới cho nông sản Vĩnh Long, mang theo cả hương vị và niềm tự hào quê hương vươn ra thị trường rộng lớn hơn.
Khép lại câu chuyện tại gian hàng nhỏ của tỉnh Vĩnh Long giữa không gian rực rỡ sắc màu của Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025, hình ảnh những buồng chuối táo quạ vàng óng, cong mềm như mảnh trăng quê dường như vẫn lưu lại trong mắt nhiều người. Không chỉ là một sản vật lạ, chuối táo quạ đã kể một câu chuyện đẹp về sự gìn giữ, về niềm tự hào và khát vọng vươn xa của người nông dân miền Tây.
Từ một giống cây tưởng như chỉ quen thuộc trong vườn quê, chuối táo quạ hôm nay đã bước ra “sân khấu lớn”, trở thành biểu tượng cho nỗ lực đưa nông sản Việt vươn tầm, kết nối vùng miền và lan tỏa giá trị bản địa. Câu chuyện của Vĩnh Long cũng là minh chứng sinh động cho hiệu quả của những chương trình xúc tiến thương mại do Bộ Công Thương chủ trì - nơi không chỉ tạo cầu nối cho hàng hóa, mà còn chắp cánh cho những giá trị truyền thống được hồi sinh, được kể lại bằng ngôn ngữ hiện đại của hội nhập và phát triển.
Giữa dòng người tấp nập của hội chợ, những sản phẩm quê hương như chuối táo quạ, dừa sáp, mứt dừa… không chỉ mang đến hương vị ngọt lành của đất trời Nam Bộ, mà còn gửi gắm niềm tin: rằng nếu được quan tâm, đầu tư và kết nối đúng hướng, những gì thuộc về quê hương vẫn có thể tỏa sáng, bền bỉ và đầy tự hào trên hành trình hội nhập của nông sản Việt.
Xin trân trọng cảm ơn ông!