Ngày 14/12, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) đã tổ chức Lễ khánh thành Nhà máy điện khí LNG Nhơn Trạch 3 và Nhà máy điện Nhơn Trạch 4 tại Khu công nghiệp Ông Kèo, xã Đại Phước, tỉnh Đồng Nai. Đây là cụm dự án đầu tiên tại Việt Nam sử dụng nhiên liệu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu, mang ý nghĩa tiên phong trong lộ trình giảm phát thải khí nhà kính và hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050.
Không chỉ là một sự kiện khánh thành mang tính nghi thức, thời khắc Nhơn Trạch 3 và 4 chính thức “đứng máy” còn được nhìn nhận như một dấu mốc ''chuyển pha'' của ngành năng lượng Việt Nam. Lần đầu tiên, một dự án điện khí LNG quy mô lớn, công nghệ cao, tiêu chuẩn quốc tế, được hoàn thành và đưa vào vận hành trong bối cảnh Việt Nam đang chịu áp lực kép: vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa phải thực hiện các cam kết khí hậu ngày càng chặt chẽ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu bấm nút khánh thành Nhà máy điện khí LNG Nhơn Trạch 3 và 4.
Sáu “cái nhất” làm nên tầm vóc siêu dự án điện khí LNG
Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 trước hết ghi dấu là dự án đầu tiên tại Việt Nam sử dụng LNG nhập khẩu để phát điện, mở đầu cho chuỗi ''LNG to Power'' trong chiến lược chuyển dịch năng lượng của Petrovietnam và PV Power. Việc lựa chọn LNG không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là một quyết định mang tính chiến lược, nhằm tạo “bước đệm” chuyển dịch từ năng lượng hóa thạch truyền thống sang các dạng năng lượng sạch hơn.
Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương về ý nghĩa này, ông Nguyễn Duy Giang, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam, khẳng định đây là một cột mốc đặc biệt của ngành điện. Theo ông: “Có thể nói đây là công trình LNG to Power đầu tiên tại Việt Nam, là điểm khí LNG đầu tiên và đánh dấu một bước chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ. Dự án được triển khai theo đúng tinh thần cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại COP26 năm 2021, thể hiện rõ việc Việt Nam lựa chọn LNG như một bước trung chuyển quan trọng để hướng tới năng lượng xanh, sạch hơn và mục tiêu Net Zero vào năm 2050”.
Ông Nguyễn Duy Giang, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam chia sẻ bên lề sự kiện.
Không dừng lại ở vai trò tiên phong về nhiên liệu, dự án Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 còn xác lập hàng loạt kỷ lục mới về quy mô và công nghệ. Với tổng công suất 1.624 MW, đây là dự án nhiệt điện khí lớn nhất Việt Nam hiện nay; mỗi tổ máy đạt công suất 812 MW, cao nhất từng được triển khai. Việc sử dụng tua bin khí thế hệ 9HA.02 của GE, dòng tua bin hiện đại hàng đầu thế giới, giúp nhà máy đạt hiệu suất 62 - 64%, vượt trội so với các nhà máy điện khí đang vận hành trong nước.
Ở một cấp độ sâu hơn, Nhơn Trạch 3 và 4 là dự án đơn trục đầu tiên tại Việt Nam, với cấu hình tuabin khí, tuabin hơi và máy phát điện nối đồng trục. Đây là cấu hình tối ưu về hiệu suất, song cũng đòi hỏi trình độ kỹ thuật, khả năng quản lý và vận hành ở mức rất cao, đặc biệt trong điều kiện Việt Nam chưa có nhiều tiền lệ với mô hình tương tự.
Bên cạnh các “cái nhất” về công nghệ và quy mô, dự án còn ghi dấu ở một lĩnh vực vốn được coi là “điểm nghẽn” lớn nhất của các dự án LNG: thu xếp vốn. Nhơn Trạch 3 và 4 là dự án điện LNG đầu tiên tại Việt Nam thu xếp vốn thành công trong điều kiện không có bảo lãnh của Chính phủ, với tổng giá trị vốn vay gần 1 tỷ USD từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. Đây cũng là dự án có giá thành đầu tư thấp nhất tại Việt Nam đến thời điểm hiện tại.
Bản lĩnh, trí tuệ và tầm vóc Việt Nam trong một dự án chưa từng có tiền lệ
Nếu sáu “cái nhất” phản ánh tầm vóc của Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 trên phương diện kỹ thuật và quy mô, thì quá trình triển khai dự án lại cho thấy rõ hơn bản lĩnh và trí tuệ của doanh nghiệp Việt Nam khi bước vào một “vùng nước sâu” của chuyển dịch năng lượng.
Ông Nguyễn Duy Giang nhìn nhận, khó khăn lớn nhất không nằm ở xây dựng nhà máy, mà ở việc phải đi trước cả cơ chế. “Đây là dự án đầu tiên tại Việt Nam không có bảo lãnh của Bộ Tài chính cũng như không có bảo lãnh của Tập đoàn. Chúng tôi phải chứng minh với các tổ chức tín dụng quốc tế rằng dự án không chỉ hiệu quả về mặt tài chính, mà còn đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn rất khắt khe về môi trường”, ông Giang chia sẻ.
Dự án Nhơn Trạch 3 và 4 cùng Nhà máy Điện Nhơn Trạch 1, Nhơn Trạch 2 tạo thành trung tâm năng lượng sạch tại Đồng Nai và cả khu vực Đông Nam Bộ.
Theo ông, chính quá trình làm việc với các định chế tài chính lớn của Mỹ, châu Âu và châu Á đã đặt Nhơn Trạch 3 và 4 vào “chuẩn mực toàn cầu” ngay từ đầu. “Các tổ chức cho vay đều đánh giá đây là dự án có ý nghĩa quan trọng đối với chuyển dịch năng lượng của Việt Nam, phù hợp với các cam kết quốc tế và đủ sức đứng vững về mặt tài chính. Việc thu xếp vốn thành công trong bối cảnh không có bảo lãnh Chính phủ cho thấy năng lực quản trị dự án và uy tín của doanh nghiệp Việt Nam đã được nâng lên một tầm mới”, ông Nguyễn Duy Giang nhấn mạnh.
Không chỉ vượt qua bài toán vốn, Nhơn Trạch 3 và 4 còn là phép thử về khả năng làm chủ công nghệ, tổ chức thi công và quản lý rủi ro trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu biến động mạnh. Việc tỷ lệ tham gia của các nhà thầu trong nước đạt mức cao nhất từ trước đến nay đối với một dự án điện LNG, đồng thời kiểm soát được giá thành đầu tư ở mức thấp, cho thấy năng lực nội sinh của ngành năng lượng Việt Nam đang từng bước được khẳng định.
Ở tầm chiến lược, Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 không chỉ cung cấp hơn 9 tỷ kWh điện mỗi năm khi vận hành ổn định, mà còn đóng vai trò nguồn điện nền linh hoạt, hỗ trợ điều độ hệ thống trong bối cảnh tỷ trọng năng lượng tái tạo ngày càng gia tăng. Quan trọng hơn, dự án đã đặt nền móng thực tiễn cho việc triển khai các trung tâm điện khí LNG tiếp theo trong Quy hoạch điện VIII.
Như cách ông Nguyễn Duy Giang nhìn nhận, thành công của dự án Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 không nằm ở một công trình cụ thể, mà ở tiền lệ mà dự án tạo ra. Đó là tiền lệ về cơ chế, về vốn, về công nghệ và về niềm tin. Trong bức tranh chuyển dịch năng lượng đầy thách thức, Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 vì thế không chỉ là một nhà máy điện, mà là biểu tượng cho tinh thần dám đi trước, dám làm khó và dám chịu trách nhiệm của doanh nghiệp năng lượng Việt Nam trên hành trình hướng tới tương lai xanh và bền vững.
Dự án nhiệt điện khí LNG Nhơn Trạch 3 và 4 mang sứ mệnh bổ sung thêm một nguồn điện mới cho hệ thống. Dự án đặt nền móng cho một cách tiếp cận mới: làm điện sạch hơn, nhưng không đánh đổi an ninh năng lượng; hội nhập sâu với thị trường quốc tế, nhưng vẫn giữ được bản lĩnh và chủ động của doanh nghiệp trong nước.
Sáu “cái nhất” của Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và 4 vì thế không dừng lại ở những con số. Đó là dấu mốc cho thấy ngành năng lượng Việt Nam đã sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển mới - giai đoạn của chuẩn mực cao hơn, trách nhiệm lớn hơn và khát vọng đi cùng dòng chảy chuyển dịch năng lượng toàn cầu.