Nông nghiệp công nghệ cao - Chìa khóa nâng giá trị sản phẩm
Nếu như trước đây nông dân Khánh Hòa chủ yếu dựa vào kinh nghiệm canh tác truyền thống, thì vài năm gần đây, diện mạo nông nghiệp địa phương đã đổi khác rõ rệt nhờ bước chân mạnh mẽ vào con đường ứng dụng khoa học và công nghệ.
Người dân Khánh Hòa thu hoạch nho. Ảnh: Bộ KH&CN
Một trong những minh chứng tiêu biểu là việc nông sản Khánh Hòa được gắn mã số vùng trồng. Đây không chỉ là thủ tục quản lý, mà còn giống như “tấm hộ chiếu” giúp xoài, sầu riêng, nha đam hay các loại trái cây khác bước ra thị trường thế giới. Từ chỗ chỉ tiêu thụ trong nước, nay nhiều loại nông sản đã hiện diện tại các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản hay châu Âu. Con số xuất khẩu ngày càng tăng chính là minh chứng cho giá trị của việc sản xuất theo chuẩn quốc tế.
Đi cùng với đó là làn sóng chuyển đổi sang sản xuất nông nghiệp công nghệ cao và hữu cơ. Những cánh đồng lúa kém hiệu quả được thay thế bằng rau màu, cây ăn quả. Vườn rẫy tạp được quy hoạch lại, áp dụng hệ thống tưới tự động, nhà màng hay các thiết bị cảm biến hiện đại. Từng bước, người nông dân đã quen với việc chăm sóc cây trồng bằng điện thoại thông minh, theo dõi tình trạng đất, dự báo sâu bệnh qua hệ thống dữ liệu, thay vì trông chờ hoàn toàn vào kinh nghiệm cá nhân.
Sự thay đổi này không chỉ giúp năng suất tăng lên, chi phí giảm xuống, mà quan trọng hơn là tạo ra nguồn thu ổn định cho những hộ trước đây vốn chật vật trong cuộc sống. Nhiều gia đình vùng khó khăn nay đã có thể an tâm gắn bó với nông nghiệp, từng bước thoát khỏi cảnh nghèo.
Đặc biệt, nông nghiệp Khánh Hòa không dừng lại ở khâu sản xuất, mà còn đang từng bước hoàn thiện chuỗi giá trị. Hợp tác xã, doanh nghiệp liên kết với nông dân, chương trình OCOP và phát triển thương hiệu địa phương đã mở ra lối đi cho nông sản vào siêu thị, nhà hàng và cả xuất khẩu. Nhờ chế biến sâu, sản phẩm không còn phụ thuộc vào thời vụ hay giá cả bấp bênh, mà giữ được giá trị lâu dài, tạo thêm việc làm ngay tại địa phương.
Trong lâm nghiệp, các ứng dụng công nghệ hiện đại như bản đồ số hay quản lý dữ liệu rừng cũng được triển khai, giúp vừa bảo vệ tài nguyên vừa khai thác du lịch sinh thái dưới tán rừng. Điều này không chỉ tăng nguồn thu mà còn lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.
Động lực mới cho kinh tế ven bờ
Nếu nông nghiệp công nghệ cao tạo ra bước đột phá trên đất liền, ở vùng biển dài hơn 385 km, Khánh Hòa lại đang chứng kiến một cuộc cách mạng nuôi trồng thủy sản.
Từ những bè gỗ thô sơ, ngư dân nay đã mạnh dạn áp dụng mô hình lồng tròn công nghệ Na Uy, nuôi cá, tôm hùm và nhuyễn thể theo quy trình kiểm soát nghiêm ngặt. Không chỉ giảm rủi ro thiên tai, dịch bệnh, mô hình này còn giúp sản phẩm đạt chất lượng cao, đủ sức cạnh tranh tại thị trường quốc tế. Sản lượng nuôi biển vì thế tăng trưởng vượt bậc so với trước đây, mang lại thu nhập cao gấp nhiều lần cho ngư dân.
Khánh Hòa điều chỉnh các khu vực biển nuôi trồng thủy sản trên địa bàn toàn tỉnh. Ảnh: Phan Sáu
Một điểm nhấn khác là việc ứng dụng công nghệ giám sát hành trình cho tàu cá. Hệ thống này vừa giúp ngư dân khai thác an toàn, vừa giúp chính quyền quản lý tốt hơn nguồn lợi thủy sản, góp phần chống khai thác bất hợp pháp. Cách làm này không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế, mà còn bảo đảm sự phát triển bền vững của nghề biển.
Tại nhiều vùng ven biển như Vạn Ninh, Cam Ranh hay Nha Trang, không ít hộ dân từng vất vả mưu sinh nay đã vươn lên khá giả nhờ nuôi biển công nghệ cao. Có những gia đình thu nhập tăng gấp đôi, gấp ba so với trước, đủ khả năng đầu tư thêm vào lồng nuôi mới, đồng thời cải thiện điều kiện sống và học hành cho con cái.
Để tạo động lực phát triển, tỉnh Khánh Hòa đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, từ tháo gỡ rào cản pháp lý, khuyến khích liên kết doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ, đến tạo điều kiện vay vốn cho người nuôi. Nhờ đó, nghề nuôi biển công nghệ cao không chỉ là hướng đi riêng lẻ, mà đang trở thành ngành kinh tế trọng điểm của địa phương.
Những thành quả đạt được trong cả nông nghiệp và kinh tế biển đã cho thấy vai trò trung tâm của khoa học và công nghệ trong phát triển kinh tế - xã hội. Từ cây ăn quả đến con cá biển, từ cánh đồng lúa đến rừng phòng hộ, tất cả đều đang được nâng tầm giá trị nhờ công nghệ.
Trong tương lai, Khánh Hòa đặt mục tiêu tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất công nghệ cao, tăng cường nuôi biển xa bờ, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và xây dựng thương hiệu nông sản. Đây sẽ là nền tảng để hình thành một hệ sinh thái nông nghiệp, thủy sản bền vững, nơi người dân và doanh nghiệp cùng đồng hành, cùng hưởng lợi từ tri thức và công nghệ.
Với chiến lược phát triển đúng hướng, sự hỗ trợ đồng bộ từ chính sách và tinh thần tiên phong của người dân, Khánh Hòa đang khẳng định vị thế là địa phương tiên phong trong ứng dụng khoa học và công nghệ để thoát nghèo bền vững. Con đường này không chỉ mang lại thu nhập ổn định, mà còn mở ra tương lai phát triển dài lâu, biến Khánh Hòa thành hình mẫu trong nông nghiệp công nghệ cao của Việt Nam.