Từ đêm 6 đến sáng 7/10, hoàn lưu bão số 11 (bão Matmo) gây mưa lớn chưa từng có tại tỉnh Lạng Sơn, khiến hàng loạt xã bị ngập sâu, sạt lở nghiêm trọng và thiệt hại nặng nề. Theo Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh, lượng mưa đo được tại xã Quyết Thắng (Hữu Lũng cũ) đạt 285mm, Tân Lập 242mm, Tân Tri 232mm, Bắc Sơn và Hữu Lũng 208mm. Mưa lớn kéo dài khiến đất bão hòa, mực nước sông suối dâng nhanh, gây ngập diện rộng và chia cắt nhiều khu dân cư.
Đến 10 giờ ngày 7/10, sông Kỳ Cùng tại trạm Lạng Sơn đạt 251,77m (dưới báo động 1 chỉ 0,23m); sông Trung tại Hữu Lũng vượt báo động 3 hơn 1m; sông Bắc Giang tại Vân Mịch vượt báo động 3 gần 3m. Các xã Vân Nham, Yên Bình, Thiện Tân (Hữu Lũng cũ), Nhất Hòa, Tân Tri (Bắc Sơn cũ), Thất Khê, Tràng Định, Na Sầm và Văn Lãng bị ngập nặng, cô lập hoàn toàn. Hơn 2.000 ngôi nhà chìm trong nước, hàng trăm hécta hoa màu, ao nuôi thủy sản bị thiệt hại nặng.
Nhiều hộ dân tại xã Quảng Lạc, thành phố Lạng Sơn bị ngập úng, cô lập do nước suối tràn vào. Ảnh: Báo Lạng Sơn
Hệ thống giao thông trên địa bàn gần như tê liệt: Quốc lộ 1B, 4A, 279 cùng nhiều tuyến đường tỉnh bị sạt lở, ách tắc; nhiều khu vực mất điện trên diện rộng. Đặc biệt, trưa 7/10, tại nhà máy Thủy điện Bắc Khê 1 (xã Tân Tiến, huyện Tràng Định cũ) xảy ra sự cố vỡ mảng tường đập dài 5m, sâu 4m, khiến gần 800 nhân khẩu phải di dời khẩn cấp. Bộ Công Thương chỉ đạo kiểm tra, đồng thời yêu cầu các đơn vị vận hành thủy điện tăng cường giám sát, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân vùng hạ du.
Báo cáo của Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự xã Tân Tiến cho biết, trước khi xảy ra sự cố, lực lượng chức năng đã phát hiện vết nứt và chủ động sơ tán hơn 200 hộ dân tại 4 thôn hạ du. Khi đập vỡ, lượng nước lớn tràn ra nhưng không gây thiệt hại về người.
Vỡ đập thủy điện Bắc Khê 1: Thiệt hại khoảng 50 tỉ đồng, gần 800 nhân khẩu phải di dời khẩn cấp Ảnh: Báo Lạng Sơn
Trước tình hình mưa lũ diễn biến phức tạp, UBND tỉnh Lạng Sơn đã kích hoạt phương châm “4 tại chỗ”, huy động toàn bộ lực lượng vũ trang, công an, dân quân, cùng các sở, ngành và chính quyền cơ sở tập trung cứu hộ, cứu nạn. Trong ngày 7/10, lãnh đạo UBND tỉnh trực tiếp đến các vùng ngập nặng như Hữu Lũng, Bắc Sơn, Tràng Định để chỉ đạo công tác khắc phục.
Tại xã Yên Bình (Hữu Lũng cũ), nước dâng nhanh khiến gần 700 ngôi nhà tại 15 thôn ngập sâu. Lực lượng cứu hộ đã sử dụng xuồng máy, phao cứu sinh tiếp cận, hỗ trợ người dân di chuyển tài sản và sơ tán đến nơi an toàn. “Nếu không có các anh bộ đội và công an giúp đỡ kịp thời, nhà tôi chắc bị nước cuốn mất hết”, bà Lê Thị Phương, thôn Kép 3 xúc động chia sẻ.
Tại xã Nhất Hòa, gần 200 hộ dân ở thôn Tiến Hậu bị cô lập hoàn toàn. Dân quân, công an xã phối hợp cùng lực lượng cứu hộ tỉnh tiếp cận bằng xuồng máy, đưa người dân đến trường học và nhà văn hóa làm nơi trú tạm. Ông Dương Xuân Văn, Bí thư Đảng ủy xã cho biết, địa phương huy động toàn bộ nhân lực tại chỗ, chuẩn bị lương thực, nước sạch, thuốc men để đảm bảo đời sống tạm thời cho người dân.
Cùng thời điểm, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh huy động hơn 450 cán bộ, chiến sĩ, 1.150 dân quân, 8 xuồng máy, 20 ô tô và 1.000 phao cứu sinh tới các vùng trọng điểm như Thất Khê, Tràng Định, Bắc Sơn ứng cứu. Lực lượng công an tỉnh triển khai 7 xe chuyên dụng, 3 xuồng cứu nạn, 45 lượt cán bộ chiến sĩ phối hợp di dời dân, đảm bảo an toàn giao thông và trật tự.
Đến chiều 7/10, toàn bộ người dân tại vùng ngập sâu và vùng hạ du đập Bắc Khê 1 đã được di dời đến nơi an toàn. Lực lượng chức năng tiếp tục túc trực 24/24, kiểm tra các điểm có nguy cơ sạt lở, cung cấp lương thực, nước sạch và thuốc men cho người dân. Chính quyền tỉnh Lạng Sơn đang chỉ đạo rà soát, đánh giá thiệt hại, đồng thời triển khai các biện pháp khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống, không để người dân thiếu đói sau bão lũ.
Theo Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Lạng Sơn, lượng mưa cao nhất: 285mm tại Quyết Thắng (Hữu Lũng cũ). 8 xã ngập nặng, hơn 2.000 ngôi nhà bị ngập sâu; 450 cán bộ, chiến sĩ; 1.150 dân quân tham gia cứu hộ; 8 xuồng máy, 20 ô tô, 1.000 phao cứu sinh được huy động; gần 800 nhân khẩu di dời khẩn cấp do vỡ đập Bắc Khê 1; ước thiệt hại: 50 tỷ đồng, không có thiệt hại về người.