Là xã vùng cao với hơn 95% dân số đồng bào dân tộc thiểu số, Yên Hòa từng được xem là “rốn nghèo” của tỉnh Nghệ An. Trước kia, nông nghiệp địa phương manh mún, phụ thuộc vào thời tiết và tập quán canh tác truyền thống. Nhưng vài năm trở lại đây, nông dân bắt đầu kết hợp tri thức mới, công nghệ số và thương mại điện tử để chuyển đổi sản xuất.
Xúc tiến, quảng bá sản phẩm OCOP và đặc sản Nghệ An. Ảnh: Báo Nghệ An
HTX Nông nghiệp bản Hòa Tiến (xã Yên Hòa), thành lập cuối năm 2021 với gần 30 thành viên, đang phát triển 5ha rau củ sạch theo chuẩn VietGAP, 3ha chanh leo liên kết bao tiêu và một xưởng sơ chế nông sản. Từ khâu trồng trọt đến đóng gói, tiêu thụ, các hoạt động đều ứng dụng công nghệ: Phần mềm quản lý canh tác, cảm biến độ ẩm đất, máy bay không người lái tưới tiêu và phun thuốc chính xác. Nhờ đó, nông dân tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
Không chỉ tập trung sản xuất, HTX còn kết nối thị trường qua các kênh trực tuyến như fanpage, Postmart, Voso, gắn mã QR truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm như rau củ sạch, măng khô, miến dong đã đến tay khách hàng khắp các tỉnh. Nhờ mô hình này, thu nhập bình quân của thành viên HTX tăng từ 1,5 triệu lên hơn 4 triệu đồng/tháng chỉ sau hai năm.
Còn tại xã Tương Dương, HTX Nông lâm nghiệp Lưu Kiền đang phát triển cây nghệ đỏ và sa nhân tím. Trước đây, bà con bán củ tươi cho thương lái, giá bấp bênh. Nay, HTX đầu tư máy sấy, máy nghiền, đóng gói bột nghệ, tem truy xuất và bán trực tuyến, được khách hàng cả nước biết đến, theo chia sẻ của chị Xồng Y Dợ, thành viên HTX.
Thương mại điện tử 'mở lối' thị trường cho nông sản Nghệ An. Ảnh: Báo Nghệ An
Cùng địa bàn, HTX Dịch vụ tổng hợp bản Khe Kiền do anh Lô Văn Thái quản lý, hiện có 40 thành viên, sản xuất nông sản sạch và chăn nuôi theo chuỗi. Ban đầu, nhiều người còn nghi ngại việc áp dụng phần mềm quản lý trang trại. Tuy nhiên, khi nhận thấy điện thoại thông báo sâu bệnh, lượng nước tưới và tiết kiệm công sức, bà con dần tin tưởng. HTX hiện bán ra hàng tấn thịt gà bản và hàng trăm ký nấm linh chi, nấm mèo mỗi tháng qua kênh online, với doanh thu mỗi năm hơn 1,2 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hơn 20 lao động dân tộc địa phương.
Những HTX này là minh chứng rõ nét cho việc ứng dụng công nghệ số và thương mại điện tử giúp nông sản vùng cao tiếp cận thị trường rộng lớn, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng.
Thành công của các HTX không chỉ nhờ công nghệ mà còn nhờ liên kết giữa HTX, nông dân và doanh nghiệp, đảm bảo đầu ra ổn định và nâng cao chất lượng sản phẩm nông sản. Chương trình đào tạo cán bộ quản lý HTX về quản trị, lập kế hoạch sản xuất kinh doanh và ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp các HTX nâng cao năng lực cạnh tranh.
Gian hàng giới thiệu sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu tỉnh Nghệ An
Địa phương cũng hỗ trợ phát triển sản phẩm đạt chuẩn OCOP, cải tiến mẫu mã, bao bì và kết nối tiêu thụ. Nhiều HTX đã từng bước đưa sản phẩm OCOP ra thị trường rộng lớn, hướng tới xuất khẩu. HTX Dược liệu Phủ Quỳ (phường Thái Hòa), mặc dù mới thành lập năm 2020, đã sở hữu 10 sản phẩm, trong đó 7 sản phẩm đạt OCOP 3 sao. Sản phẩm dược liệu truyền thống như nghệ, cà gai leo, hà thủ ô… không chỉ đạt tiêu chuẩn chất lượng mà còn được cải tiến về bao bì, nhãn hiệu, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.
Tại HTX bò giàng Thảo Hảo (xã Tương Dương), nhiều nông sản đặc sản như bò vàng, lợn đen, măng rừng, bắp chuối rừng… được chế biến và bán ra thị trường đa dạng như Bò giàng Tương Dương, lạp sườn, thịt ba chỉ gác bếp… Hiện HTX đã có 4 sản phẩm đạt OCOP 3 sao và mỗi tháng sản xuất, tiêu thụ gần 2 tấn thịt tươi, đồng thời cải tiến bao bì, mẫu mã hướng tới khách hàng cao cấp, du lịch và quà tặng.
Chính quyền địa phương và Sở Công Thương tỉnh Nghệ An đã phối hợp xúc tiến thương mại, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hỗ trợ HTX và doanh nghiệp tiếp cận sàn giao dịch thương mại điện tử tỉnh. Đến nay, sàn đã thu hút hơn 470 doanh nghiệp, HTX tham gia, giới thiệu gần 3.723 sản phẩm và dịch vụ, hỗ trợ tiêu thụ hàng chục nghìn tấn nông sản mỗi năm.
Toàn tỉnh hiện có 215 HTX sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị. Nhờ công nghệ và mô hình HTX, nông sản vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Nghệ An đã từng bước “thoát cảnh manh mún”, nâng cao giá trị, mở rộng thị trường và mang lại thu nhập ổn định cho đồng bào dân tộc thiểu số, trở thành minh chứng sống động cho nông nghiệp vùng cao đổi mới và bền vững.
Với nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, đặc biệt là đẩy mạnh ứng dụng thương mại điện tử, thời gian qua, nhiều HTX ở Nghệ An đã từng bước đưa hàng hóa, nông sản và sản phẩm OCOP của tỉnh đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài nước.