Ông Nguyễn Hoàng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp ngành Công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội (Hansiba), Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), Chủ tịch HĐQT Tập đoàn N&G đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương xung quanh vấn đề này.
Bước tiến vượt bậc nhưng cần chính sách và vốn ưu đãi hơn
- Hiện nay, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đã “len chân” vào những lĩnh vực nào và đâu là những ngành có tiềm năng phát triển mạnh nhất, góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa và lợi thế cạnh tranh, thưa ông?
Ông Nguyễn Hoàng: Kể từ khi Việt Nam xác định mục tiêu phát triển giai đoạn mới với định hướng tăng trưởng cao và chiến lược rõ ràng theo các nghị quyết của Đảng, cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, đã có bước tiến vượt bậc. Hiện cả nước có hơn 2.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đã có thể “len chân” vào sản xuất cho nhiều lĩnh vực, từ công nghiệp, kinh tế biển, nông nghiệp công nghệ cao đến các sản phẩm lưỡng dụng.
Gian hàng của Hansiba tham gia Hội chợ Triển lãm công nghiệp hỗ trợ Hà Nội năm 2025. Ảnh: N.H
Riêng địa bàn TP. Hà Nội có khoảng hơn 900 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, với trên 320 doanh nghiệp có hệ thống sản xuất và sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng vào mạng lưới sản xuất của các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam, trong khu vực và trên thế giới. Trong đó, sản xuất linh kiện, phụ tùng là nhóm chủ chốt, cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho hầu hết các ngành công nghiệp chế tạo chủ lực như sản xuất ô tô, xe máy, cơ khí chế tạo, điện - điện tử. Nhiều ngành, lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ có tỷ lệ nội địa hóa cao tạo lợi thế cạnh tranh với các sản phẩm nhập khẩu.
Không chỉ phát triển về số lượng, nhiều doanh nghiệp còn nâng tầm công nghệ. Nhiều đơn vị đã hợp tác với đối tác Nhật Bản và các doanh nghiệp FDI để sản xuất linh kiện công nghệ cao, trong đó có cả linh kiện hàng không vũ trụ xuất khẩu sang Mỹ và nhiều thị trường quốc tế, khẳng định năng lực hội nhập ngày càng mạnh mẽ.
Về hạ tầng, các khu công nghiệp hỗ trợ công nghệ cao tại Việt Nam đã thu hút đông đảo doanh nghiệp, tỷ lệ lấp đầy luôn ở mức cao. Cùng với đó, nhiều chính sách ưu đãi về đất đai, hạ tầng, hỗ trợ công nghệ và đào tạo nhân lực đang được áp dụng, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đặc biệt, Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội - khu công nghiệp đầu tiên của Việt Nam chuyên phát triển công nghiệp hỗ trợ cho công nghệ cao - nhận được sự quan tâm lớn của Đảng, Nhà nước và Chính phủ Hà Nội. Giai đoạn 1 của Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội đã hoàn thiện và lấp đầy 100%. Trong đó, các nhà đầu tư từ Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và Việt Nam đã cùng nhau triển khai các dự án với những nhà máy đạt tiêu chuẩn cao. Có thể khẳng định rằng đây là những nhà máy quy mô lớn, ứng dụng công nghệ hiện đại nhất của Hà Nội kể từ năm 1954 đến nay.
- Phát triển công nghiệp hỗ trợ và thúc đẩy công nghệ cao đang là động lực quan trọng để nâng tầm năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế của nền kinh tế Việt Nam. Với vai trò là đại diện của hiệp hội, ông có những kiến nghị gì đối với Chính phủ nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ?
Ông Nguyễn Hoàng: Trong thời gian qua, Chính phủ Việt Nam liên tục hoàn thiện hệ thống chính sách và chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ, các chính sách của Đảng và Nhà nước đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến phát triển công nghiệp hỗ trợ. "Bộ tứ chiến lược" gồm khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57), hội nhập quốc tế (Nghị quyết 59), xây dựng và thực thi pháp luật (Nghị quyết 66), phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết 68) và các văn bản quyết định đã trở thành kim chỉ nam, định hướng phát triển cho đất nước và các doanh nghiệp Việt Nam.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 111/2015/NĐ-CP về phát triển công nghiệp hỗ trợ trong đó cũng chỉ ra cách làm, dẫn hướng cho công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam phát triển.
Ông Nguyễn Hoàng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội. Ảnh: Đình Tuấn
Tuy nhiên, chúng tôi mong muốn có những hướng dẫn chi tiết hơn dưới các nghị định này, nhằm giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các ưu đãi về đất đai, tài chính, công nghệ và kết nối với các đối tác trong nước và quốc tế. Đồng thời đề nghị cần sớm ban hành Luật Công nghiệp hỗ trợ, để tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đảm bảo việc triển khai đồng bộ và hiệu quả cho tất cả doanh nghiệp và cơ quan liên quan trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, vốn là một vấn đề đặc biệt quan trọng đối với phát triển công nghiệp hỗ trợ. Khi so sánh với các nước ASEAN, chúng tôi nhận thấy Việt Nam hiện đang áp dụng lãi suất cao hơn đáng kể. Cụ thể, Thái Lan, Malaysia, Indonesia… đều cung cấp lãi suất thấp hơn khoảng 50% so với mức mà doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đang phải chịu. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế, khi doanh nghiệp trong nước phải gánh chi phí lãi vay cao gấp đôi so với các doanh nghiệp ASEAN.
Mở cơ hội kết nối quốc tế và nâng tầm công nghiệp hỗ trợ Việt Nam
- Về phía hiệp hội, thời gian tới sẽ triển khai những chương trình và chính sách gì để hỗ trợ các doanh nghiệp thành viên, đồng thời tạo cơ hội kết nối hiệu quả với các đối tác quốc tế, thưa ông?
Ông Nguyễn Hoàng: Một trong những vấn đề quan trọng mà chúng tôi đã báo cáo với lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Thủ tướng Chính phủ là việc hình thành các tổ hợp công nghiệp (tạm gọi là Techno Park). Chúng tôi được sự ủng hộ mạnh mẽ từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, TP. Hà Nội và nhiều tỉnh, thành phố vùng trọng điểm kinh tế.
Các Techno Park này sẽ được thiết kế và xây dựng hoàn chỉnh theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp Việt Nam và các đối tác quốc tế, nhằm đáp ứng chuỗi sản xuất liên quốc gia. Mục tiêu là đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế, tăng tỷ lệ nội địa hóa và tham gia hiệu quả vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt hướng tới thị trường Hoa Kỳ.
- Trong bối cảnh này, ông có đề xuất gì về các chính sách ưu đãi đặc biệt từ Chính phủ dành cho các doanh nghiệp tham gia vào Techno Park?
Ông Nguyễn Hoàng: Chúng tôi mong muốn Chính phủ xây dựng một chương trình hợp tác tầm cao giữa Chính phủ Việt Nam và các quốc gia thuộc khối G7, G20. Cụ thể, chúng tôi đang hình thành một Techno Park hợp tác giữa doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản, và nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đại sứ quán Nhật Bản. Đại sứ quán cũng đã gửi công thư tới các cơ quan Việt Nam, trong đó có TP. Hà Nội để đề xuất các chính sách áp dụng cho cả doanh nghiệp Nhật Bản và Việt Nam.
Công nghiệp hỗ trợ Hà Nội hướng đến chuẩn quốc tế và chuỗi cung ứng toàn cầu. Ảnh: N.H
Cụ thể như: Tiếp cận công nghệ mới của Nhật Bản; sử dụng nguồn vốn ưu đãi hiện có của Chính phủ Nhật Bản cho doanh nghiệp Nhật Bản; đào tạo lao động kỹ thuật cao trong lĩnh vực công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ. Cùng với các giải pháp về hạ tầng và nhà xưởng đạt chuẩn quốc tế, việc này sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam hợp tác hiệu quả với các đối tác Nhật Bản, đồng thời tham gia vào chuỗi sản xuất toàn cầu.
Xin cảm ơn ông!
Với sự quan tâm sát sao của Chính phủ, cùng các chính sách ưu đãi và chương trình hợp tác quốc tế đang mở ra cơ hội vàng để doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực sản xuất, hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đây được coi là bước tiến quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững, hiện đại hóa ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam.