Đưa xúc tiến thương mại vào chiều sâu
Tại Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc lần thứ XIX năm 2025 do Bộ Công Thương tổ chức chiều 16/10, ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội đã trình bài tham luận với chủ đề: “Khuyến công Hà Nội đẩy mạnh các chương trình xúc tiến thương mại thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa công nghiệp nông thôn”.
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Thanh Tuấn
Theo ông Hiệp, trong hơn một thập kỷ qua, chương trình khuyến công tại các địa phương, trong đó có Hà Nội, đã góp phần không nhỏ vào việc thúc đẩy và phát triển các làng nghề truyền thống, sản xuất tiểu thủ công nghiệp tại các xã, phường trên địa bàn Thành phố Hà Nội.
“Bên cạnh những thành quả đáng tự hào, chúng ta cũng không thể phủ nhận những hạn chế còn tồn tại. Cụ thể, việc tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối nguồn nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm công nghiệp nông thôn vẫn còn mang tính rời rạc, thiếu sự đồng bộ giữa các địa phương, trung ương và doanh nghiệp”, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội chia sẻ.
Đồng thời, ông Hiệp cho hay, nhiều sản phẩm đặc trưng của địa phương, mặc dù có chất lượng tốt, nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường rộng lớn do thiếu thông tin, thiếu thương hiệu và thiếu hệ thống phân phối. Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng mới và sự phát triển mạnh mẽ của kênh thương mại điện tử cũng đặt ra yêu cầu về sự thích nghi nhanh chóng.
“Vì vậy, để giữ vai trò là đầu tàu trong lĩnh vực công nghiệp, Hà Nội cũng như các tỉnh, thành phố khác cần xác định rõ tính cấp bách của việc biến các chương trình xúc tiến thương mại thành những chuỗi hoạt động có chiều sâu, tính lan tỏa và hiệu quả”, lãnh đạo Sở Công Thương Hà Nội bày tỏ.
Cũng theo ông Hiệp, các chương trình khuyến công tại Hà Nội thường gắn liền với những hoạt động xúc tiến thương mại như tổ chức riển lãm chuyên đề, giới thiệu và bán các sản phẩm OCOP, ngành thủ công mỹ nghệ, tổ chức diễn đàn sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội, hội chợ quà tặng, xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ tại Nhật Bản, Hồng Kông (Trung Quốc), hội chợ quốc tế hàng trang trí gia đình, đồ dùng giáo dục tại Việt Nam.
Các hoạt động này đã và đang góp phần thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa công nghiệp nông thôn, quảng bá sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đồng thời nâng cao hình ảnh thương hiệu Hà Nội như một trung tâm sáng tạo, kết nối và hội nhập của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.
“Những kết quả trên không chỉ thể hiện ở doanh thu mà còn góp phần thay đổi tư duy của các đơn vị sản xuất nhỏ. Các cơ sở sản xuất đã bắt đầu hiểu rằng, việc sản xuất và bán sản phẩm phải đi đôi với xây dựng thương hiệu và kết nối thị trường”, ông Hiệp nêu rõ.
Ông Nguyễn Thế Hiệp - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội - phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Thanh Tuấn.
Thông tin thêm, lãnh đạo Sở Công Thương cho biết, qua thực tiễn, Hà Nội đã rút ra một số bài học quan trọng, xin được chia sẻ để các tỉnh, thành phố cùng suy ngẫm và áp dụng.
Một là, sự cam kết và vào cuộc của chính quyền các cấp: Chương trình khuyến công, xúc tiến thương mại nếu chỉ dừng lại ở phòng chuyên môn của cấp xã, phường là chưa đủ. Cần sự đồng bộ từ cấp xã đến cấp tỉnh để tạo môi trường thuận lợi, hỗ trợ thủ tục và tạo cú hích chính sách tại địa phương.
Hai là, huy động và đa dạng hóa các nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước: Phát huy vai trò của doanh nghiệp, tổ chức xã hội, hợp tác công tư. Khi doanh nghiệp phân phối sản phẩm qua thương mại điện tử, siêu thị, hệ thống phân phối cùng vào cuộc, quy mô kết nối sẽ được mở rộng…
“Bước vào giai đoạn mới, khi xu hướng hội nhập sâu rộng vào tất cả các ngành nghề, khi thương mại điện tử, chuỗi cung ứng số, logistics hiện đại đặt ra yêu cầu mới, công nghiệp phải trở thành một động lực kết nối. Chúng ta cần chuyển đổi từ hỗ trợ kỹ thuật, máy móc sang hỗ trợ thị trường, thương mại hóa và xây dựng thương hiệu. Sở Công Thương Hà Nội xác định sẽ triển khai mạnh mẽ các chương trình xúc tiến thương mại trong thời gian tới. Cụ thể, chúng tôi sẽ mở rộng các chương trình xúc tiến chuyên đề theo từng ngành, sản phẩm, tổ chức các đoàn đi khảo sát thị trường quốc tế và xây dựng hệ sinh thái kết nối sản xuất, phân phối, tiêu thụ”, ông Hiệp chia sẻ.
Chính sách khuyến công - động lực mới cho tỉnh sáp nhập
Cũng tại Hội nghị, ông Phạm Tuấn Hải, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng đã có tham luận với chủ đề “Đánh giá tác động của chính sách khuyến công hiện nay đến các cơ sở công nghiệp nông thôn trên địa bàn đặc biệt trong bối cảnh sau sáp nhập tỉnh, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp”.
Theo ông Hải, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới công nghệ, cải thiện việc làm, duy trì ổn định xã hội và phát triển kinh tế nông thôn. Mặt khác, đối tượng này hầu hết là các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhỏ và vừa, nguồn lực sản suất, kinh doanh còn thiếu và yếu.
Ông Phạm Tuấn Hải, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng. Ảnh: Thanh Tuấn
Để cụ thể hóa bằng nhiều cơ chế chính sách ban hành và tổ chức triển khai thực hiện nhằm thúc đẩy phát triển công nghiệp nông thôn, Sở Công Thương Hải Phòng đã tham mưu UBND thành phố ban hành: Quyết định số 191/QĐ-UBND ngày 18/01/2021 về việc phê duyệt Chương trình khuyến công thành phố Hải Phòng giai đoạn 2021 - 2025; Quyết định số 21/2019/QĐ-UBND ngày 27/6/2019 về việc ban hành Quy chế quản lý sử dụng kinh phí khuyến công thành phố Hải Phòng…
Thông tin về tác động tích cực của chính sách khuyến công, lãnh đạo Sở Công Thương Hải Phòng cho hay:
Thứ nhất, tăng khả năng tiếp cận và hiệu quả sử dụng vốn, mô hình chính quyền hai cấp có thể giúp các cơ sở công nghiệp nông thôn tiếp cận trực tiếp hơn với chính sách và nguồn vốn từ cấp tỉnh, giảm bớt các thủ tục hành chính phức tạp. Các dự án lớn, có tính liên kết vùng sẽ dễ dàng được phê duyệt và triển khai hơn.
Thứ hai, thúc đẩy liên kết và phát triển vùng. Sau sáp nhập, các cơ sở công nghiệp nông thôn có cơ hội liên kết chuỗi giá trị, tạo ra các sản phẩm đặc trưng của vùng mới thay vì chỉ đơn thuần là sản phẩm của một huyện nhỏ. Chính sách khuyến công có thể đóng vai trò xúc tác cho việc này thông qua các đề án hỗ trợ xây dựng cụm công nghiệp, vùng nguyên liệu tập trung.
Tại Hội nghị, ông Hải đã đề xuất giải pháp, theo đó, để chính sách khuyến công phát huy hiệu quả tối đa trong bối cảnh mới, cần tập trung vào các giải pháp sau: Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực: Tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu cho đội ngũ cán bộ cấp xã về chính sách khuyến công, quy trình hồ sơ, và kỹ năng tư vấn cho các cơ sở sản xuất.
Bên cạnh đó, xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả trong đó thành lập các tổ công tác liên ngành giữa Sở Công Thương và các cơ quan cấp tỉnh, cấp xã để giải quyết các vướng mắc, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.
“Ưu tiên nguồn lực cho vùng khó khăn, xây dựng các đề án khuyến công đặc thù, ưu tiên hỗ trợ các cơ sở ở các địa phương mới sáp nhập, các khu vực vùng xa gặp nhiều khó khăn để đảm bảo sự phát triển đồng đều”, ông Hải nhấn mạnh.
Theo đại diện Sở Công Thương Hải Phòng, trước những khó khăn của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp nhỏ và vừa, Sở Công Thương Hải Phòng đề ra các giải pháp trọng tâm: Triển khai sớm chương trình khuyến công ngay sau khi các đề án năm 2025 được phê duyệt; tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện đề án khuyến công địa phương.
“Chỉ đạo Trung tâm Khuyến công và các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch khuyến công bảo đảm tiến độ, chất lượng; kịp thời tháo gỡ khó khăn, đảm bảo sử dụng kinh phí đúng mục đích, đúng quy định. Đồng thời, đổi mới, mở rộng hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin kịp thời về cơ chế, chính sách và hoạt động khuyến công đến các cơ sở công nghiệp nông thôn. Tăng nguồn kinh phí hỗ trợ hàng năm, nâng cao hiệu quả, sức lan tỏa chính sách khuyến công và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất”, ông Hải nêu rõ.
Hội nghị được tổ chức thường niên nhằm nhìn lại kết quả công tác khuyến công đạt được của các địa phương trong khu vực năm 2024 và 9 tháng năm 2025. Đồng thời, ghi nhận những khó khăn vướng mắc các địa phương gặp phải trong triển khai nhiệm vụ này, đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thành kế hoạch năm 2025 và định hướng dài hạn cho công tác khuyến công những năm tiếp theo.