Sâm nam núi Dành, “vàng xanh” giúp nông dân Bắc Ninh thoát nghèo

“Vàng xanh” giúp nông dân Bắc Ninh thoát nghèo bền vững

Trên những đồi trung du xanh ngát, Sâm nam núi Dành (tỉnh Bắc Ninh) đang khẳng định vị thế không chỉ là cây dược liệu quý mà còn là biểu tượng cho phát triển bền vững. Với giá trị văn hóa – kinh tế vượt trội, loại cây này được ví như “vàng xanh” của đất Kinh Bắc, giúp nhiều hộ dân nâng cao thu nhập, từng bước thoát nghèo.

Ra đời năm 2021, Hợp tác xã Sâm núi Dành Đức Hạnh hiện có 70 thành viên, liên kết hàng chục hộ trồng sâm. HTX sản xuất theo hướng hữu cơ, sử dụng chế phẩm sinh học thay thế thuốc bảo vệ thực vật. Từ hoa, lá, củ sâm tươi, HTX chế biến đa dạng sản phẩm: sâm hòa tan, trà hoa sâm, rượu sâm, mật ong sâm... Mỗi năm, hoạt động này tạo việc làm cho gần 20 lao động địa phương với thu nhập 7–8 triệu đồng/tháng.

Ông Trần Văn Khiển, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Hợp tác xã Sâm núi Dành Đức Hạnh, cho biết, ngay từ đầu đơn vị đã phối hợp Viện Nghiên cứu và Đào tạo Tư vấn Khoa học Công nghệ IDC để nhân giống, trồng sâm chất lượng cao, đồng thời hỗ trợ phân hữu cơ cho các hộ liên kết, thu mua nguyên liệu chế biến. Hiện hoa sâm tươi được thu mua với giá 50.000 đồng/kg, sâm khô đạt 400.000 đồng/kg, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Hợp tác xã Sâm núi Dành Đức Hạnh là mô hình tiêu biểu cho sự kết hợp giữa bảo tồn và phát triển kinh tế. Với hơn 3 năm trồng sâm trên núi Dành, hợp tác xã không chỉ bảo tồn được nguồn gien quý, mà còn khai thác tối ưu giá trị kinh tế của loại dược liệu này. Nhờ tiềm năng này, sâm nam núi Dành đã giúp người dân địa phương có thêm thu nhập đáng kể. Giá bán của sản phẩm từ sâm nam như củ tươi, trà hoa sâm, rượu sâm không chỉ cao hơn các loại cây trồng thông thường mà còn có sức tiêu thụ ổn định, mang lại lợi nhuận bền vững cho người dân trồng sâm.

Không chỉ tạo việc làm tại chỗ, sâm nam núi Dành còn giúp nhiều hộ thoát nghèo. Từng là hộ cận nghèo, anh Nguyễn Văn Điện (tỉnh Bắc Ninh) mạnh dạn vay vốn ưu đãi 100 triệu đồng để chuyển đổi sang trồng sâm. Nhờ tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật, đến nay mỗi năm gia đình anh thu lãi 400–500 triệu đồng. Anh còn đầu tư dây chuyền sản xuất rượu sâm, mở rộng thương hiệu Sâm nam núi Dành.

Từ dược liệu quý đến thương hiệu Việt

Triển vọng phát triển của sâm nam núi Dành không chỉ nằm ở giá trị kinh tế. Đây còn là cơ hội để Bắc Ninh khẳng định thương hiệu trên bản đồ dược liệu Việt Nam và quốc tế. Những nghiên cứu gần đây mở ra khả năng ứng dụng trong thực phẩm chức năng, mỹ phẩm và dược phẩm. Đồng thời, tỉnh Bắc Ninh đang xây dựng mô hình du lịch trải nghiệm nông nghiệp, kết hợp tham quan vùng trồng sâm với khám phá văn hóa và tâm linh tại núi Dành, gia tăng giá trị kinh tế và quảng bá hình ảnh địa phương.

Ông Nguyễn Biên Thùy – Phó Chủ tịch UBND xã Phúc Hòa – cho biết, chính quyền địa phương đang đẩy mạnh nhân giống, mở rộng diện tích, khuyến khích sản xuất theo chuỗi liên kết và hỗ trợ kết nối tiêu thụ, xuất khẩu sản phẩm.

Sâm núi Dành không chỉ góp phần phủ xanh đất rừng, tạo sinh kế bền vững, mà còn là minh chứng rõ nét cho hiệu quả giảm nghèo tận gốc, nơi người dân không chỉ thoát nghèo mà còn làm giàu ngay trên quê hương. Với giá trị dược liệu quý hiếm, lịch sử – văn hóa đặc sắc cùng triển vọng kinh tế, loại sâm này đang từng bước khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.

Giữ gìn và phát triển sâm nam núi Dành là trách nhiệm không chỉ của người dân Bắc Ninh mà còn của cả cộng đồng, để cây sâm quý luôn tỏa sáng như báu vật “vàng xanh” của đất nước.