Những năm gần đây, tại tỉnh Điện Biên, hàng loạt hợp tác xã và tổ hợp tác nông nghiệp đã được thành lập, mở ra hướng đi mới cho người dân địa phương. Các mô hình này không chỉ phát huy vai trò trong sản xuất, liên kết tiêu thụ sản phẩm, ứng dụng khoa học kỹ thuật mà còn từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và góp phần giảm nghèo bền vững.
Hội viên Hợp tác xã Nam Dương chăm sóc bí xanh
Hợp tác xã Mường Then (xã Thanh Nưa, tỉnh Điện Biên), thành lập năm 2022, là một ví dụ điển hình. Ban đầu chỉ gồm vài hộ gia đình liên kết phát triển kinh tế, đến nay hợp tác xã đã mở rộng lên bảy hộ, nuôi nhốt tập trung hơn 200 con dê. Việc nuôi dê theo quy trình khoa học, kết hợp thức ăn tự phối trộn từ cỏ voi, bột ngô, cám gạo giúp đàn dê sinh trưởng tốt, ít bệnh tật, tăng tỉ lệ sinh sản, mang lại nguồn thu ổn định cho các thành viên.
"Ban đầu việc nuôi dê khá khó khăn, nhưng dần quen thì mọi việc ổn định. Nhờ áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, đàn dê sinh trưởng tốt, sau 7-8 tháng đạt trọng lượng 30-35 kg/con. Hợp tác xã còn liên kết với thương lái để tiêu thụ ổn định, mỗi năm bán hơn 100 con, mang lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng”, ông Lò Văn Điện, Giám đốc HTX Mường Then chia sẻ.
Không chỉ tại Thanh Nưa, xã Thanh An cũng nổi bật với mô hình nuôi ong lấy mật. Hợp tác xã Ong mật Điện Biên, thành lập từ năm 2019, hiện có 9 thành viên tham gia. Trước đây, nuôi ong chỉ là nghề phụ, nhưng khi liên kết trong hợp tác xã, người dân được đào tạo bài bản về chọn giống ong, chăm sóc, phòng chống dịch bệnh và nâng cao chất lượng sản phẩm. Nhờ đó, sản phẩm mật ong được đóng chai, gắn tem truy xuất nguồn gốc và tiêu thụ tại siêu thị, cửa hàng đặc sản, mang lại giá bán cao hơn 30-40% so với bán lẻ truyền thống, doanh thu hợp tác xã đạt trên 500 triệu đồng/năm.
Ông Đỗ Xuân Đoàn, thành viên HTX Ong Mật Điện Biên cho biết, nhờ liên kết, đào tạo kỹ thuật và quản lý chất lượng, chúng tôi không chỉ nâng cao thu nhập mà còn tạo được uy tín thương hiệu. Một số hộ nhờ đó có điều kiện cải thiện nhà cửa, mua sắm trang thiết bị sản xuất.
Hợp tác xã Nông nghiệp tổng hợp Noong Luông, thành lập năm 2017, là địa chỉ cung cấp rau an toàn sinh học trên địa bàn. Với 30 thành viên, trồng gần 5 ha rau theo mùa, hợp tác xã áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, sử dụng phân hữu cơ vi sinh, không dùng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, đồng thời hỗ trợ đầu ra sản phẩm.
Ông Nguyễn Xuân Huy, Giám đốc hợp tác xã, cho biết, từ khi tham gia hợp tác xã, người dân được hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ giống, phân bón, đồng thời hợp tác xã đứng ra bao tiêu sản phẩm. Thu nhập bình quân mỗi hộ đạt 70-80 triệu đồng/năm, cao hơn nhiều so với trồng lúa hay ngô trước đây.
Người dân Điện Biên cạo mủ cao su, cây trồng chủ lực của tỉnh. Ảnh: Nguyễn Dũng
Tương tự, HTX sản xuất, chế biến, kinh doanh nông sản Điện Biên áp dụng liên kết chặt chẽ với nông dân, thu mua gạo lứt với giá cao hơn thị trường để duy trì vùng nguyên liệu lâu dài. Sản phẩm đóng gói, hút chân không, gắn tem truy xuất nguồn gốc, doanh thu đạt hàng tỷ đồng mỗi năm, tạo việc làm ổn định cho hơn 15 lao động với thu nhập 5-6 triệu đồng/người/tháng.
Ông Đặng Văn Lộc, Giám đốc HTX Miến Dong Lộc Biên, cho hay, để thành công, chúng tôi phải hợp tác chặt chẽ với nông dân, mở rộng vùng nguyên liệu, đầu tư máy móc hiện đại để duy trì sản xuất liên tục.
Hiện toàn tỉnh Điện Biên có hơn 200 hợp tác xã nông nghiệp đang hoạt động, thu hút hàng nghìn thành viên tham gia. Các hợp tác xã không chỉ nâng cao thu nhập, tạo việc làm mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp từ manh mún sang liên kết, từ bán nông sản thô sang xây dựng thương hiệu và chế biến sâu, từ đó góp phần xóa đói giảm nghèo bền vững.
"Nuôi hươu ở vùng đồi phù hợp với điều kiện khí hậu, ít bệnh tật, mang lại triển vọng phát triển kinh tế tốt. Nhờ liên kết trong hợp tác xã, sản phẩm được bao tiêu, người dân yên tâm chăm sóc và phát triển đàn hươu", ông Vũ Đình Kiên, thành viên HTX Mùa Ban, xã Sam Mứn, chia sẻ.
Ông Phí Văn Dương, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Điện Biên, nhấn mạnh, kinh tế tập thể đã giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất, coi trọng chất lượng và thị trường. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, cần tăng cường hỗ trợ vốn, hạ tầng, chính sách thuế, nâng cao năng lực quản trị hợp tác xã, mở rộng liên kết với doanh nghiệp và xây dựng vùng nguyên liệu gắn với chế biến sâu. Sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền sẽ là nền tảng để kinh tế – xã hội Điện Biên và khu vực Tây Bắc ngày càng khởi sắc, hội nhập sâu rộng và vươn xa trong thời kỳ đổi mới.
Các hợp tác xã đã trở thành cầu nối quan trọng giúp nông dân tiếp cận khoa học kỹ thuật, vốn ưu đãi, dịch vụ đầu vào, ổn định đầu ra sản phẩm, đồng thời xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường. Đây là hướng đi bền vững, góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội địa phương.